Choroby układu nerwowego u dzieci a kwalifikacja do szczepień - wytyczne
Autor: Mariusz Bryl
Data: 17.12.2015
Źródło: Małecka I., Stryczyńska-Kazubska J., Wysocki J., Czajka H., Szenborn L., Kuchar E.: Szczepienia u dzieci z chorobami układu nerwowego. W: Steinborn B. (red.): Standardy postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w schorzeniach układu nerwowego u dzieci i
W mijającym roku Polskie Towarzystwo Wakcynologiczne opracowało wytyczne postępowania przy kwalifikacji do szczepień dzieci z chorobami układu nerwowego. Wytyczne stanowią jeden z rozdziałów większego opracowania pod red. prof. Barbary Steinborn.
Jest to niewątpliwie dokument bardzo oczekiwany przez środowisko lekarzy rodzinnych i pediatrów, dokonujących kwalifikacji do szczepień, ponieważ dzieci z rozpoznanym lub podejrzewanym schorzeniem neurologicznym stanowią grupę pacjentów, gdzie szczepienia często są odraczane, choć w wielu przypadkach nie ma ku temu uzasadnienia. W dokumencie opisano zasady postępowania w poszczególnych zaburzeniach. Podkreślono również, iż odroczenie czy rezygnacja z określonego rodzaju szczepionki na rzecz innej, dotyczy bardzo konkretnych sytuacji klinicznych, a nie „schorzeń neurologicznych” jako grupy rozpoznań, ponieważ jest to grupa bardzo zróżnicowana. Dla dziecka z rozpoznaniem choroby neurologicznej zdecydowanie większym zagrożeniem jest przechorowanie choroby zakaźnej, niż podanie szczepionki przed nią zabezpieczającej. Stąd postuluje się również strategię kokonu w sytuacji, gdy szczepienie dziecka musi być odroczone (szczepienie osób z najbliższego otoczenia).
Często lekarze mają obawy przed kwalifikacją do szczepień dzieci z epizodem drgawek gorączkowych w wywiadzie. Wg wytycznych, u dziecka, u którego wystąpiły drgawki gorączkowe proste, nie ma wskazań do odraczania żadnych szczepień, należy jedynie przygotować rodziców, jak postępować w przypadku wystąpienia drgawek po szczepieniu (zwiększone ryzyko po DTP i MMR). W przypadku dziecka z epizodem drgawek gorączkowych złożonych w wywiadzie należy odroczyć szczepienia do czasu przeprowadzenia diagnostyki i ustalenia rozpoznania (min. 3 miesiące).
U dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD) należy podać szczepionkę acelularną przeciwko krztuścowi (DTPa). Spośród szczepień zalecanych, niefinansowanych ze środków publicznych, szczególnie ważne w tej grupie jest szczepienie przeciwko grypie oraz pneumokokom.
U dzieci z chorobami nerwowo-mięśniowymi przeciwwskazane jest szczepienie szczepionką żywą przeciwko polio (OPV), należy szczepić wg ogólnych zasad w kalendarzu szczepień szczepionką inaktywowaną (IPV).
Dzieci ze schorzeniami demielinizacyjnymi powinny być kwalifikowane do szczepień wg zasad ogólnych, chyba że aktualny stan zdrowia wymaga odroczenia (opinia neurologa). Należy pamiętać przy wyjazdach do krajów endemicznych, iż przeciwwskazana jest szczepionka przeciwko żółtej gorączce.
Padaczka również nie stanowi przeciwwskazania do szczepień (należy podać krztusiec acelularny). Odroczenia wymagają przypadki w trakcie diagnostyki, z nieustaloną diagnozą oraz przypadki niedostatecznej kontroli farmakologicznej. Zawsze wskazana jest opinia specjalisty neurologa leczącego dziecko.
Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu powinny być szczepione, jak dzieci zdrowe. Nie udowodniono związku pomiędzy szczepieniem którąkolwiek szczepionką a wystąpieniem/nasileniem zaburzeń.
Autorzy podkreślają, iż lekarzem kwalifikującym do szczepień jest lekarz POZ, a specjalista neurolog pełni funkcję doradczą, stawiając diagnozę oraz oceniając aktualny stan neurologiczny.
Często lekarze mają obawy przed kwalifikacją do szczepień dzieci z epizodem drgawek gorączkowych w wywiadzie. Wg wytycznych, u dziecka, u którego wystąpiły drgawki gorączkowe proste, nie ma wskazań do odraczania żadnych szczepień, należy jedynie przygotować rodziców, jak postępować w przypadku wystąpienia drgawek po szczepieniu (zwiększone ryzyko po DTP i MMR). W przypadku dziecka z epizodem drgawek gorączkowych złożonych w wywiadzie należy odroczyć szczepienia do czasu przeprowadzenia diagnostyki i ustalenia rozpoznania (min. 3 miesiące).
U dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD) należy podać szczepionkę acelularną przeciwko krztuścowi (DTPa). Spośród szczepień zalecanych, niefinansowanych ze środków publicznych, szczególnie ważne w tej grupie jest szczepienie przeciwko grypie oraz pneumokokom.
U dzieci z chorobami nerwowo-mięśniowymi przeciwwskazane jest szczepienie szczepionką żywą przeciwko polio (OPV), należy szczepić wg ogólnych zasad w kalendarzu szczepień szczepionką inaktywowaną (IPV).
Dzieci ze schorzeniami demielinizacyjnymi powinny być kwalifikowane do szczepień wg zasad ogólnych, chyba że aktualny stan zdrowia wymaga odroczenia (opinia neurologa). Należy pamiętać przy wyjazdach do krajów endemicznych, iż przeciwwskazana jest szczepionka przeciwko żółtej gorączce.
Padaczka również nie stanowi przeciwwskazania do szczepień (należy podać krztusiec acelularny). Odroczenia wymagają przypadki w trakcie diagnostyki, z nieustaloną diagnozą oraz przypadki niedostatecznej kontroli farmakologicznej. Zawsze wskazana jest opinia specjalisty neurologa leczącego dziecko.
Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu powinny być szczepione, jak dzieci zdrowe. Nie udowodniono związku pomiędzy szczepieniem którąkolwiek szczepionką a wystąpieniem/nasileniem zaburzeń.
Autorzy podkreślają, iż lekarzem kwalifikującym do szczepień jest lekarz POZ, a specjalista neurolog pełni funkcję doradczą, stawiając diagnozę oraz oceniając aktualny stan neurologiczny.
