Review article
Radiation safety in cardiac catheterization laboratory

Wstęp

Postęp w medycynie w ostatnich dziesięcioleciach przyniósł nowe metody diagnostyki i terapii wielu chorób, co owocuje wydłużeniem się średniego czasu przeżycia. W kardiologii rozwój ten jest szczególnie widoczny. Niedługo upłynie 80 lat od wykonania pierwszego cewnikowania prawego serca przez Wernera Forssmana, a od wykonania pierwszej selektywnej koronarografii przez Masona Sonesa – 50 lat. Obecnie trudno sobie wyobrazić diagnostykę i leczenie choroby wieńcowej oraz wielu innych chorób serca bez zabiegów inwazyjnych. Istniejąca w Polsce sieć pracowni
hemodynamiki jest uzupełniana przez nowe ośrodki. Coraz powszechniejszy dostęp do procedur inwazyjnych wykonywanych przez coraz liczniejszą grupę lekarzy oraz ciągle zwiększający się asortyment przezskórnych zabiegów rewaskularyzacyjnych powoduje zainteresowanie problemem ochrony radiologicznej podczas tych
zabiegów. Promieniowanie rentgenowskie (promieniowanie X) jest szkodliwe dla zdrowia. Niestety, nasze zmysły nie rejestrują go, co sprawia, że niekiedy je lekceważymy z powodu braku poczucia zagrożenia. Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej zaowocowało zaostrzeniem obowiązujących przepisów. Niniejsze opracowanie przygotowano ze względu na niedostatek informacji na temat ochrony radiologicznej, zarówno wśród lekarzy kardiologów kierujących chorych na badania inwazyjne, jak i operatorów. Głównym naszym celem jest poprawa
bezpieczeństwa chorych poddanych procedurom medycznym z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego (RTG) w pracowni hemodynamiki.

Podstawy fizyczne

Promieniowanie RTG jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długościach fali od 5 pm do 10 nm. U podstaw jego szkodliwego oddziaływania na organizm leżą procesy jonizacji zachodzące w komórkach. Jonizacja może naruszać strukturę komórki, może też oddziaływać pośrednio, poprzez reakcje chemiczne, które zapoczątkowuje. W tym drugim wypadku podstawowe znaczenie ma zjawisko radiolizy wody, które prowadzi do powstawania aktywnych chemicznie rodników zaburzających przemiany metaboliczne organizmu (np. biosyntezę białka). Stała ekspozycja na promieniowanie tła (kosmicznego, związanego z występowaniem metali ziem rzadkich itp.) wykształciła w komórkach mechanizmy
naprawcze zdolne do usunięcia większości uszkodzeń. Z kolei większość nienaprawialnych uszkodzeń powoduje śmierć komórki. Tylko sporadycznie uszkodzone komórki przeżywają z defektem genomu. O...


View full text...