Acne in gynecological practice

Wstęp
Trądzik pospolity (Acne vulgaris) jest jedną z najczęstszych chorób skóry kierujących pacjentki do ginekologa. Występuje u ok. 80–85% kobiet między 15. a 24. rokiem życia [1], 12% kobiet powyżej 25. roku życia i 3% między 35. a 44. rokiem życia [2]. Jest to duża grupa pacjentek, a 15–30% osób z trądzikiem wymaga intensywnego leczenia [3]. Dla nastolatek trądzik niesie znaczące obciążenia emocjonalne, pojawia się w przełomowym momencie ich rozwoju psychospołecznego i może prowadzić do istotnych zaburzeń samooceny. Reakcje psychologiczne u osób z trądzikiem to m.in.: wycofywanie się, zaburzenia funkcjonowania w społeczeństwie, depresja i lęk [4]. Psychika dojrzewających dziewcząt jest pod tym względem wrażliwsza niż chłopców w tym samym wieku. Ginekolog jest często pierwszym lekarzem, do którego zgłaszają się nastolatki lub młode kobiety z trądzikiem, choć bezpośrednią przyczyną wizyty może być chęć stosowania antykoncepcji.

Etiopatogeneza
Skóra wraz z jej przydatkami jest docelowym organem działania androgenów, ma bowiem kompletny mechanizm enzymatyczny niezbędny do syntezy wysoko aktywnych androgenów z biologicznie słabych lub nieefektywnych prekursorów androgenów. Zaburzenia związane z oddziaływaniem androgenów nie występują przed okresem dojrzewania [1]. Objawy zwykle pojawiają się w okresie dojrzewania, co wiąże się ze zwiększeniem stężenia androgenów pochodzenia zarówno nadnerczowego, jak i jajnikowego [1]. W warunkach prawidłowych dobowe wytwarzanie testosteronu u kobiet wynosi 0,2–0,3 mg [5]. Androgeny dzieli się na 3 grupy zależnie od ich pochodzenia: jajnikowe, nadnerczowe oraz przekształcane w tkankach obwodowych. Testosteron jest aktywny zarówno w mózgu, jak i mięśniach, natomiast w skórze ulega najpierw przemianie do dihydrotestosteronu (DHT). Enzymem pośredniczącym w tej przemianie jest 5a-reduktaza. U zdrowej kobiety jajniki wytwarzają 25% ogólnej puli testosteronu, natomiast u kobiet z objawami hirsutyzmu odsetek ten może być większy. Kolejne 25% puli testosteronu jest produkowane w nadnerczach, podobnie jak prawie 90% dehydroepiandrosteronu (DHEA) i 100% siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEAS). Pozostałe 50% testosteronu wytwarzane jest na drodze konwersji obwodowej głównie z androstendionu wytwarzanego w jajnikach. Silnie działającymi obecnymi we krwi u kobiet androgenami są zatem: testosteron i dihydrotestosteron (DHT). Ten ostatni charakteryzuje się 2,5-krotnie...


View full text...