Czy pacjenci po przeszczepie nerki są świadomi konieczności stosowania ochrony przeciwsłonecznej

Wprowadzenie. U chorych po przeszczepie nerki ryzyko wystąpienia raka podstawnokomórkowego w stosunku do populacji ogólnej jest 10-krotnie, a raka kolczystokomórkowego aż do 250 razy większe. Do czynników ryzyka zalicza się: intensywność i czas stosowania immunosupresji, jasny fototyp skóry, płeć męską, zaawansowany wiek oraz promieniowanie słoneczne.

Cel pracy. Ocena zachowania pacjentów przed zabiegiem i po zabie­gu przeszczepienia nerki dotycząca stosowania ochrony przeciwsło­necznej.

Materiał i metodyka . Badaniem objęto 455 chorych po przeszczepie nerki w wieku 18–74 lat. W badaniu użyto kwestionariusza osobowego zawierającego informacje dotyczące: wieku, płci, miejsca zamieszkania, typu skóry według klasyfikacji Fitzpatrica (I–IV), koloru włosów i oczu oraz ewentualnych epizodów oparzeń słonecznych do 15. roku życia. W celu określenia narażenia na promieniowanie ultrafioletowe pod uwagę wzięto zawód związany z przebywaniem poza pomieszczeniami zamkniętymi, częstość ekspozycji na promieniowanie słoneczne, a także dłuższe pobyty w krajach o wysokim nasłonecznieniu. Uzyskano także informacje dotyczące częstości stosowania kremów przeciwsłonecznych oraz odzieży ochronnej przed zabiegiem i po zabiegu przeszczepienia nerki.

Wyniki. W badanej grupie chorych przed przeszczepieniem nerki tylko 20% pacjentów unikało słońca w godzinach okołopołudniowych (11.00–16.00) vs 64% pacjentów po zabiegu przeszczepienia. Kremy z filtrem i odzież ochronną stosowało odpowiednio 15,4% vs 20% i 7,7% vs 21,8%. Po przeszczepie nerki 57,6% chorych wdrożyło przynajmniej jedną z metod profilaktyki nowotworów skóry. Ograniczenie czasu przebywania na słońcu deklarowało 44% chorych (p < 0,01), odzież ochronną zaczęło nosić lub robiło to bardziej systematycznie w porównaniu z zachowaniem sprzed zabiegu 17,1% pacjentów (p < 0,0022), a preparaty z filtrem UV używało 14,1% pacjentów (p < 0,0315). Nadal żadnej ochrony przeciwsłonecznej nie stosowało 78,2% i 80% pacjentów (odpowiednio odzież ochronna i krem ochronny).

Wnioski. Uzyskane wyniki potwierdzają brak stosowania wystarczającej ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym przez pacjentów po przeszczepie narządów i konieczność edukacji chorych.

Introduction. Organ transplant recipients are at 10-fold higher risk of developing basal cell carcinoma and up to 250-fold higher risk of developing squamous cell carcinoma compared with the general population. Common risk factors include the type of immunosuppression, fair skin, male gender, older age and sunlight.

Objective. To evaluate patients’ compliance with sunlight protection before and after renal transplantation.

Material and methods. The study covered 455 patients after renal transplantation aged 18-74 years. A special questionnaire was used to determine age, gender, place of residence, skin type (according to the Fitzpatrick classification), hair and eye colour, and any episodes of sunburn. Outdoor occupation, frequency of sun exposure and residence in a hot climate for a long time were taken into consideration for evaluation of UV exposure. Information about use of sunscreens and protective clothes before and after the renal transplant procedure were also noted.

Results. Before the renal transplant procedure only 20% of patients avoided sun at midday (11 am - 4 pm) compared to 64% of patients after renal transplantation. Sunscreens were used by 15.4% vs. 20% and protective clothes 7.7% vs. 21.8% of patients respectively. After the renal transplant procedure 57.6% of patients started to use at least one of the methods of skin cancer prophylaxis. After transplantation 44% of patients (p < 0.01) reported limiting time spent outdoors. 17.1% of patients started to use or used more frequently protective clothes (p < 0.0022) and 14.1% sunscreen creams (p < 0.0315) compared to the situation before the surgical procedure. No sun protection such as protective clothes or sunscreen creams was still used by 78.2% and 80% of patients, respectively.

Conclusions. There is insufficient protection against UV light among patients after renal transplantation, so further education is needed.