Problematyka stresu w chorobie nowotworowej

Stres według Seylego jest odpowiedzią organizmu na bodziec. Współczesna psychologia definiuje stres jako dynamiczną relację adaptacyjną
między możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem), charakteryzującą się brakiem równowagi. Stresory są wszechobecne
i nieuniknione, nie wywołują jednak jednoznacznie negatywnych skutków dla jednostki. Rezultaty ich działań zależą od posiadanych
zasobów przydatnych w radzeniu sobie.
Choroba nowotworowa stanowi szczególny rodzaj sytuacji stresowej, bowiem działa jako stresor biologiczny, wpływając na czynność
organizmu, oraz stresor psychiczny; wpływa zatem w sposób pośredni na stan psychiczny i funkcjonowanie człowieka. Wpływa na jednostkę
w sposób wielostronny, pociąga za sobą poważne konsekwencje poznawcze, emocjonalne i behawioralne. Stres związany z chorobą
nowotworową znajduje swoje źródło w dolegliwościach somatycznych, zagrożeniu życia, niepewności rokowania, uciążliwym procesie
terapeutycznym, a także w zmianie sytuacji osobistej i zawodowej. Reakcje emocjonalne na chorobę nowotworową zmieniają się pod
wpływem nowych informacji, nasilających się dolegliwości, stosowanych metod leczenia i przebiegają etapowo. Można wśród nich wyróżnić
reakcje prawidłowe, będące w efekcie końcową adaptacją do choroby nowotworowej i reakcje patologiczne, wyrażające nieprzystosowanie
do rozpoznanej u siebie choroby.
Problemy Pielęgniarstwa 2013; 21 (1): 128–136

According to Selye stress is a body’s response to stimuli. Modern psychology defines stress as an adaptive and dynamic relationship between
the abilities of individuals and the requirements of the situation (stress factors); characterized by a lack of balance. Stressors are ubiquitous
and unavoidable, but do not cause clearly negative effects on individuals. The results of people activities depend on the available
resources useful to cope with stress.
Neoplastic disease exemplifies a special type of stressful situation; it acts as the biological stressor which affects the activity of the body, and
the mental stressor which has an indirect effect on mental health and functioning of human being. It affects the body in a multilateral way,
entails serious cognitive, emotional and behavioural consequences. Stress caused by neoplastic disease has its origin in somatic ailments,
threat to life, prognostic indicators, troublesome therapeutic process and change in personal and professional situation. Emotional reactions
to neoplastic disease are changing thanks to new information, worsening symptoms, methods of treatment; and they proceed in stages.
From among above mentioned reactions the specialists can distinguish: the correct response which is in the final adaptation to neoplastic
disease, and pathological response which emphasizes the inadequacy of one’s recognized disease.
Nursing Topics 2013; 21 (1): 128–136