Kronika Naukowa
Sylwetka dra Marka Edelmana

Marek Edelman urodził się w 1921 r. w Homlu na Białorusi. Wkrótce po tym jego rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie spędził dzieciństwo i lata młodości. Był członkiem Bundu – żydowskiej socjalistycznej partii robotniczej. Był również jednym z założycieli Żydowskiej Organizacji Bojowej, skupiającej młodzież żydowską przeciwstawiającą się Niemcom. Jako jeden z niewielu przeżył powstanie w getcie warszawskim, będąc jego przywódcą po śmierci Mordechaja Anielewicza. Po zakończeniu wojny pozostał w Polsce. Pytany, dlaczego zdecydował się tu pozostać, odpowiadał: „Ktoś przecież musi zostać z tymi wszystkimi, którzy tu zginęli”.
Doktor Marek Edelman w 1946 r. zamieszkał w Łodzi, gdzie również ukończył studia medyczne. Swoją wiedzę poszerzał pod kierunkiem prof. Jan Molla, pioniera w dokonywaniu operacji serca w stanie zawału. Jest autorem blisko 40 publikacji na ten temat, które powstały w latach 1954–1977 (m.in. monografia „Zawał serca”). Był to okres, kiedy nie było takich jak dzisiaj możliwości zbierania informacji naukowych, wymiany z ośrodkami zagranicznymi czy nawet polskimi. Doktor Marek Edelman tak opisał swoją pracę w służbie zdrowiu i życiu ludzkiemu: „Pan Bóg już chce zgasić świeczkę, ja muszę szybko osłonić płomień, wykorzystując jego chwilową nieuwagę” – słowa te pochodzą z książki-wywiadu „Zdążyć przed Panem Bogiem”, jaki przeprowadziła z nim Hanna Krall. W 1962 r. uzyskał tytuł doktora nauk medycznych, po obronie rozprawy „Pochodne hormonów kory nadnerczy w leczeniu ciężkich postaci niewydolności krążenia”. W swojej późniejszej pracy naukowej zajmował się zagadnieniem obrzęku płuc i wyniki tych badań podsumował w przedstawionej wtedy do recenzji pracy habilitacyjnej: ,,O niektórych mechanizmach obrzęku płuc”. Pomimo pozytywnych recenzji praca została odrzucona, niewątpliwie z powodów politycznych, w roku 1969. Miał swój wkład w rozwój metody operowania zawału serca polegającej na połączeniu krążenia żylnego z tętniczym. Jego rozwijającą się karierę blokowały kolejne zwolnienia ze szpitali im. Pirogowa, im. S. Sterlinga oraz Szpitala Wojskowego w Łodzi, spowodowane antysemicką nagonką.
Jego opanowanie i wewnętrzna dyscyplina były wzorem dla członków zespołu, którym kierował, a profesjonalizm i niezwykła uczciwość były przedmiotem niekłamanego podziwu współpracowników. Surowy i niejednokrotnie szorstki w kontaktach z personelem, był jak ojciec skrywający...


View full text...