Prof. dr hab. Andrzej Langner

11 sierpnia 2021 roku zmarł prof. dr hab. n. med. Andrzej Langner, wybitny dermatolog, międzynarodowy ekspert zajmujący się fototerapią i fotoprotekcją. Doskonały organizator i życzliwy nauczyciel wielu pokoleń lekarzy.
Profesor Langner urodził się w 1935 roku. Studiował na Akademii Medycznej w Warszawie w latach 1953–1959. Już w czasach studenckich był zafascynowany dermatologią i zajęciami z asystentem – doktorem Tadeuszem Chorzelskim, późniejszym profesorem. Bezpośrednio po studiach rozpoczął pracę w Klinice Dermatologicznej Akademii Medycznej w Warszawie, kierowanej przez prof. Stefanię Jabłońską. Pracował tam przez większość lat swojej aktywności zawodowej. Profesor Stefanię Jabłońską i profesora Tadeusza Chorzelskiego wymieniał, obok profesorów Otto Braun-Falco i Alberta Kligmana, jako najważniejszych nauczycieli dermatologii w swoim życiu. W 1964 roku uzyskał tytuł specjalisty, a w 1967 roku obronił rozprawę doktorską pt. „Badania nad mechanizmem akantozy i proliferacji przednowotworowej”. Przedmiotem pracy habilitacyjnej prof. Langnera (1975 r.) była immunologia chłoniaków, natomiast większość badań do uzyskania tytułu profesora w 1984 roku stanowiły badania dotyczące fototerapii.
Prof. Langner stworzył w Klinice pierwszą w tej części Europy Pracownię Fototerapii. Utworzenie tej Pracowni i badania nad fototerapią uważał za swoje największe osiągnięcie zawodowe. Poproszony w wywiadzie do Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology o wskazanie prac, które uważał za najistotniejsze, podał pionierską pracę dotyczącą fotoprotekcji i „opalania bez oparzenia” (Langner A, Kligman AM. „Tanning without sunburn with aminobenzoic acid-type sunscreen”. Arch Dermatol 1972). Praca powstała w czasie jego pobytu w Filadelfii w ośrodku kierowanym przez prof. Albera Kligmana. Wymienił też inne: "Autoradiographic studies of DNA synthesis by epidermal cells in epidermodysplasia verruciformis" (Acta Derm Venereol 1968), "Photochemotherapy (PUVA) and psoriasis: comparison of 8-MOP and 8-MOP/5-MOP" (Int J Dermatol 1976), "Leukocyte chemotaxis after in vitro treatment with 8-methoxypsoralen and UVA" (Arch Dermatol Res 1977), oraz "Dermal toxicity of 8-methoxypsoralen administered (by gavage) to hairless mice irradiated with long-wave ultraviolet light" (J Invest Dermatol 1977).
Był autorem kilkuset publikacji naukowych. Część z nich powstała w czasie zagranicznych pobytów w renomowanych ośrodkach naukowych, m.in w Monachium u prof. Marchioniniego, w Marburgu u prof. Braun-Falco, w Filadelfii u prof. Kligmana oraz w Kilonii, we współpracy z prof. Christophersem. Z pobytów naukowych w Republice Federalnej Niemiec i USA przywiózł do Polski nową wiedzę, pomysły naukowe i wieloletnie przyjaźnie, w tym trwającą do końca życia z prof. Enno Christophersem.
Przedmiotem zainteresowań prof. Langnera była również farmakoterapia dermatologiczna. Był autorem wielu opracowań naukowych dotyczących leków stosowanych w dermatologii, w tym retinoidów, które wtedy były przełomową grupą leków w leczeniu chorób skóry. Współtworzył sekcję Farmakoterapii Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego (PTD). Był wiceprzewodniczącym i przez ponad 30 lat członkiem Komisji ds. Produktów Leczniczych.
W 1990 roku założył pierwszą prywatną klinikę dermatologiczną w Polsce, która działa do dzisiaj pod nazwą Zespół Naukowo-Leczniczy „Iwolang” w Iwoniczu-Zdroju. Tam zorganizował pierwszą i wiele następnych konferencji Forum Młodych PTD. Ufundował lampy naftowe z fabryki w Krośnie, które co roku otrzymywał autor najlepszej prezentacji Forum Młodych. Wielu laureatów i uczestników konferencji w Iwoniczu to znani dziś naukowcy. Wielu, wówczas młodych, dermatologów wspomina jego bezpośredniość, życzliwość, serdeczność i wspaniałomyślność. Profesor Langner organizował też międzynarodowe sympozja łuszczycowe.
W latach 1975–2004 był członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, a w latach 2003–2012 przewodniczącym sekcji Farmakoterapii PTD. Był twórczym organizatorem wielu przedsięwzięć naszego Towarzystwa i honorowym członkiem PTD. Na wniosek Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego prof. Langner otrzymał jedną z najbardziej prestiżowych nagród dermatologicznych na świecie, Certificate of Appreciation for International Leadership przyznawaną przez International League of Dermatological Societies, a Zarząd Główny PTD przyznał prof. Langnerowi Medal im. Profesor Stefanii Jabłońskiej.
Był związany przez ponad pół wieku z Kliniką Dermatologiczną Akademii Medycznej w Warszawie i zawsze z sentymentem wspominał twórcze lata spędzone w budynku przy ul. Koszykowej. Pozostawił cenne myśli i wspomnienia z czasów zawodowej młodości w wywiadzie nagranym dla Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Profesora Andrzeja Langnera wspominamy jako mistrzowskiego wykładowcę i wybitnego lekarza. Był błyskotliwym specjalistą dermatologiem-wenerologiem, twórczym, niezależnym naukowcem, nauczycielem wielu pokoleń dermatologów. Profesor Langner zawsze był niezwykle życzliwy, pomocny i pełen optymizmu.
Lidia Rudnicka
Małgorzata Olszewska
Maja Bańkowska