Bezpieczne i skuteczne zastosowanie opioidów w leczeniu bólu nowotworowego
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 02.07.2015
Źródło: Eduardo Bruera, Judith A. Paice. ASCP Meeting Library. Educational Book. Cancer Pain Management: Safe and Effective Use of Opioids
W „Książce edukacyjnej”, wydanej z okazji tegorocznego kongresu ASCO opublikowano ciekawy przegląd na temat zastosowania opioidów w leczeniu bólu u chorych na nowotwory. Ból jest poważnym następstwem zarówno samej choroby nowotworowej jak i terapii. Mimo znacznych postępów w leczeniu bólu, nadal istnieją poważne trudności w osiągnięciu pełnej skuteczności terapii, wynikające z braku pełnej wiedzy na temat bólu nowotworowego, ograniczonego czasu na leczenie, limitów finansowych oraz braku pełnej dostępności do wszystkich potrzebnych leków
Ważną rolę w leczeniu bólu nowotworowego nadal spełniają opioidy. W tym kontekście szczególnie istotne jest bezpieczeństwo i skuteczność leczenia lekami z tej grupy. W artykule omówiono mechanizm działania opioidów, farmakokinetykę i farmakodynamikę leków z tej grupy, a także wybór, dawkowanie i dostosowywanie dawki poszczególnych preparatów. Zamieszczono też kilka uwag na temat zmiany preparatów jak i drogi ich podawania. W artykule omówiono działania niepożądane opioidów, takie jak zaparcia, nudności, sedacja i neurotoksyczność. Sporo miejsca poświęcono przedstawieniu czynników ryzyka nadużycia opiodiów, wraz z najważniejszymi środkami ostrożności w trakcie ich stosowania. Leczenie opioidami wymaga zachowania szeregu środków ostrożności, mających na celu ochronę chorego, lekarza jak i społeczeństwa. Nadużycie opioidów to również poważny problem, który może prowadzić do bardzo niekorzystnych następstw, zaburzających równowagę między szkodliwym a korzystnym działaniem leku. Autorzy podkreślają znaczenie uwagi, jaką należy w trakcie leczenia poświęcić zachowaniu odpowiedniej równowagi pomiędzy niekorzystnymi i korzystnymi następstwami leczenia opioidami. Niewłaściwe zastosowanie tych leków wymaga wielospecjalistycznego podejścia, z udziałem onkologa i specjalistów opieki paliatywnej. W artykule omówiono szeroko zasady wyboru odpowiedniego preparatu, doboru dawki początkowej, metabolizmu opioidów, zmiany preparatu i działań niepożądanych. Znaczną część poświęcono wykrywaniu i postępowaniu w przypadku nadmiernego leczenia opioidami, niewłaściwego ich użycia oraz uzależnienia, wraz z przedstawieniem czynników ryzyka. Wiele istotnych informacji przedstawiono w formie tabel
