Występowanie czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u dzieci z cukrzycą typu 1 w latach 2000–2010 na terenie województwa podlaskiego

Wstęp. W ostatnim dziesięcioleciu znacznie wzrosła liczba dzieci z cukrzycą typu 1 leczonych metodą ciągłego podskórnego wlewu insuliny (CPWI). Leczenie jest ukierunkowane na uzyskanie prawidłowego rozwoju fizycznego oraz zapobieganie powikłaniom. Przyspieszony rozwój miażdżycy ma ścisły związek z wyrównaniem metabolicznym oraz tradycyjnie uznawanymi czynnikami ryzyka. Cel pracy to analiza zmiany leczenia i obrazu klinicznego cukrzycy typu 1 u dzieci w latach 2000–2010 z uwzględnieniem występowania czynników ryzyka miażdżycy. Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano 567 dzieci z rozpoznaniem cukrzycy typu 1. Porównano 251 dzieci leczonych w roku 2000 i 316 dzieci leczonych w roku 2010. Wyniki uzyskano na podstawie kart poradnianych oraz dokumentacji szpitalnej. Analizowano parametry antropometryczne, badania laboratoryjne oraz dane uzyskane za pomocą techniki ankietowej. Wyniki. W roku 2010 znacząco wzrósł odsetek dzieci leczonych za pomocą CPWI (do 60,1%) oraz zmniejszył się odsetek dzieci stosujących insuliny tradycyjne na rzecz analogów insulin. Stwierdzono wzrost wartości HbA1c z 7,4% do 8% (p < 0,001) oraz wzrost odsetka pacjentów z HbA1c > 7,5%. Wzrósł odsetek dzieci z otyłością z 5,2 do 13,7% (p=0,004) oraz statystycznie istotnie wzrósł BMI SDS. Liczba dzieci z nadciśnieniem tętniczym była porównywalna w obu grupach (17,9% vs 15,8%), podobnie jak odsetek dzieci z dyslipidemią (48,6% vs 51,3%). Leki hipotensyjne stosowano u 97,8% vs 70% dzieci z nadciśnieniem tętniczym, metforminę u 15,4% vs 14% dzieci z otyłością, natomiast leki hipolipemizujące jedynie u 3,3% vs 2,5% pacjentów z dyslipidemią. Wykazano, że obecnie dzieci częściej żyją w rodzinach obciążonych czynnikami ryzyka miażdżycy. Wnioski. W ostatnich latach nastąpiła znaczna zmiana w sposobie leczenia i obrazie klinicznym dzieci z cukrzycą typu 1. Współcześni pacjenci częściej mają nadmierną masę ciała oraz żyją w rodzinach obciążonych chorobą niedokrwienną serca i czynnikami ryzyka miażdżycy. Pomimo zastosowania nowoczesnych technologii wyrównanie nie jest zadowalające. Należy zintensyfikować wysiłki zespołu diabetologicznego w celu zatrzymania trendu wzrostu otyłości oraz częstszego wykorzystywania farmakologicznych metod walki z czynnikami ryzyka miażdżycy.

Introduction. There has been an increase over the last decade in the number of young patients with type 1 diabetes treated with a continuous subcutaneous insulin infusion (CSII). The accelerated development of atherosclerosis is closely linked to metabolic control and traditional risk factors. Aim. Analysis of changes in the treatment and clinical picture of type 1 diabetes in children over the years 2000–2010, with emphasis on risk factors for cardiovascular disease. Materials and methods. The study included 567 children diagnosed with type 1 diabetes. 251 children who were treated in 2000 were compared with 316 children treated in 2010. The study analyzed anthropometric parameters, laboratory tests and data obtained using questionnaires. Results. In 2010, there was an increase in the percentage of children treated with CSU (up to 60.1%) and a decrease in the percentage of children using traditional insulin In favour of insulin analogues. An increase in HbA1c was observed from 7.4% to 8% (p < 0.001) and an increase in the percentage of patients with HbA1c>7.5%. There was an increase in the percentage of children with obesity from 5.2% to 13.7% (p =0.004) and an increase in BMI SDS. The number of children with hypertension was comparable in both groups (17.9% vs 15.8%), as was the percentage of children with dyslipidemią (48.6% ys 513%). Antihypertensive drugs were used in 97.8% vs. 70% of children with hypertension, metformin in 15.4% vs. 14% of children with obesity, and lipid-lowering drugs only in 3.3% vs; 2.5% of patients with dyslipidemia. It has been shown that nowadays children live in families burdened with risk factors for atherosclerosis. Conclusions. Contemporary patients frequently have excessive body weight and live in families burdened with risk factors for atherosclerosis. Despite the use of modern technology, metabolic control is not satisfactory.