Efektywność wykorzystania zasobów pielęgniarskich w lecznictwie stacjonarnym na Białorusi

Wstęp. Istotnym warunkiem osiągania sprawności przez system organizacyjny jest dostateczna liczba pracowników i właściwe rozmieszczenie
zasobów ludzkich. Problemu niewystarczającej liczby pielęgniarek nie można, jak podają eksperci World Health Organization, rozwiązać
tylko za pomocą zwiększania liczby zatrudnianych pielęgniarek, lecz przede wszystkim poprzez reorganizację pracy.

Cel pracy. Celem pracy jest ocena efektywności zarządzania pod względem wykorzystania istniejących zasobów pielęgniarskich w lecznictwie
stacjonarnym na Białorusi.

Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w trzech szpitalach wojewódzkich Białorusi. Za pomocą analizy dokumentacji oraz
przeprowadzonej obserwacji migawkowej przedstawiono rzeczywisty stan wykorzystywania nominalnego i dyspozycyjnego czasu pracy
kadry pielęgniarskiej w oddziałach objętych badaniami.

Wyniki i wnioski. Z badań wynika, że w białoruskim lecznictwie stacjonarnym świadczona opieka pielęgniarska nie sięgała poziomu możliwego
do realizacji. Nominalny czas pracy pielęgniarek nie był wykorzystywany w 100%. W strukturze czasu pracy pielęgniarek wystąpiły
niepożądane cechy. Niezadowalający stopień organizacji pracy personelu szpitali był przyczyną niskiego wykorzystywania dyspozycyjnego
czasu pracy pielęgniarek. Zbyt dużo czasu pielęgniarki traciły na wykonywanie czynności pozamerytorycznych, czyli: koordynacyjno-organizacyjnych (35,96%). Natomiast odsetek czasu przeznaczonego na pielęgnację bezpośrednią, w strukturze pracy pielęgniarek, był
zdecydowanie za mały (23,63%). Zebrany materiał badawczy upoważnia do stwierdzenia, że istniejące zasoby pielęgniarskie w lecznictwie
stacjonarnym na Białorusi nie są efektywnie wykorzystywane.


Introduction. Providing adequate number of employees and correct distribution of human resources are essential conditions of achieving
proper organizational system effectiveness. According to the World Health Organization experts opinions the problem of insufficient number
of nurses can’t be solved only by means of increment in number of employed ones. It requires the reorganization of nurses working time
and working conditions, too.

Aim. The aim of this work was to evaluate management’s efficacy in regard to the taking advantage of existing nurse resources in hospitals in
Belarus.

Material and methods. The study was performed in three municipal hospitals in Belarus. By the help of medical documentation as well as
sample observations results analyses there were estimated the real levels of exploitations of nominal as well as flexible nurses working time
in selected departments of mentioned hospitals.

Results and conclusions. The results showed that nursing care quality level in Belarus was worse than possible. The nominal working
time was not fully utilized. There were observed some undesired aspects in the structure of nurse’s working time. The unsatisfactory
level of working time exploitation was caused by insufficient flexible time utilization. Nurses spent too much time for performing
activities other than their professional duties, such as those concerning coordination and organization of their work (35.96%). Meanwhile,
the ratio of the time set aside for direct nursing activities realization was too low (23.63% of all the time of their professional
activities). The obtained data allow the authors to conclude that the existing nurse resources in inpatient care units in Belarus are not
utilized in the effective way.