Artykuł oryginalny
Dobowa zmienność dawki enzymów trzustkowych u chorych na mukowiscydozę

Niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki jest główną przyczyną zaburzeń trawienia i wchłaniania w mukowiscydozie (ang. CF – cystic fibrosis). Odpowiednio dobrana dawka enzymów trzustkowych może znacznie poprawić wchłanianie tłuszczów i przyczynić się do poprawy stanu odżywienia oraz stanu klinicznego chorych na CF. Cel pracy: Próba oceny dostosowania dawki suplementacyjnej enzymów trzustkowych do podaży tłuszczów w diecie w poszczególnych posiłkach. Materiał i metody: Badaniami objęto 50 chorych na CF w wieku od 9 miesięcy do 26 lat (Xśr±SD: 11,6±6,0). U wszystkich dokonano zapisu całodziennych racji pokarmowych (porcje ważone) oraz dawki enzymów podanej do każdego posiłku w ciągu doby. Posługując się aplikacją przygotowaną w programie Microsoft Access 7.0, wyliczono podaż energii i tłuszczów w diecie. Wyniki: Posiłkiem o najwyższej kaloryczności i zawartości tłuszczów był obiad. Istotne statystycznie różnice w spożyciu energii (wyrażonym jako odsetek podaży dobowej) odnotowano między obiadem a drugim śniadaniem, podwieczorkiem i kolacją (p<0,0001 dla wszystkich). Największe różnice w odsetku spożycia energii w postaci tłuszczów zaobserwowano między drugim śniadaniem a obiadem i pierwszym śniadaniem (p<0,0001 w obu wypadkach). Zaobserwowano także istotne statystycznie różnice w odniesieniu do całkowitej podaży enzymów oraz przypadającej na jednostkę masy między obiadem a drugim śniadaniem i podwieczorkiem (p<0,0001 w obu wypadkach). Nieco odmienna była podaż enzymów w przeliczeniu na gram spożytego tłuszczu – największą odnotowano dla obiadu i pierwszego śniadania, a najmniejszą dla podwieczorku i drugiego śniadania. Wnioski: Suplementacja enzymatyczna chorych na mukowiscydozę wymaga ścisłego monitorowania.

Exocrine pancreatic insufficiency is the major cause for maldigestion in cystic fibrosis (CF). Proper pancreatic enzyme supplementation can meaningly improve fat absorbtion and nutritional and clinical status of CF patients. The aim of the study was to assess the adjustment of enzyme supplementation to fat intake in different meals. Material and methods: Fifty CF patients aged 9 months to 26 years (Mean±SD: 11,6±6,0) were introduced in the study. The daily food allowances and enzyme supplementation in different meals were assessed for one day. Energy and fat intake was calculated by the use of MS Access 7,0 application. Results: Dinner provided the highest energy and fat intake. Significant differences in energy intake (expressed as a part of daily intake) were documented between dinner and 2st breakfast, tea-time and supper (p<0.0001 for both). The biggest differences in energy intake as fat were observed between 2nd breakfast and dinner/1st breakfast (p<0.0001 for both). Significant differences were also documented both for global enzyme dosage and dose expressed per kg of body weight (dinner vs. 2nd breakfast, tea-time; p<0,001). The dosage of pancreatic enzymes expressed per γ of ingested fat was slightly different (the highest values for dinner and 1st breakfast and the lowest for tea-time and 2nd breakfast). Conclusions: Enzyme supplementation should be thoroughly monitored in cystic fibrosis patients.