Przeszczepienie mikrobioty jelitowej – aktualny stan wiedzy

Ze względu na liczne publikacje poświęcone badaniom ludzkiego mikrobiomu jelitowego duże zainteresowanie budzi w ostatnich latach możliwość trwałej modyfikacji mikrobiomu poprzez przeszczepienie chorym mikrobioty jelitowej (fecal microbiota transplantation – FMT) pochodzącej od zdrowych osób. Wzmożone zainteresowanie jest głównie wynikiem licznych publikacji, w których opisywano skuteczność FMT w leczeniu zakażeń Clostridium difficile [1]. W 2014 r. metoda FMT została uwzględniona w standardach leczenia zakażeń Clostridium difficile współistniejących z nieswoistym zapaleniem jelit opracowanych przez Europejską Organizację ds. Choroby Leśniowskiego-Crohna i Zapalenia Jelita Grubego (ECCO) [2].
Naturalny mikrobiom jelitowy człowieka stanowi środowisko biologiczne o wysokim stopniu różnorodności, które kształtuje się i stabilizuje od chwili narodzin. Profil mikrobiologiczny jelit jest niezwykle złożony i ewoluuje wraz z wiekiem. Bezpośrednio po urodzeniu środowisko jelitowe odznacza się dużą zmiennością i wrażliwością na czynniki środowiskowe oraz żywieniowe. U dzieci w wieku około 3 lat profil mikrobiologiczny jelit ulega stabilizacji, upodabniając się do środowiska jelitowego osób dorosłych [3]. U osób starszych, podobnie jak we wczesnym dzieciństwie, środowisko mikrobiologiczne jelit po raz kolejny staje się wrażliwe na oddziaływanie czynników zewnętrznych i patogenów [4] – w głównej mierze na skutek ograniczenia jego różnorodności. Zmniejszona różnorodność mikroflory uważana jest za podstawową przyczynę zakażeń Clostridium difficile u osób w podeszłym wieku. Na różnorodność mikrobiomu wpływa wiele czynników, m.in. sposób odżywiania, środowisko i tryb życia oraz nawyki żywieniowe typowe dla życia w mieście lub na wsi [5]. Yatsushenko i wsp. [3] wykazali, że mikrobiom jelitowy mieszkańców Stanów Zjednoczonych jest znacznie mniej różnorodny niż osób zamieszkujących inne, mniej rozwinięte kraje. Na stan ten składa się wiele przyczyn. Jedną z nich jest rosnąca liczba porodów przez cesarskie cięcie w populacji amerykańskiej. Noworodek jest wówczas pozbawiony naturalnej styczności ze środowiskiem bakteryjnym pochwy [6]. Kolejną przyczyną jest często podejmowana przez matki decyzja o rezygnacji z karmienia piersią i wprowadzanie żywienia sterylnymi mieszankami na bazie mleka krowiego [7]. Istotną rolę odgrywa również typowy dla krajów zachodnich sposób odżywiania, w którym dominują produkty o wysokim stopniu przetworzenia, często są to gotowe, sterylne...


Pełna treść artykułu...