Na co powinien zwrócić uwagę lekarz POZ w leczeniu bezsenności u starszego pacjenta

Wstęp

Bezsenność jest definiowana jako niezadowalająca ilość lub jakość snu, która prowadzi do cierpienia i/lub pogorszenia funkcjonowania w ciągu dnia. Jeżeli występuje przez minimum 3 noce w tygodniu w okresie co najmniej 3 miesięcy pomimo odpowiednich warunków do zaśnięcia, nie jest skutkiem nadużywania leków, nie występuje w przebiegu innych zaburzeń snu, np. zespołu niespokojnych nóg czy obturacyjnego bezdechu sennego, oraz gdy współistniejące zaburzenia psychiczne lub inne schorzenia nie wyjaśniają dominujących skarg na bezsenność, zgodnie z DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders) oraz ICSD-3 (International Classification of Sleep Disorders) rozpoznajemy bezsenność przewlekłą [1, 2].
Bezsenność dotyka 30–50% osób w podeszłym wieku [3]. Jest związana z problemami z zaśnięciem, z utrzymaniem ciągłości snu oraz z tzw. snem nieregeneracyjnym, z wczesnym budzeniem się rano [4]. Jedynie 1–7% przypadków występuje niezależnie od chorób przewlekłych. Bezsenność jest mocno związana z bólem, depresją oraz zaburzeniami lękowymi [5]. Zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, niewydolności serca, udaru niedokrwiennego mózgu oraz ogólną śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jest czynnikiem ryzyka choroby refluksowej przełyku, astmy, alergicznego nieżytu nosa, cukrzycy, zespołu metabolicznego oraz zaburzeń poznawczych [6, 7–12]. Bezsenność i sen trwający ≤ 5 godzin są silnie związane ze zwiększoną częstością występowania zawału serca (odpowiednio: RR = 1,69, 95% Cl: 1,41–2,02, p < 0,00001 i RR = 1,56, 95% CI: 1,41–1,73, p < 0,00001) [13]. W przypadku osób w podeszłym wieku istotny jest też związek między bezsennością a występowaniem zespołu kruchości (OR = 1,95, 95% CI: 1,52–2,41, p < 0,001) [14].
Na podstawie kształtu fal EEG sen podzielono na powtarzające się naprzemiennie fazy NREM (non-rapid eye movement), która składa się z etapów N1, N2 i N3, oraz REM (rapid eye movement), czyli etap N4. Do prawidłowego funkcjonowania osoby dorosłej wystarczą 3 pełne cykle faz NREM/REM, czyli ok. 300 minut. Wraz z wiekiem dochodzi do skrócenia etapu N3 i N4 oraz całkowitego czasu trwania snu do ok. 5–7 godzin/dobę, nasila się opóźnienie w zasypianiu, pogarsza się wydajność snu, zmniejsza się zdolność do jego utrzymania [15–17].
U osób starszych zmniejsza się ilość i gęstość receptorów jądra nadskrzyżowaniowego przedniej części...


View full text...