Komentarz
Implantacja elektrod wewnątrzsercowych nie jest obojętna

Z roku na rok zwiększa się liczba pacjentów leczonych metodą stymulacji serca, a co za tym idzie – rośnie też liczba pacjentów z powikłaniami tych zabiegów. Najczęściej zdarzają się zwężenia światła żył (bezobjawowe w 30–50% przypadków, objawowe – w 1–3%), niedomykalność zastawki trójdzielnej i infekcja układu stymulującego, niekiedy połączona z zapaleniem wsierdzia [1]. Przypadki te, o ile wymagają interwencji kardiochirurgicznej, są obarczone niebagatelną, bo sięgającą 10%, śmiertelnością okołooperacyjną.

W leczeniu chirurgicznym zapalenia wsierdzia zasadą jest usunięcie wszystkich zakażonych tkanek, a przede wszystkim – obcych wszczepów. Bardzo dobrą wiadomością dla kardiochirurgów jest pojawienie się techniki dwuetapowego usunięcia elektrody: najpierw uwolnienie przezżylne, a następnie chirurgiczne uwolnienie w odcinku sercowym. Tylko taką metodą można usunąć wszystkie elementy. Usunięcie odcinka wewnątrzsercowego z pozostawieniem zainfekowanej elektrody w układzie żylnym nie rozwiązuje problemu.

Infekcja układu stymulującego to nie jedyny problem dla kardiochirurga. Obecność elektrody w prawym sercu, przechodzącej przez zastawkę w czasie operacji plastyki zastawki trójdzielnej, rzutuje na odległy wynik operacji. Wykazano, że 5 lat po operacji plastyki zastawki trójdzielnej nawrót niedomykalności u chorych z elektrodą wynosi 42% przypadków, czyli niemal dwukrotnie więcej niż u chorych bez elektrody (23%). Niektórzy uważają, że w czasie operacji plastyki zastawki trójdzielnej należy usunąć elektrodę wewnątrzkomorową i zastąpić ją stałą nasierdziową, dzięki czemu zmniejszy się częstość nawrotów niedomykalności, a wiadomo, że obecność nawet średniego stopnia niedomykalności trójdzielnej ma znaczący negatywny wpływ na przeżycie [2, 3].



Ważnym i nie zawsze dobrze rozwiązanym problemem jest optymalny czas i kolejność implantacji kardiowerterów-defibrylatorów (ang. implantable cardioverter defibrillator – ICD). Około 30% chorych z niewydolnością krążenia spełnia kryteria wszczepienia ICD. W przypadku etiologii niedokrwiennej chorzy ci nierzadko spełniają jednocześnie kryteria operacji rekonstrukcji lewej komory. Metody te są w stosunku do siebie uzupełniające, przy czym pierwszeństwo należy do metod mogących poprawić kurczliwość lewej komory i wyeliminować substrat arytmii (rewaskularyzacja i rekonstrukcja lewej komory). Wykonanie operacji rekonstrukcyjnej nie wyklucza wszczepienia ICD [4, 5]. W...


View full text...