Pacjent z objawami zespołu jelita nadwrażliwego w gabinecie lekarza POZ

Wstęp

Zespół jelita nadwrażliwego (irritable bowel syndrome – IBS) jest jedną z najczęstszych chorób czynnościowych przewodu pokarmowego. Od czasu ostatnich ustaleń ekspertów dokonanych w Rzymie w 2016 r., czyli od sformułowania kryteriów rzymskich IV, choroby te nazywamy zaburzeniem funkcjonowania osi jelitowo-mózgowej (disorders of gut-brain interaction – DGBI), z uwzględnieniem istotnej roli mikrobioty jelitowej [1, 2].
W wieloczynnikowej patogenezie IBS współuczestniczą czynniki genetyczne, środowiskowe i psychologiczne, które powodują zaburzenia funkcjonowania osi jelitowo-mózgowej objawiające się w przypadku IBS bólem z powodu nadwrażliwości trzewnej i zaburzeniami rytmu wypróżnień (biegunka lub zaparcie, lub zaburzenia naprzemienne).
U chorych z IBS stwierdza się jakościowe i ilościowe zaburzenia w składzie mikrobioty jelitowej określane mianem dysbiozy, co ma istotne implikacje terapeutyczne. W leczeniu IBS, poza zwalczaniem objawów i poprawą jakości życia pacjentów, istotnym celem jest przywrócenie eubiozy, czyli równowagi ilościowej i jakościowej mikrobioty [3, 4].

Definicja IBS

Zespół jelita nadwrażliwego jest przewlekłą chorobą należącą do grupy zaburzeń interakcji jelitowo-mózgowych, charakteryzującą się bólem brzucha i zmianą rytmu wypróżnień (biegunka, zaparcie lub zaburzenia naprzemienne) oraz dolegliwościami sensorycznymi. W badaniach laboratoryjnych, obrazowych i endoskopowych nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości. Choroba może przebiegać z okresami zaostrzeń i remisji objawów. Jakość życia pacjentów z IBS jest znacznie upośledzona [1, 2].
Objawem, którego nie może zabraknąć w obrazie klinicznym przy rozpoznaniu IBS, jest ból brzucha. Towarzyszą mu zaburzenia rytmu wypróżnień w postaci biegunki lub zaparcia stolca, mogą też występować one naprzemiennie.
W zależności od dominujących zaburzeń rytmu wypróżnień i wyglądu stolca można wyodrębnić chorych:
• z dominującym zaparciem (IBS-C) – poniżej trzech trudnych wypróżnień w tygodniu,
• z dominującą biegunką (IBS-D) – powyżej trzech nieuformowanych stolców dziennie,
• z postacią mieszaną (IBS-M) – zaburzenia częstości wypróżnień występują naprzemiennie,
• z postacią niesklasyfikowaną (IBS-U).
Bólowi brzucha i zmianom rytmu wypróżnień mogą towarzyszyć tzw. objawy sensoryczne, do których należą imperatywna, nagląca potrzeba oddania stolca, uczucie niepełnego wypróżnienia zmuszające do kolejnych...


View full text...