Komentarz
Diabeł tkwi w szczegółach

Profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW) do niedawna była stosowana bardzo szeroko. Dotyczy to zarówno chorych, u których zalecano profilaktykę, jak i zabiegów, w których uznawano, że jest ona niezbędna. Obecnie zaleca się ją jedynie w grupie najwyższego ryzyka i tylko w czasie zabiegów naruszających ciągłość śluzówki jamy ustnej. Profilaktyka antybiotykowa nie jest zalecana przy: znieczuleniu miejscowym, zdejmowaniu szwów, prześwietleniach, zakładaniu protez.

Dodatkowo ograniczono stosowanie profilaktyki do jednej dawki antybiotyku, podawanej 30–60 min przed zabiegiem. Jeszcze niedawno zalecano powtórzenie dawki, a nawet 2-dniowe stosowanie antybiotyków.

Kierunek z pewnością jest słuszny, chociaż nie ma pewnych dowodów naukowych.

Amerykanie pierwsi ograniczyli istotnie stosowaną profilaktykę (Wilson i wsp. Circulation 2007, przytaczane przez Autorów publikacji). Decydowały względy ekonomiczne, ale nie tylko.

Amerykanie posłużyli się następującymi argumentami:

• bakteriemia związana z codzienną aktywnością częściej jest przyczyną IZW niż spowodowana zabiegami stomatologicznymi oraz zabiegami w obrębie przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego,

• profilaktyka zapobiega wyjątkowo małej liczbie zachorowań, jeśli w ogóle im zapobiega,

• ryzyko działań niepożądanych związanych z antybiotykiem jest wyższe niż korzyści,

• szerzenie zasad higieny jamy ustnej jest ważniejsze w profilaktyce niż podawanie antybiotyków.

W ślad za zaleceniami amerykańskimi Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ang. European Society of Cardiology) również zmieniło zasady profilaktyki, ograniczając ją do grupy wysokiego ryzyka. Grupa wysokiego ryzyka, określona przez zalecenia AHA, jest nieco szersza niż w ESC: obejmuje dodatkowo chorych po przeszczepie serca z nieprawidłową funkcją zastawek.

W zaleceniach ESC również znalazło się uzasadnienie dokonanych zmian:

• nie ma naukowych dowodów na skuteczność profilaktyki,

• większość chorób układu krążenia nie stanowi ryzyka IZW,

• większość procedur nie wiąże się z ryzykiem wystąpienia IZW,

• antybiotyki mogą powodować działania niepożądane,

• szerokie stosowanie profilaktyki może być przyczyną oporności,

• IZW częściej może być spowodowane bakteriemią w jamie ustnej niż zabiegami stomatologicznymi.


View full text...