Ocena odpowiedzi układu odpornościowego na stan odżywienia pacjentów z rakiem żołądka zakwalifikowanych do zabiegu operacyjnego

Wstęp. Stan niedożywienia pacjentów jest często następstwem choroby nowotworowej, szczególnie górnego odcinka przewodu pokarmowego,
w tym raka żołądka. Wynikiem niedożywienia są zaburzenia ze strony układu odpornościowego, co stanowi podwyższone
ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań przedłużających czas leczenia oraz zwiększających jego koszty, a u części pacjentów prowadzi
nawet do zgonu. Dlatego rozpoznanie niedożywienia u chorych z uwzględnieniem parametrów układu odpornościowego w celu korekcji
zaburzeń w odżywianiu w okresie okołooperacyjnym ma istotny wpływ na zmniejszenie komplikacji w okresie pooperacyjnym.
Cel. Ocena odpowiedzi układu immunologicznego na stan odżywienia chorych z rakiem żołądka przed zabiegiem operacyjnym.
Materiał i metody. Badaniem objęto 99 chorych z rakiem żołądka przed planowym zabiegiem operacyjnym. Do oceny stanu odżywienia
wykorzystano: test przesiewowy według B. Szczygła, na podst. Thorsdottir i wsp., procentową utratę masy ciała w czasie ostatnich 3–6
miesięcy, poziom albumin w surowicy krwi, całkowitą liczbę limfocytów, pomiar tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała. Do oceny parametrów
układu immunologicznego badano stężenie wybranych cytokin w surowicy krwi: IL-6, IL-10, IL-12, IL-18, oraz oznaczono również
stężenie czynnika martwicy nowotworów (TNF-alfa).
Wyniki. U chorych z rakiem żołądka występuje procentowa utrata masy ciała, obniżenie poziomu albumin w surowicy krwi i całkowitej
liczby leukocytów oraz niedożywienie stwierdzone na podstawie testu przesiewowego. Osoby prawidłowo odżywione miały wyższe
wartości średnie IL-6, IL-12 oraz TNF-alfa, natomiast niższe IL-10 oraz IL-18.
Wnioski. U około 30% pacjentów zakwalifikowanych do operacji z powodu raka żołądka stwierdzono niedożywienie lekkiego lub umiarkowanego
stopnia. Zmiany stężeń badanych cytokin w okresie pooperacyjnym, wskazują na reakcje układu odpornościowego na stan
niedożywienia i uraz operacyjny.
Problemy Pielęgniarstwa 2013; 21 (1): 55–62

Introduction. Malnutrition is a frequent result of cancerous disease, especially upper digestive cancer, including stomach cancer. The
consequences of malnutrition and a surgical injury are disorder of immune system and consequently the increased risk of occurrence of
postoperative complications which extend the time of treatment and increase treatment expenses and may also lead to death in some
cases. Therefore, recognition of malnutrition in patients complied with nutrition disorders in the perioperative period in malnourished
patients has got significant influence on decreasing complications in the postoperative period.
The aim of the study. The assessment of immunological response to nutritional status in patients with stomach cancer qualified to a surgery.
Material and methods. The study included 99 patients with stomach cancer before the planned surgery. Nutritional status was evaluated
with the screening method developed by Szczygieł on the basis of Thorsdottir. This test assesses percentage body mass loss, serum albumin
concentration, the total count of peripheral blood lymphocytes, and measurement of fat mass and fat-free body mass. To assess immunological system’s parameters the concentration of selected cytokines: IL-6, IL-10, IL-12, IL-18 was examined as well as the concentration of tumor
necrosis factor alpha — TNF-alpha — was marked.
Results. In patients with stomach cancer occurs percentage loss of body weight, reduction of serum albumin concentration, reduction of
the total number of leukocytes and malnutrition on the basis of nutrition interview. Well nourished patients had higher average values of
IL-6, IL-12 and TNF-alpha, however lower average values of IL-10 and IL-18.
Conclusion. Malnutrition in slight or moderate degree has been recognized in 30% of patients classified to a surgery due to stomach cancer.
Changes of examined cytokines concentration in postoperative period indicate to immunological system’s reaction to malnutrition and
surgical trauma.
Nursing Topics 2013; 21 (1): 55–62