Pacjent z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej oka - czy to spondyloartropatia?
Autor: Andrzej Kordas
Data: 04.11.2015
Źródło: A novel evidence-based detection of undiagnosed spondyloarthritis in patients presenting with acute anterior uveitis: the DUET (Dublin Uveitis Evaluation Tool). Haroon M, O'Rourke M, Ramasamy P, Murphy CC, FitzGerald O. Ann Rheum Dis. 2015 Nov;74(11):1990
Ostre zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej oka (ang. acute anterior uveitis -AAU) należy do objawów spondyloartropatii (SpA), choć przyczyną mogą być także inne choroby układowe, infekcje, procesy nowotworowe czy inne procesy autoimmunologiczne. Z dotychczas prowadzonych obserwacji wynika, że u około połowy pacjentów z AAU występuje antygen HLA B27, a u ponad połowy z tej grupy zostaje rozpoznana spondyloartropatia.
W ostatnich latach nastąpiły duże zmiany w leczeniu SpA, ale nadal poważną przeszkodą we wdrożeniu terapii pozostają trudności w jej diagnozowaniu i długi czas jaki upływa od początku wystąpienia dolegliwości do momentu postawienia rozpoznania.
Dotychczas nie opublikowano zaleceń dotyczących postępowania z pacjentem, u którego zdiagnozowano AAU. Mimo występowania objawów klinicznych SpA, pacjenci z AAU nie są kierowani do reumatologa, ani nie są im zalecane żadne dodatkowe badania. Często dopiero nawracające incydenty zapalenia błony naczyniowej oka są powodem skierowania pacjenta do dalszej diagnostyki.
Grupa badaczy z Dublina zaproponowała prosty schemat postępowania z chorym z AAU, którego celem jest szybkie wyłonienie chorych ze SpA. Po pierwsze należy ustalić czy dotychczas u pacjenta nie zdiagnozowano SpA, jeśli nie z pacjentem trzeba przeprowadzić wywiad dotyczący występowania zapalnego bólu krzyża (początek poniżej 45 r.ż., czas trwania >3 miesiące) lub bólu stawów obwodowych, które wymagały wizyty u lekarza. U chorego z dolegliwościami stawowymi należy wykonać badanie na antygen HLAB27. Jeśli wynik jest pozytywny należy chorego skierować do reumatologa, natomiast z grupy chorych z negatywnym wynikiem HLA B 27, do reumatologa powinni być kierowani tylko ci, u których jest łuszczyca. Zaproponowany algorytm postępowania został sprawdzony w dwóch grupach kohortowych chorych z rozpoznaniem idiopatycznego AAU. W pierwszej grupie było 101 chorych spośród których w toku przeprowadzonej diagnostyki reumatologicznej zgodnie z kryteriami klasyfikacyjnymi ASAS u 42 ( 41,6%) rozpoznano SpA, w drugiej grupie obejmującej 72 osoby z AAU rozpoznano 29 (40%) przypadków SpA. Dla opisanego powyżej narzędzia diagnostycznego (nazwanego algorytmem DUET) wyliczono czułość, która wyniosła odpowiednio w pierwszej i drugiej grupie 95% i 96% oraz specyficzność 98% i 97%.
Przeprowadzone badanie ujawniło, iż w grupie pacjentów zgłaszających się do okulistów z powodu AAU znajduje się aż 40% chorych z jeszcze „nieujawnionym” rozpoznaniem SpA. Wobec czego zastosowanie prostego algorytmu diagnostycznego może istotnie wpłynąć na wcześniejsze rozpoznawanie SpA.
Dotychczas nie opublikowano zaleceń dotyczących postępowania z pacjentem, u którego zdiagnozowano AAU. Mimo występowania objawów klinicznych SpA, pacjenci z AAU nie są kierowani do reumatologa, ani nie są im zalecane żadne dodatkowe badania. Często dopiero nawracające incydenty zapalenia błony naczyniowej oka są powodem skierowania pacjenta do dalszej diagnostyki.
Grupa badaczy z Dublina zaproponowała prosty schemat postępowania z chorym z AAU, którego celem jest szybkie wyłonienie chorych ze SpA. Po pierwsze należy ustalić czy dotychczas u pacjenta nie zdiagnozowano SpA, jeśli nie z pacjentem trzeba przeprowadzić wywiad dotyczący występowania zapalnego bólu krzyża (początek poniżej 45 r.ż., czas trwania >3 miesiące) lub bólu stawów obwodowych, które wymagały wizyty u lekarza. U chorego z dolegliwościami stawowymi należy wykonać badanie na antygen HLAB27. Jeśli wynik jest pozytywny należy chorego skierować do reumatologa, natomiast z grupy chorych z negatywnym wynikiem HLA B 27, do reumatologa powinni być kierowani tylko ci, u których jest łuszczyca. Zaproponowany algorytm postępowania został sprawdzony w dwóch grupach kohortowych chorych z rozpoznaniem idiopatycznego AAU. W pierwszej grupie było 101 chorych spośród których w toku przeprowadzonej diagnostyki reumatologicznej zgodnie z kryteriami klasyfikacyjnymi ASAS u 42 ( 41,6%) rozpoznano SpA, w drugiej grupie obejmującej 72 osoby z AAU rozpoznano 29 (40%) przypadków SpA. Dla opisanego powyżej narzędzia diagnostycznego (nazwanego algorytmem DUET) wyliczono czułość, która wyniosła odpowiednio w pierwszej i drugiej grupie 95% i 96% oraz specyficzność 98% i 97%.
Przeprowadzone badanie ujawniło, iż w grupie pacjentów zgłaszających się do okulistów z powodu AAU znajduje się aż 40% chorych z jeszcze „nieujawnionym” rozpoznaniem SpA. Wobec czego zastosowanie prostego algorytmu diagnostycznego może istotnie wpłynąć na wcześniejsze rozpoznawanie SpA.
