123RF
Projekt badawczy dotyczący wpływu na zdrowie publiczne wiromu szczurów ze wsparciem NCN
Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu PRELUDIUM BIS 5 zakwalifikowało do finansowania projekt prof. Macieja Grzybka z Zakładu Parazytologii Tropikalnej GUMed pt. „Wirom miejskich szczurów: analiza ekosystemu wirusów i implikacje dla zdrowia publicznego.” Zostanie on sfinansowany na kwotę 679 300 zł.
Zagrożenie patogenami przenoszonymi przez szczury
Około dwóch trzecich nowo pojawiających się chorób zakaźnych u ludzi pochodzi od dzikich zwierząt. Wiele z tych patogenów współistnieje ze swoimi gospodarzami, nie powodując widocznych objawów choroby. Gryzonie, stanowiące mniej więcej 43 proc. wszystkich gatunków ssaków, często wchodzą w interakcje z ludźmi, ułatwiając przenoszenie się zoonotycznych wirusów.
Szczury bytujące w miastach, zwłaszcza Rattus norvegicus i Rattus rattus, dobrze się czują w środowisku zurbanizowanym, wykorzystując ludzkie zasoby. Szczury przenoszą poważne patogeny, w tym zoonotyczne wirusy z rodzin takich jak Arenaviridae, Hantaviridae, Reoviridae, Togaviridae, Picornaviridae i Flaviviridae, a ciągłe badania nad tymi patogenami stanowią ważne wyzwanie dla zdrowia publicznego.
W ramach realizacji projektu przeprowadzone zostaną: zbieranie miejskich szczurów z wielu regionów Polski, ocena seroprewalencji wirusów przenoszonych przez gryzonie, analiza wiromu próbek szczurów, badanie różnorodności genetycznej zidentyfikowanych wirusów, analiza czynników zewnętrznych i wewnętrznych wpływających na wirom szczurów.
Badanie będzie obejmować sekcje parazytologiczne, pobieranie próbek, analizę serologiczną, diagnostykę molekularną, sekwencjonowanie genomów, analizę filogenetyczną oraz analizę czynników wpływających na wirom szczurów.
Przebadanych zostanie 300 szczurów
– Planujemy zebrać próbki od 300 szczurów, złapanych przez firmy deratyzacyjne w różnych dużych miastach w Polsce, w tym w Warszawie i Gdańsku. Ułatwi to analizę zmienności wiromu w tych miejscach – wyjaśnił prof. Maciej Grzybek.
– Dzięki temu możemy porównać skład gatunkowy wirusów występujących w różnych regionach i zidentyfikować obszary potencjalnie zagrożone wystąpieniem ognisk chorób przenoszonych przez szczury – dodał.
Nowatorski charakter projektu opiera się na szczegółowej analizie zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych czynników wpływających na skład wiromu. Istotne jest także unikalne podejście wielomiejscowe, zaprojektowane specjalnie dla regionu geograficznego i dostosowane do miejsca występowania miejskich szczurów. Badanie to stanowi pierwszą kompleksową, wielodyscyplinarną analizę skoncentrowaną na ich wiromie i czynnikach kształtujących go w Polsce.
Inicjatywa znacząco rozwinie dyscypliny naukowe, takie jak wirusologia, ekologia i zdrowie publiczne. Co więcej, zebrane dane pozwolą na porównanie wyników z danymi na temat innych gatunków gryzoni z różnych regionów, dając szerszą analizę uzyskanych wyników. Projekt będzie realizowany przy współpracy z dr. Ravim Kantem z Department of Virology, Uniwersytetu w Helsinkach. W ramach projektu uczestnicząca w nim doktorantka lub doktorant odbędzie półroczny staż naukowy na fińskiej uczelni.
Kierownik projektu prof. Maciej Grzybek prowadzi badania nad występowaniem i ekologią chorób przenoszonych przez gryzonie oraz poszukuje nowych i powracających patogenów i ich wektorów. W przeszłości realizował krajowe i międzynarodowe projekty badawcze. Jest członkiem Viral Zoonoses Research Unit Helsinki University.
Przeczytaj także: „Co nowego mogą przenosić komary w Polsce?”.
Około dwóch trzecich nowo pojawiających się chorób zakaźnych u ludzi pochodzi od dzikich zwierząt. Wiele z tych patogenów współistnieje ze swoimi gospodarzami, nie powodując widocznych objawów choroby. Gryzonie, stanowiące mniej więcej 43 proc. wszystkich gatunków ssaków, często wchodzą w interakcje z ludźmi, ułatwiając przenoszenie się zoonotycznych wirusów.
Szczury bytujące w miastach, zwłaszcza Rattus norvegicus i Rattus rattus, dobrze się czują w środowisku zurbanizowanym, wykorzystując ludzkie zasoby. Szczury przenoszą poważne patogeny, w tym zoonotyczne wirusy z rodzin takich jak Arenaviridae, Hantaviridae, Reoviridae, Togaviridae, Picornaviridae i Flaviviridae, a ciągłe badania nad tymi patogenami stanowią ważne wyzwanie dla zdrowia publicznego.
W ramach realizacji projektu przeprowadzone zostaną: zbieranie miejskich szczurów z wielu regionów Polski, ocena seroprewalencji wirusów przenoszonych przez gryzonie, analiza wiromu próbek szczurów, badanie różnorodności genetycznej zidentyfikowanych wirusów, analiza czynników zewnętrznych i wewnętrznych wpływających na wirom szczurów.
Badanie będzie obejmować sekcje parazytologiczne, pobieranie próbek, analizę serologiczną, diagnostykę molekularną, sekwencjonowanie genomów, analizę filogenetyczną oraz analizę czynników wpływających na wirom szczurów.
Przebadanych zostanie 300 szczurów
– Planujemy zebrać próbki od 300 szczurów, złapanych przez firmy deratyzacyjne w różnych dużych miastach w Polsce, w tym w Warszawie i Gdańsku. Ułatwi to analizę zmienności wiromu w tych miejscach – wyjaśnił prof. Maciej Grzybek.
– Dzięki temu możemy porównać skład gatunkowy wirusów występujących w różnych regionach i zidentyfikować obszary potencjalnie zagrożone wystąpieniem ognisk chorób przenoszonych przez szczury – dodał.
Nowatorski charakter projektu opiera się na szczegółowej analizie zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych czynników wpływających na skład wiromu. Istotne jest także unikalne podejście wielomiejscowe, zaprojektowane specjalnie dla regionu geograficznego i dostosowane do miejsca występowania miejskich szczurów. Badanie to stanowi pierwszą kompleksową, wielodyscyplinarną analizę skoncentrowaną na ich wiromie i czynnikach kształtujących go w Polsce.
Inicjatywa znacząco rozwinie dyscypliny naukowe, takie jak wirusologia, ekologia i zdrowie publiczne. Co więcej, zebrane dane pozwolą na porównanie wyników z danymi na temat innych gatunków gryzoni z różnych regionów, dając szerszą analizę uzyskanych wyników. Projekt będzie realizowany przy współpracy z dr. Ravim Kantem z Department of Virology, Uniwersytetu w Helsinkach. W ramach projektu uczestnicząca w nim doktorantka lub doktorant odbędzie półroczny staż naukowy na fińskiej uczelni.
Kierownik projektu prof. Maciej Grzybek prowadzi badania nad występowaniem i ekologią chorób przenoszonych przez gryzonie oraz poszukuje nowych i powracających patogenów i ich wektorów. W przeszłości realizował krajowe i międzynarodowe projekty badawcze. Jest członkiem Viral Zoonoses Research Unit Helsinki University.
Przeczytaj także: „Co nowego mogą przenosić komary w Polsce?”.
