Ocena sprawności funkcjonalnej osób w podeszłym wieku

Wstęp
Zmiany fizjologiczne i patologiczne zachodzące w organizmie osoby starszej nieuchronnie prowadzą do stopniowego ujawniania się niedoborów w sprawności funkcjonalnej, które z czasem stają się coraz bardziej uciążliwe. Ograniczenia te w pierwszej kolejności dotyczą czynności bardziej złożonych, np. związanych z aktywnością intelektualną, zawodową, obsługą nowoczesnych technologii, następnie wkraczają w obszar czynności podstawowych życia codziennego. Poza ograniczeniami w obszarze fizycznym, starzeniu towarzyszą różne ograniczenia w sferze psychicznej.

Cel pracy
Ocena sprawności funkcjonalnej osób w podeszłym wieku z uwzględnieniem czynników socjodemograficznych.

Materiał i metody
W badaniu wzięło udział 274 pacjentów placówki medycznej Zespołu Lekarzy Rodzinnych „Wysoczańscy” w Gryficach. Badanie przeprowadzono w okresie od czerwca do września 2016 r. Kryteriami doboru respondentów do badań było ukończone 65 lat oraz stan pacjenta umożliwiający przeprowadzenie badania z zastosowaniem wybranych skal. W badaniach została wykorzystana metoda sondażu diagnostycznego, a narzędziami badawczymi były: ankieta autorska, Indeks oceny podstawowych czynności w życiu codziennym wg Barthel (skala Barthel) i test „Wstań i idź” (TUG).

Wyniki
Osoby badane w zdecydowanej większości były sprawne w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego wg Barthel. Sprawność funkcjonalna w zakresie chodzenia i ryzyko upadku badane za pomocą TUG wskazuje, że przeciętna badana osoba ma zwiększone ryzyko upadku. Stwierdzono istnienie statystycznie istotnej zależności między sprawnością funkcjonalną w zakresie chodzenia wg TUG a wiekiem badanych (r = 0,46; p = 0,0000), osoby starsze wykazały mniejszą sprawność i większe ryzyko upadku.

Wnioski
Badani seniorzy wraz z wiekiem wykazywali gorszą sprawność fizyczną. Kobiety częściej od mężczyzn były niesprawne funkcjonalnie w zakresie chodzenia i wykazywały zwiększone ryzyko upadku.



Background
Physiological and pathological changes in the organisms of elderly people inevitably lead to a gradual decrease in their functional capacity, which progresses with time. In the first place, functional deficits make it difficult to perform more complex activities, such as intellectual and professional activities, and using modern technologies. Next, they manifest as inability to perform basic activities of daily living. Aside from physical sphere, aging also entails various mental limitations.

The aim of the study
To assess the functional capacity of elderly people with regard to sociodemographic factors.

Material and methods
The study involved 274 patients of the primary care center “Wysoczańscy” in Gryfice. The study was conducted from June to September 2016. The inclusion criteria for the study were: at least 65 years of age, and the patient’s state enabling him her to complete selected questionnaires. The research instruments applied in this survey-based study were a self-developed questionnaire, the Barthel Index, the Timed Up and Go (TUG) test.

Results
The majority of the participants were able to perform basic activities of everyday living according to the Barthel Index. The TUG-based analysis of the functional capacity to walk and the risk of fall indicates that the average respondent was at an elevated risk of fall. Functional capacity to walk according to TUG was statistically significantly related to the age of the respondents (r = 0.46; p = 0.0000) – older age was associated with lower fitness and a higher risk of fall.

Conclusions
Older age was accompanied by lower physical fitness. The women more often than the men showed functional (walking) disability and were more likely to fall.