Optymizm i umiejscowienie kontroli zdrowia u chorych z nowotworem głowy i szyi a przystosowanie psychiczne do choroby

Wstęp: Dane epidemiologiczne wskazują, że nowotwory głowy i szyi stanowią ponad 6% nowotworów u ludzi i są przyczyną ok. 5% zgonów nowotworowych. Najczęstszym rakiem jest rak krtani, który zajmuje 6.–7. miejsce pod względem zapadalności i umieralności wśród mężczyzn. Zniekształcenia i ubytki czynnościowe powodowane chorobą oraz jej leczeniem mają bardzo negatywne skutki psychologiczne i społeczne.

Cel pracy: Celem badań było poznanie związku optymizmu oraz poczucia umiejscowienia kontroli zdrowia z przystosowaniem psychicznym do choroby nowotworowej.

Materiał i metody: Badania przeprowadzono w marcu 2012 r. wśród wybranych losowo 50 pacjentów Ambulatorium Kliniki Nowotworów Głowy i Szyi Centrum Onkologii w Krakowie – 17 kobiet (34%) i 33 mężczyzn (66%) w wieku od 32 do 72 lat (średnio 57,3 roku) chorujących od 5 miesięcy do 10 lat (średnio 3 lata). W pracy posłużono się kwestionariuszem ankiety. Zastosowano ankietę społeczno-demograficzną zawierającą osiem pytań charakteryzujących grupę badaną i trzy wystandaryzowane testy: Test orientacji życiowej – LOT-R, Wielowymiarową skalę umiejscowienia kontroli zdrowia – MHLC i Skalę przystosowania psychicznego do choroby nowotworowej – Mini-MAC.

Wyniki i wnioski: Analiza regresji wykazała, że zmienność predyktora optymizmu wyjaśniała zarówno ok. 23% zmienności wyników poziomu ducha walki, jak i ok. 12% zmienności wyników pozytywnego przewartościowania i były to istotne statystycznie związki. W przypadku umiejscowienia kontroli zdrowia kontrola wewnętrzna miała istotny związek z duchem walki. W przypadku destrukcyjnych strategii wykazano istotny związek kontroli wewnętrznej zarówno z poziomem bezradności i beznadziejności, jak i zaabsorbowaniem lękowym.

Introduction: The epidemiological data indicate that head and neck cancers account for more than 6% of all cancers, and are the cause of approximately 5% deaths. The most common type of head and neck cancer is the larynx cancer, which is on the sixth/seventh place in terms of morbidity and mortality among men. Distortion and functional defects caused by the disease and its treatment have very negative effects on the psychological and social domains of life.

The aim of the study: The aim of the study was to investigate the effect of optimism and a sense of locus of control on the psychological adaptation to cancer.

Material and methods: The study was conducted in March 2012 among 50 patients from Outpatient Clinic of Head and Neck Cancer Oncology Centre in Krakow. Study consisted of 17 women (34%) and 33 men (66%), aged 32 to 72 years, and suffering from the disease from 5 months to 10 years. A questionnaire used in the study consisted of eight questions characterizing a study group, Life Orientation Test (LOT-R), Multidimensional Scale of Health Locus of Control (MHLC) Scale, and Mini-Mental Adjustment to Cancer Scale (Mini-MAC).

Results and conclusions: Analysis of the results showed that optimism significantly influenced both the level of fighting spirit (23%) and the level of positive revaluation (12%). In case of health locus of control, internal control had a significant impact on the fighting spirit. In case of destructive strategy, the most significant effect of the internal control had both the level of helplessness-hopelessness and anxiety absorbed, reducing the level of their value.