Przychodzi pacjent do lekarza z...
…depresją

Definicja i klasyfikacja

Epizod depresyjny (o nasileniu łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim) rozpoznaje się, gdy objawy trwają co najmniej 2 tygodnie i powodują istotne zaburzenia funkcjonowania:
• obniżenie nastroju niepodlegające wpływowi wydarzeń zewnętrznych,
• anhedonia – utrata odczuwania przyjemności i zainteresowań,
• brak energii i wzrost męczliwości.
Do objawów dodatkowych zalicza się:
• niską samoocenę, brak szacunku dla samego siebie, poczucie winy,
• trudności w skupieniu uwagi, decyzyjne,
• spowolnienie lub niepokój,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia łaknienia (brak lub nadmierny apetyt),
• myśli rezygnacyjne i samobójcze,
• objawy psychotyczne – urojenia hipochondryczne, winy, kary (w epizodzie ciężkim).
Zaburzenie depresyjne nawracające rozpoznaje się po wystąpieniu drugiego epizodu depresji.
Dystymia to przewlekły stan subdepresyjny (objawy depresyjne mniej nasilone, okres trwania co najmniej 2 lata, bez istotnych zaburzeń funkcjonowania).

Epidemiologia

Rozpowszechnienie depresji w ciągu roku ocenia się na ok. 6,5%, a w okresie całego życia na ok. 16%. Pojawia się najczęściej w 3. dekadzie życia, występuje dwukrotnie częściej u kobiet i osób samotnych.

Patogeneza

Jest złożona i obejmuje:
• czynniki genetyczne i dziedziczenie (2–4 razy wyższe ryzyko wystąpienia u osób mających krewnych I stopnia z zaburzeniami depresyjnymi nawracającymi),
• zmiany neurochemiczne układu serotoninowego, dopaminowego, noradrenergicznego,
• zmiany hormonalne (głównie oś HPA),
• zmiany neuroplastyczności i w układzie immunologicznym.
Obniżenie nastroju oraz inne objawy depresyjne mogą towarzyszyć schorzeniom somatycznym (tab. 1) lub być wywołane stosowaniem leków (tab. 2).

Obraz kliniczny

Wielu pacjentów ma duże trudności w mówieniu o swoim stanie. Określając samopoczucie, mówią, że mają „chandrę”, „dół”, po prostu „źle się czuję”, „ciągnie mnie do łóżka” (rzadko spontanicznie zaczynają od obniżonego nastroju). Najczęściej zgłaszane skargi obejmują:
• zaburzenia snu (zasypiania, ale najbardziej charakterystyczne jest budzenie się 2–4 godziny wcześniej niż zwykle, z niemożnością ponownego zaśnięcia); występują u większości chorych, potęgując poczucie niewydolności, pogarszając złe samopoczucie,
• dolegliwości somatyczne, niespecyficzne, „napięciowe”, gorsze rano,
• zmęczenie bez względu na porę dnia i obciążenie,...


Pełna treść artykułu...