Leczenie immunosupresyjne w mikroskopowym zapaleniu jelita grubego
Autor: Mariusz Bryl
Data: 26.06.2017
Źródło: Cotter TG i wsp. Immune modulator therapy for microscopic colitis in a case series of 73 patients. Aliment Pharmacol Ther 2017; 46: 169-174. PE/MB
Mikroskopowe zapalenie jelita grubego (ang. microscopic colitis – MC) jest dość powszechną i nadal nierzadko pomijaną możliwą przyczyną przewlekłej biegunki. W leczeniu MC podstawową rolę przypisuje się budezonidowi, istnieją także przesłanki do stosowania niektórych innych leków, jak mesalazyna, ale nadal istnieje szereg wątpliwości jak postępować w przypadku braku skuteczności leczenia lub częstych nawrotów objawów choroby. Na łamach czasopisma Alimentary Pharmacology and Therapeutics ukazała się ciekawa praca, w której dokonano oceny skuteczności zastosowania klasycznych leków immunosupresyjnych u chorych z MC, leczonych w Mayo Clinic w Rochester (USA). Zidentyfikowano 73 takich chorych (50 z kolagenowym zapaleniem jelita grubego, 23 z limfocytowym zapaleniem jelita grubego). Mediana czasu trwania choroby wyniosła 24 miesiące. Wskazaniami do włączenia terapii immunosupresyjnej były: oporność na budezonid (66%), steroidozależność (29%), nietolerancja budezonidu (5%). Mediana wieku badanej grupy wynosiła 52 lata, a większość chorych stanowiły kobiety (84%).
U 49 chorych zastosowano tiopuryny przez okres około 4 miesięcy (zakres 1,5-15 miesięcy). Całkowita i częściowa odpowiedź na leczenie uzyskana została u odpowiednio 43% i 22% badanych. U 17 chorych (35%) działania niepożądane skutkowały koniecznością zakończenia leczenia tiopurynami.
U 12 chorych (16%) zastosowano metotreksat przez okres średnio 14 miesięcy (zakres 3-19 miesięcy). Całkowita i częściowa odpowiedź została osiągnięta u odpowiednio 58% i 17% pacjentów.
Leczenie anty-TNF-alfa wdrożono u 10 chorych (14%). Mediana czasu trwania terapii wyniosła 4 miesiące (zakres 2-5 miesięcy). Zarówno w odniesieniu do całkowitej, jak i częściowej odpowiedzi na leczenie odsetki wyniosły 40%.
Autorzy podsumowują, że u większości chorych z MC nieodpowiadających na standardowe leczenie lub tego leczenia nietolerujących, zastosowanie leczenia immunosupresyjnego (tiopuryn, metotreksatu, leków anty-TNF) dało dobry efekt kliniczny. Potrzebne są dalsze, prospektywne, randomizowane badania, które wskazałyby na miejsce leków immunosupresyjnych w terapii MC.
U 12 chorych (16%) zastosowano metotreksat przez okres średnio 14 miesięcy (zakres 3-19 miesięcy). Całkowita i częściowa odpowiedź została osiągnięta u odpowiednio 58% i 17% pacjentów.
Leczenie anty-TNF-alfa wdrożono u 10 chorych (14%). Mediana czasu trwania terapii wyniosła 4 miesiące (zakres 2-5 miesięcy). Zarówno w odniesieniu do całkowitej, jak i częściowej odpowiedzi na leczenie odsetki wyniosły 40%.
Autorzy podsumowują, że u większości chorych z MC nieodpowiadających na standardowe leczenie lub tego leczenia nietolerujących, zastosowanie leczenia immunosupresyjnego (tiopuryn, metotreksatu, leków anty-TNF) dało dobry efekt kliniczny. Potrzebne są dalsze, prospektywne, randomizowane badania, które wskazałyby na miejsce leków immunosupresyjnych w terapii MC.