Retinopatia wywołana stosowaniem chlorochiny i hydroksychlorochiny –zalecenia na podstawie wytycznych EULAR i AAO

WPROWADZENIE

P acjenci chorujący na toczeń rumieniowaty układowy (SLE) wymagają interdyscyplinarnego podejścia. Szczególnie ważny jest w ich przypadku aspekt okulistyczny – nie tylko z powodu wpływu choroby na narząd wzroku, ale także ze względu na powszechnie stosowane leki systemowe, które niekorzystnie wpływają na struktury gałki ocznej, m.in. soczewkę, siatkówkę i nerw wzrokowy.

ZAJĘCIE NARZĄDU WZROKU W TOCZNIU RUMIENIOWATYM UKŁADOWYM

W toczniu rumieniowatym układowym może dojść do zajęcia prawie każdej struktury gałki ocznej – od warstwy filmu łzowego do siatkówki [1]. Najczęstszą oczną manifestacją choroby jest zespół suchego oka (łac. keratoconjunctivitis sicca) prowadzący do zapalenia rogówki i spojówki [2]. Objawy okulistyczne można wykryć na każdym etapie zaawansowania choroby u około jednej trzeciej pacjentów z SLE. Zajęcie narządu wzroku jest zazwyczaj skorelowane z aktywnością choroby, ale może pozostawać sub-kliniczne przez wiele miesięcy i przez to zagrażać utratą wzroku z powodu późnego wykrycia i wdrożenia leczenia, dlatego tak ważne są regularne kontrole okulistyczne niezależnie od objawów prezentowanych przez pacjentów. Retinopatia – uszkodzenie siatkówki, występuje u 3–29% pacjentów z SLE [3, 4]. Pojawienie się i stopień retinopatii są bezpośrednio związane z punktacją wskaźnika aktywności choroby SLE (SLEDAI) i jest ona częściej wykrywana u pacjentów z niewydolnością nerek i/lub zajęciem ośrodkowego układu nerwowego [2]. Retinopatia jest wskaźnikiem niskiej ostrości wzroku i słabego rokowania na przeżycie w porównaniu z pacjentami z SLE bez retinopatii [5]. Do innych powikłań okulistycznych zaliczamy m.in. zapalenie twardówki i nadtwardówki, zapalenie naczyniówki, zapalenie naczyń siatkówki i zajęcie nerwu wzrokowego.

POWIKŁANIA OKULISTYCZNE LEKÓW ANTYMALARYCZNYCH

Do uszkodzenia narządu wzroku mogą przyczynić się nie tylko choroba podstawowa – SLE, ale także powszechnie stosowane w tej chorobie leki, takie jak chlorochina (CQ) i hydroksychlorochina (HCQ) oraz kortykosteroidy. Długotrwałe podawanie leków antymalarycznych może powodować keratopatię wirowatą a także makulopatię [5].
Keratopatia wirowata (widoczna w postaci złogów w rogówce) to powikłanie występujące także po długotrwałym stosowaniu amiodaronu czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zwykle jest łagodna, odwracalna po przerwaniu stosowania wywołującego ją leku oraz łatwo wykrywalna podczas badania w lampie szczelinowej....


Pełna treść artykułu...