Leczenie bólu u starszych pacjentów
ROZMOWA Z DR. JAROSŁAWEM WORONIEM

– Pacjent w starszym wieku jest bardziej wrażliwy na ból z powodu coraz mniej efektywnego działania szlaków kontroli bólu – mówi dr Jarosław Woroń, adiunkt w Zakładzie Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalista farmakologii klinicznej, autor i współautor ponad 500 prac i doniesień zjazdowych, a także 17 książek i 3 podręczników akademickich. – Pacjenci ci w wyniku zmian w zakresie funkcjonowania układu krążenia, funkcji przewodu pokarmowego czy nerek są bardziej narażeni na wystąpienie działań niepożądanych niektórych leków przeciwbólowych, między innymi NLPZ.

Na czym polega różnica w terapii osób starszych i młodszych?

Leki, których używamy, są te same, ale trzeba je inaczej stosować. Można to porównać do jazdy samochodem po suchej lub mokrej drodze. Leczenie osób młodszych porównałbym do jazdy po suchej nawierzchni, a pacjenta geriatrycznego – do jazdy po mokrej. W tym drugim przypadku trzeba zachować szczególną ostrożność.

Jak to się robi?

W geriatrii chętniej łączymy leki, ponieważ daje to możliwość zmniejszenia dawki poszczególnych składowych takiego połączenia. Jeśli podawany jest jeden lek, często trzeba eskalować jego dawkę, a to prowadzi do wzrostu ryzyka pojawienia się działań niepożądanych. Tymczasem terapia skojarzona oparta na addycji lub synergii działań różnych środków powinna być bardzo skuteczna i równocześnie bezpieczna.

Od jak dawna stosowane są tego rodzaju metody w terapii bólu?

Znane są one już od długiego czasu. Jako przykład można podać sprzedawaną w czasach PRL „tabletkę z krzyżykiem”, która zawierała skojarzenie fenacetyny i niesteroidowego leku przeciwzapalnego. Wiedziano więc już, że leki warto łączyć. Niestety to skojarzenie było tragiczne, ponieważ powodowało trudną do leczenia nefropatię analgetyczną. Wiemy jednak, że ponieważ ból ma charakter wielowątkowy, to z pomocą jednego środka często nie jesteśmy w stanie go kontrolować.

Jak rozwija się wiedza na temat tego rodzaju schematów leczenia?

Jej rozwój następuje przez cały czas. Na rynku nieustannie pojawiają się nowe skojarzenia, np. połączenie dekstketoprofenu z tramadolem, które w Polsce jest dostępne tak naprawdę od tego roku. Jego powstanie jest skutkiem głębszego przemyślenia – do tej pory dostępne było oczywiście połączenie paracetamolu z tramadolem, które jednak było nieskuteczne w leczeniu bólu w stanach zapalnych. Warto pamiętać, że paracetamol nie...


Pełna treść artykułu...