Diagnostyka osteoporozy u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów

WPROWADZENIE

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą zapalną tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. U pacjentów z RZS stwierdza się najczęściej symetryczne zapalenie stawów rąk i stóp. W przebiegu choroby powszechnie dochodzi do zajęcia narządów wewnętrznych oraz rozwoju licznych powikłań, m.in. chorób współistniejących, takich jak amyloidoza wtórna, cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe lub osteoporoza.
Chorobą bardzo często towarzyszącą RZS jest osteoporoza, która wymaga szczególnej uwagi w leczeniu pacjentów.

OSTEOPOROZA

Osteoporoza jest jedną z najczęściej występujących chorób układu szkieletowego [1]. W przebiegu osteo­porozy dochodzi nie tylko do obniżenia gęstości kości, ale również zmian strukturalnych, co prowadzi do wzmożonej łamliwości. To z kolei powoduje znaczący wzrost ryzyka złamań.
Szacuje się, że złamanie kości na skutek osteoporozy do­tyczy ok. 50% kobiet i 20% mężczyzn [2]. W 2000 r. w Europie odnotowano aż 620 tysięcy złamań szyjki kości udowej u pacjentów chorujących na osteoporozę [3, 4]. W tym samym roku wystąpiła także zbliżona liczba złamań kompresyjnych kręgosłupa [3, 4].
Złamania osteoporotyczne są ściśle powiązane ze wzrostem śmiertelności. Około 20–30% pacjentów umiera w następstwie długotrwałego unieruchomienia oraz powikłań pooperacyjnych w ciągu 6 miesięcy od wystąpienia incydentu [5]. Około 50% przypadków zgonów w tej grupie jest spowodowane złamaniem szyjki kości udowej. Drugą co do częstości występowania przyczyną są złamania kręgosłupa, które odpowiadają za ok. 28% zgonów [4].

OSTEOPOROZA U PACJENTÓW Z REUMATOIDALNYM ZAPALENIEM STAWÓW

Częstość występowania osteoporozy u pacjentów z chorobami reumatycznymi, w tym RZS, wynosi ok. 50% [6]. Przebieg osteoporozy jest bezpośrednio powiązany z aktywnością choroby podstawowej oraz innymi czynnikami ryzyka, do których należą wiek, niski wskaźnik masy ciała (body mass index – BMI; < 18), wczesna menopauza (< 45. roku życia), złamania niskoenergetyczne, niewydolność nerek, cukrzyca, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, wysoki obrót kostny, niedobór witaminy D, niski pobór lub upośledzenie wchłaniania wapnia oraz małe stężenie wapnia w surowicy. Do czynników ryzyka osteoporozy zaliczyć trzeba również aktywny stan zapalny i terapię glikokortykosteroidami, długi okres choroby, zaburzenia wchłaniania i niedobór hormonów płciowych [8].
Obniżona gęstość kości w obrębie stawów, czyli osteoporoza okołostawowa, jest...


Pełna treść artykułu...