Hormonalna terapia zastępcza u dziewcząt z hipogonadyzmem w przebiegu wielohormonalnej niedoczynności przysadki

Cechy dojrzewania u dziewcząt z hipogonadyzmem hipogonadotropowym spowodowanym wielohormonalną niedoczynnością przysadki występują po zastosowaniu substytucji hormonów płciowych – estrogenów i progesteronu.
Celem pracy była obserwacja rozwoju somatycznego, rozwoju piersi i macicy u dziewcząt z hipogonadyzmem hipogonadotropowym.
Materiał i metody: Hormonalną terapię zastępczą stosowano u 5 dziewcząt w wieku 17–20 lat z hipogonadyzmem hipogonadotropowym w przebiegu wielohormonalnej niedoczynności przysadki. Wcześniej pacjentki były przez kilka lat leczone substytucyjnie preparatami rekombinowanego ludzkiego hormonu wzrostu oraz l-tyroksyną i hydrokortyzonem.
Wyniki: U dziewcząt z wielohormonalną niedoczynnością przysadki leczonych ludzkim rekombinowanym hormonem wzrostu w ciągu pierwszych 6 mies. leczenia estradiolem obserwowano przyśpieszenie wzrastania, a potem jego spowolnienie i zakończenie wzrostu 18 do 24 mies. później. Rozwój piersi następował w ciągu 18 mies., zwykle jednak nie przekraczał fazy Th4 wg Tannera. W ciągu 18 mies. wzrastała objętość macicy do rozmiarów typowych dla nastolatek, wzrastała również grubość endometrium do ok. 8 mm. U leczonych dziewcząt nie obserwowano krwawień i plamień podczas estrogenizacji. Po wprowadzeniu cyklicznej substytucji estrogenowo-progestagenowej występowały krwawienia z odstawienia i postępował rozwój macicy oraz zachodziły cykliczne zmiany w endometrium. W trakcie terapii zmieniały się również proporcje ciała dziewczynek i następował typowy rozwój tkanki tłuszczowej. Owłosienie płciowe, które pojawiało się już przed włączeniem terapii estrogenowej i osiągało stadium P3 wg Tannera nie zmieniało się w trakcie substytucji hormonów płciowych. W ciągu 5 lat obserwacji pacjentek nie odnotowano działań niepożądanych stosowanego leczenia.
Wnioski: Hormonalna terapia zastępcza naśladująca naturalne dojrzewanie i złożona początkowo z estrogenizacji, a następnie cyklicznej terapii estrogenowo-gestagenowej u dziewcząt z hipogonadyzmem hipogonadotropowym prowadzi do rozwoju gruczołów piersiowych, macicy i zmiany sylwetki ciała na gynoidalną; nie ma wpływu na rozwój owłosienia narządów płciowych.