Jakość życia po udarze prawej półkuli mózgu z perspektywy pacjentów oraz ich bliskich

Wstęp
Celem badań była ocena jakości życia związanej ze zdrowiem (health-related quality of life – HRQOL) u chorych po udarze prawej półkuli mózgu z perspektywy ich samych oraz bliskich. Przeanalizowano czynniki związane z funkcjonowaniem pacjenta mające znaczenie dla HRQOL chorego z obu źródeł oraz warunkujące różnice między obiema perspektywami.

Materiał i metody
W badaniach uczestniczyło 50 pacjentów (21 kobiet) po udarze prawej półkuli mózgu. Średni wiek pacjentów wynosił M = 66,82 roku (SD = 9,28). Do oceny HRQOL wykorzystano dwie skale – skróconą wersję Skali oceniającej jakość życia WHOQOL-BREF oraz Skalę jakości życia po udarze mózgu (SSQOL). Stan funkcjonalny i fizyczny pacjenta oceniono za pomocą skali Barthel, skali Lovetta oraz Skali udarowej Narodowego Instytutu Zdrowia (NIHSS). Funkcjonowanie poznawcze oceniono z wykorzystaniem skali MoCA, podtestów Behawioralnego testu nieuwagi, a świadomość deficytów na podstawie procedury Bisiacha oraz skali Catherine Bergego.

Wyniki
Jakość życia chorych bliscy ocenili jako istotnie niższą niż oni sami. Stwierdzono korelacje między wielkością tych różnic a czynnikami związanymi ze stanem pacjenta. Predyktorem różnic w wybranych obszarach HRQOL był poziom funkcjonowania poznawczego. Predyktorem oceny pacjenta było nasilenie niedowładu. W ocenie bliskich natomiast zaobserwowano liczne związki ze wskaźnikami funkcjonowania pacjenta. Predyktorem była niesprawność chorego (skala Barthel). Bliscy pacjentów z pomijaniem stronnym oceniali ich HRQOL jako niższą.

Wnioski
Różne czynniki warunkują poziom HRQOL w ocenie pacjentów oraz bliskich. Ocena bliskich w większym stopniu wiązała się ze wskaźnikami opisującymi stan pacjenta i jego funkcjonowanie w porównaniu z oceną samych pacjentów.



Introduction
The aim of this study was to assess health-related quality of life (HRQOL) of patients after right hemisphere stroke in self- and proxy-assessment. The second aim was to determine important stroke related factors associated with HRQOL in patient and proxy perspective as well with disagreement between their responses.

Material and methods
In this study participated 50 patients (21 females) after right hemisphere stroke (mean age M = 66.82 years, SD = 9.28). In order to investigate HRQOL two scales were used – shorter version of WHOQOL-BREF and Stroke Specific Quality of Life Scale (SSQOL). Functional status and motor function was assed using Barthel Index, Lovett Scale and National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS). Cognitive functioning was measured using MoCA, Behavioural Inattention Test, awareness of deficits based on Bisiach procedure and Catherine Bergego Scale.

Results
Proxies assessed the QOL as significantly lower than patients themselves. The correlation between this disagreement and factors related to patients state were observed. Predictor of differences in the selected domains of HRQOL was cognitive status. Predictor of patients self-assessment was the strength of hemiplegia. In proxies ratings many relations with patients performance were observed. Predictor was patient’s disability (Barthel Index). Proxies of patients with neglect assessed their HRQOL as lower.

Conclusions
Different factors determinate HRQOL in patient and proxy assessment. Proxy assessment of patient’s HRQOL was to greater extent associated with factors describing patients state and their functioning in comparison with self-assessment.