Determinanty radzenia sobie z bólem u pacjentów z chorobą nowotworową

Wstęp. Ból u chorych onkologicznie wynika ze specyfiki choroby nowotworowej. Szacuje się, że blisko 75% chorych z nowotworem odczuwa ból na jednym z etapów choroby. Leczenie bólu jest niezbywalnym prawem pacjenta. Leczenie farmakologiczne skutecznie niweluje ból u 80–90% chorych. Pomocne są strategie radzenia sobie z bólem.

Cel. Celem pracy była próba wyłonienia determinantów radzenia sobie z bólem wśród chorych onkologicznie.

Materiał i metody. Badaniami objęto 102 pacjentów hospitalizowanych na oddziałach chirurgii onkologicznej, radioterapii i chemioterapii. W pracy wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety, Skalę Akceptacji Choroby (AIS), Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Kwestionariusz Radzenia Sobie z Bólem (QCS).

Wyniki i wnioski. W badanej grupie pacjenci najczęściej radzą sobie z bólem poprzez modlitwę/pokładanie nadziei, rzadziej poprzez deklarowanie radzenia sobie i odwracanie uwagi. Posiadają średnie wartości akceptacji choroby i poczucia własnej skuteczności. Analiza statystyczna materiału badawczego wykazała zależność między akceptacją choroby a katastrofizowaniem jako sposobem radzenia sobie z bólem oraz między akceptacją choroby a oceną panowania nad odczuwanym bólem i oceną możliwości jego zmniejszenia. Istnieje korelacja pomiędzy wszystkimi sposobami radzenia sobie z bólem i oceną panowania nad bólem oraz możliwością jego zmniejszenia a poczuciem własnej skuteczności. Wyższe poczucie własnej skuteczności daje pacjentom wyższą ocenę panowania nad własnym bólem i wyższą ocenę możliwości zmniejszenia bólu.

Introduction. It has been assessed that around 75% of cancer patients suffer from pain symptoms at one of the stages of the disease. Treatment of pain is patient’s inalienable right. Pharmacological therapy effectively eliminates pain in 80–90% of patients. Pain coping strategies prove helpful.

Aim. An attempt to alienate determinants of coping with pain in cancer patients.

Material and methods. The research covered 102 patients hospitalized at wards of oncological surgery, radiotherapy and chemotherapy. The research is based on the proprietary questionnaire of the survey, Acceptance of Illness Scale, Generalized Self-Efficacy Scale, The Pain Coping Strategies Questionnaire.

Results and conclusions. In the studied group the patients predominantly deal with the pain by means of prayer/hope, in fewer cases by declarations that they are able to cope and diverting attention. They show median values of the acceptance of the disease and the feeling of own efficacy. Analysis revealed that a correspondence exists between the acceptance of the disease and a catastrophic approach as a pain coping strategy, also between the acceptance of the disease, the assessment of managing own pain and the assessment of the potential of its alleviation. A correlation exist between all of the strategies of coping with pain and the assessment of managing own pain, the possibility of its alleviation and the feeling of own efficacy. Higher feeling of own efficacy gives the patients an elevated estimation of own pain management and a greater assessment of the possibility of lowering own pain.