Problem lekooporności bakterii podczas leczenia oraz profilaktyki zakażeń układu moczowego – czy można jej zapobiec?

Wstęp

Zakażenia układu moczowego (ZUM) pozostają główną przyczyną dolegliwości zgłaszanych przez pacjentów w poradniach lekarskich oraz stanowią jedną z najczęstszych chorób infekcyjnych wśród kobiet w wieku rozrodczym [1]. Terminem tym okreś­lane są różne jednostki chorobowe, takie jak ostre zapalenie pęcherza moczowego czy ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek (OOZN). Każdego roku ok. 15% aktywnych seksualnie kobiet przechodzi epizod ZUM, a aż 60% kobiet doświadcza ZUM przynajmniej raz w życiu. Typowymi objawami niepowikłanego zakażenia są: ból nadłonowy, poliuria, częste i nagłe parcie na mocz, bolesne oddawanie moczu. W przypadku objęcia procesem zapalnym wyższych partii układu moczowego dołączają się również gorączka, bóle w okolicy lędźwiowej, dreszcze i złe samopoczucie. Mianem bezobjawowego bakteriomoczu określa się izolację bakterii z moczu pacjenta bez objawów infekcji w obrębie dróg moczowych. Najczęstszym patogenem wykrywanym w badaniu moczu zarówno pacjentów z objawami ZUM, jak i bezobjawową bakteriurią jest endogenna flora jelitowa, szczególnie Escherichia coli [2]. Jeśli infekcja pojawia się co najmniej 2 razy w ciągu 6 miesięcy lub 3 razy do roku i każdy kolejny epizod następuje po ustąpieniu poprzedniego zakażenia, jest klasyfikowana jako nawracająca. Najczęstsze ZUM określane są jako niepowikłane – dotyczą kobiet bez stwierdzonych wad anatomicznych i czynnościowych dróg moczowych oraz bez chorób współistniejących. Klinicznie istotne jest rozróżnienie powikłanych ZUM, związanych ze zwiększonym ryzykiem ciężkiego przebiegu oraz nawrotu. Występują one m.in. u kobiet w ciąży, wszystkich mężczyzn, pacjentów z anatomicznymi lub czynnościowymi nieprawidłowościami układu moczowego, zaburzeniami mechanizmów obrony przeciwdrobnoustrojowej, chorobami nerek, założonymi na stałe urządzeniami medycznymi lub gdy ZUM jest wywołane przez nietypowe drobnoustroje.
Rozpoznanie zazwyczaj ustala się na podstawie zgłaszanych objawów popartych badaniami laboratoryjnymi (badanie ogólne oraz posiew moczu). Obecność ≥ 105 bakterii na mililitr (jednostek tworzących kolonie na mililitr – CFU/ml) potwierdza infekcję. Antybiogram pozwala na weryfikację skuteczności terapii, ale nie jest obowiązkowy u pacjentów bez znanych czynników ryzyka powikłanego ZUM, takich jak nieprawidłowości anatomiczne w obrębie układu moczowego, immunosupresja czy źle kontrolowana cukrzyca. Jest to badanie niezbędne przy wyborze terapii celowanej z uwagi na ograniczenie w...


View full text...