Ocena narażenia na upadki a wydolność funkcjonalna wśród osób starszych w środowisku zamieszkania

Wstęp. Upadki są główną przyczyną urazów osób starszych i związanej z nimi niepełnosprawności, chorobowości oraz śmiertelności. Celem pracy była ocena wydolności funkcjonalnej i stopień narażenia na upadki oraz zdolności zachowania równowagi u osób starszych w środowisku zamieszkania.

Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 100 losowo wybranych osób powyżej 65. roku życia w środowisku zamieszkania. W badaniach wykorzystano standaryzowane narzędzia badawcze: Index Barthel, Geriatryczna Skala Depresji, Test „wstań i idź” i Test stania na jednej nodze.

Wyniki. Średnia wieku w badanej grupie wynosiła 80,6 ± 6,4 lat. W najstarszej grupie wiekowej 81–90 lat zagrożenie upadkiem było istotnie statystycznie większe (p = 0.003) w porównaniu z młodszymi grupami wiekowymi. Poza tym żadna z badanych osób nie wykonała samodzielnie testu równowagi (p = 0.02). Wśród badanych z rozpoznanym otępieniem aż u 89% występuje duże ryzyko upadku (p < 0,05) w porównaniu z grupą osób beż otępienia. Nie stwierdzono istotnie statystycznej zależności pomiędzy wiekiem a zdolnością zachowania równowagi w grupie mężczyzn.

Wnioski. Występowanie otępienia w dużym stopniu wpływa na zwiększone ryzyko upadku oraz mniejszą zdolność zachowania równowagi. Wraz z wiekiem występuje stopniowe pogorszenie sprawności funkcjonalnej. W badanej grupie większą sprawność wykazywali mężczyźni w porównaniu z kobietami.

Problemy Pielęgniarstwa 2014; 22 (2): 159–164

Introduction. Falls are the major cause of injuries suffered by the elderly and, as a result, their disability, proneness to diseases and mortality. The objective of the study was to assess the functional mobility, the risk of falling and the ability to keep one’s balance by elderly persons in their living environment.

Material and methods. The study was conducted among 100 randomly chosen persons over 65 in their living environment. The following standardized research tools were used: Barthel Index, Geriatric Depression Scale, “Timed, Up & Go”, One leg standing test.

Results. The average age in the study group was 80.6 ± 6.4 years. In the oldest age group (81–90 years), the risk of falling was statistically significantly higher (p = 0.003) compared to younger age groups. Moreover, none of the subjects were able to do the balance test on their own (p = 0.02). Among the subjects with a diagnosed dementia, as many as 89% had a high risk of falling (p < 0.05) compared to the group of people not affected by dementia. There was no statistically significant relation between the age and the ability to keep one’s balance in the group of men.

Conclusions. The occurrence of dementia significantly raises the risk of falling and decreases the ability to keep one’s balance. With age, functional mobility gets worse. In the study group, men had a better functional mobility than women.

Nursing Topics 2014; 22 (2): 159–164