Potencjalna rola AFP w chorobach zapalnych jelit

Alfa-fetoproteina jest glikoproteiną, która wytwarzana jest wątrobę u płodu oraz przez pęcherzyk żółtkowy; poza ciążą jej stężenie u zdrowego dorosłego człowieka jest w warunkach fizjologicznych bardzo niewielkie (w bardzo rzadkich przypadkach występuje dziedziczne podwyższenie stężenia). Poziom alfa-fetoproteiny w płynie owodniowym bywa wykorzystywany do wykrywania rozszczepu kręgosłupa i bezmózgowia; u osób dorosłych jego podwyższony poziom obserwuje się m.in. w raku wątrobowokomórkowym, marskości wątroby, guzach zarodkowych o typie nienasieniaka czy chorobie Leśniowskiego-Crohna.

Grupa chicagowskich naukowców przedstawiła na łamach prestiżowego Inflammatory Bowel Diseases podsumowanie dostępnej wiedzy na temat immunoregulacyjnej roli alfa-fetoproteiny; dokonano usystematyzowania wiedzy opartej zarówno na modelach zwierzęcych, jak i ludzkich. Okazało się, że AFP odgrywa ważną rolę w immunoregulacji poprzez supresję limfocytów T, obniżenie liczby komórek prezentujących antygeny i obniżenie aktywności makrofagów; z kolei badania oceniające AFP i jej wpływ na choroby autoimmunologiczne wykazały imuunosupresyjne działanie na modelach zwierzęcych. Obserwacje kobiet ciężarnych z chorobami autoimmunologicznymi również wykazują potencjalne korelacje między ekspresją AFP a aktywnością choroby podczas różnych etapów ciąży i połogu (u około 80 % kobiet z chorobami zapalnymi jelit, które poczęły dziecko w trakcie remisji choroba ma tendencję do pozostawania w remisji przez całą ciążę i okres poporodowy).

Badacze sugerują, by w poszukiwaniu kolejnych elementów układanki, jaką jest patogeneza chorób zapalnych jelit, zwrócić swój wzrok ku AFP. Czas pokaże, czy świat nauki przychyli się do tej porady i czy jej konsekwencją będzie pojawienie się nowych opcji terapeutycznych.