Commentary

Ciekawa i ważna praca, bowiem z jednej strony ilustruje bardzo istotny i coraz częściej (niestety) spotykany problem, a z drugiej strony stanowi zarzewie dyskusji na temat postępowania w tzw. odelektrodowym zapaleniu wsierdzia [1, 2].

W piśmiennictwie spotyka się często określenie cardiac device related infective endocarditis (CDRIE), które jest pojęciem szerszym, bo obejmującym wszystkie kardioimplanty (łącznie z zastawkami w sercu lewym), jak i określenie lead-dependent infective endocarditis (LDIE), które bardziej oddaje specyfikę tej jednostki [3] i chyba słuszniej byłoby się w tym przypadku posługiwać tym drugim określeniem.

U przedstawionego pacjenta rozpoznanie zostało dokonane prawidłowo i dostatecznie wcześnie i to uratowało mu życie. Zbyt wielu takich chorych jest leczonych na nawracające zapalenia płuc lub wręcz gruźlicę i umiera z powodu wtórnych powikłań bez postawienia właściwej diagnozy i podjęcia właściwego leczenia. Stąd opis każdego takiego przypadku – służący przypominaniu wszystkim lekarzom o istnieniu takiej (odrębnej) jednostki – jest godzien publikacji.

Coraz większy problem stanowią pacjenci z licznymi elektrodami w sercu i jest to następstwo pewnej błędnej opcji terapeutycznej z przeszłości i zaniechań edukacyjnych w minionym dziesięcioleciu. Dziś już jest jasne, a przynajmniej powinno być dla lekarzy zajmujących się elektroterapią, że z zasady powinno się unikać pozostawiania nieczynnych elektrod w układzie sercowo-naczyniowym. W skrajnych przypadkach można pozostawiać dwie nieczynne elektrody, a bezwzględnie nie wolno zostawiać licznych elektrod nieczynnych i nigdy elektrod zakażonych (i implantować nowego układu stymulującego po drugiej stronie klatki piersiowej). Autorzy nie piszą tego wprost, ale u takiego pacjenta zbędne elektrody powinny być pousuwane znacznie wcześniej, jeszcze przed wystąpieniem LDIE. Pięć elektrod w żyle głównej górnej (łac. vena cava superior – VCS) to błąd – pełne wskazanie do „zrobienia porządku” mające klasę IIA [4]. Ryzyko wystąpienia zespołu żyły głównej górnej jest bardzo wysokie.

Autorzy bardzo słusznie zwracają uwagę na rolę przezprzełykowej echokardiografii (ang. transthoracic echocardiography – TEE) w diagnostyce LDIE, ale trzeba przypomnieć, że wegetacje w początkowej fazie choroby to zjawisko dynamiczne. Ponieważ na początku są kruche, często odrywają się od elektrod i ulegają przemieszczeniu do krążenia płucnego, powodując zakażoną...


View full text...