Niewydolność oddechowa u pacjentów po zabiegach neurochirurgicznych przeprowadzanych w pozycji siedzącej

Wstęp. Operacje neurochirurgiczne w obrębie tylnej jamy czaszki i szyjnego odcinka kręgosłupa można
wykonywać w ułożeniu na brzuchu, na boku oraz w pozycji siedzącej. Zastosowanie pozycji siedzącej
związane jest z możliwością wystąpienia powikłań śródoperacyjnych, co może doprowadzić do
niewydolności oddechowej pacjenta po zabiegu.

Cel pracy. Celem pracy jest ocena wpływu stanu klinicznego pacjentów przed zabiegiem, zastosowanych
środków anestetycznych, czasu trwania operacji oraz zaistniałych zaburzeń śródoperacyjnych na
występowanie niewydolności oddechowej u pacjentów po zabiegach neurochirurgicznych przeprowadzanych
w pozycji siedzącej.

Materiał i metody. Przeprowadzona analiza dotyczy 139 zabiegów neurochirurgicznych wykonanych
z zastosowaniem pozycji siedzącej. W badanej grupie było 60% kobiet i 40% mężczyzn. Najczęściej
wykonywano zabiegi z powodu guza móżdżku (47%) oraz guza kąta mostowo-móżdżkowego (29%).
Głównymi powikłaniami śródoperacyjnymi były: wahania ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia rytmu
serca oraz zatorowość powietrzna.

Wyniki i wnioski. Niewydolność oddechową po zabiegu rozpoznawano w 32%. Zaburzenia oddechowe
dotyczyły głównie najstarszych pacjentów w stopniu ryzyka operacyjnego ASA 3 lub 4, u których
przeprowadzano reoperacje lub zabiegi trwające powyżej czterech godzin. Prawie połowa badanych
z rozpoznaną po zabiegu niewydolnością oddechową miała trzy lub więcej powikłań śródoperacyjnych
równocześnie. Także w prawie połowie przypadków wystąpienia zaburzeń, czyli tachykardii,
wzrostu ciśnienia tętniczego lub zatorowości powietrznej obserwowano po zabiegu niewydolność
oddechową. Wszyscy pacjenci po zabiegach tętniaków lub naczyniaków w obrębie tylnej jamy
czaszkowej byli wydolni oddechowo.

Introduction. Neurosurgical procedures in the area of the posterior cranial cavity and cervical spine
may be performed in the prone, lateral and sitting position. However, sitting position may lead to numerous
intraoperative complications and result with patient’s respiratory insufficiency after the surgery.

Aim. The aim of this paper was to evaluate the impact of patient’s clinical status before the surgery,
anaesthetics used during the procedure, surgery duration and intraoperative complications, which
occurred during this intervention, on the incidence of respiratory insufficiency in patients after neurosurgical
procedures performed in the sitting position.
Material and methods. The analysis included 139 neurosurgical procedures performed in the sitting position.
60% of the study group were females and remaining 40% were men. The most frequent cause of the
surgery included: cerebellum tumours (47%) and cerebello-pontine angle tumours (29%). Arterial blood
pressure variations, heart arrhythmia, and air embolism were the main intraoperative complications.

Results and conclusions. Respiratory insufficiency was diagnosed after surgery in 32% of patients.
It concerned mainly the oldest patients, with the surgical risk ratio ASA between 3 and 4, those who were
reoperated or whose surgery lasted longer than four hours. Almost half of the group with respiratory
insufficiency suffered from three or more intraoperative complications at the same time. Also, every second
patient with one of the complications i.e. tachycardia, the increase of arterial blood pressure or air
embolism, had respiratory insufficiency after the neurosurgical procedure. All patients who were operated
because of aneurysms or angiomas of the posterior fossa were free from respiratory insufficiency.