Rola statyn w zapobieganiu pierwszemu i kolejnym udarom niedokrwiennym mózgu

Wprowadzenie

Choroby układu sercowo-naczyniowego nadal stanowią dominującą przyczynę zgonów w Polsce i na całym świecie. Jednym z głównych czynników prowadzących do rozwoju chorób krążenia jest podwyższone stężenie cholesterolu w osoczu, a zwłaszcza jego frakcji LDL i nie-HDL [1]. Wykazano liniową zależność pomiędzy stężeniem cholesterolu LDL w osoczu a występowaniem miażdżycy w łożysku tętniczym – im wyższe to stężenie, tym większa liczba łożysk tętniczych objętych procesem miażdżycowym. Najczęściej omawianym powikłaniem miażdżycy są zdarzenia wieńcowe, „zapomina się” natomiast o roli cholesterolu i terapii hipolipemizującej w prewencji udaru mózgu. Jest to podejście niesłuszne, gdyż występowanie udaru niedokrwiennego mózgu również pozostaje w ścisłej zależność ze stężeniem cholesterolu LDL w osoczu.

Podwyższone stężenie cholesterolu w osoczu – niesłusznie „zapomniany” czynnik ryzyka udaru mózgu

Udar niedokrwienny mózgu może być powikłany zgonem, ale też niepełnosprawnością niosącą za sobą poważne następstwa zdrowotne i społeczne. Rozwój i progresja miażdżycy to proces ciągły, na który wpływa wiele czynników. Zapobieganie rozwojowi i progresji miażdżycy dzielone jest umownie na prewencję pierwotną (do zdarzenia, w tym przypadku udaru niedokrwiennego mózgu) i prewencję wtórną (po zdarzeniu, w tym przypadku po przebytym udarze mózgu) (ryc. 1) [2, 3].
W prewencji pierwotnej nacisk kładzie się na zapobieganie wystąpieniu pierwszego w życiu epizodu sercowo-naczyniowego, w myśli zasady lepiej zapobiegać niż leczyć. Należy maksymalnie wykorzystać wdrożenie zasad modyfikacji stylu życia. W badaniu INTERSTROKE wykazano, że 10 czynników związanych ze stylem życia lub mogących ulec modyfikacji farmakologicznej odpowiada za 90% ryzyka wystąpienia pierwszego w życiu udaru mózgu. Jednym z nich jest hipercholesterolemia (ryc. 2) [2, 4]. Prewencja wtórna polega na ograniczaniu progresji miażdżycy oraz zmniejszeniu ryzyka wystąpienia kolejnych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Jest to bardzo ważny aspekt opieki nad pacjentem, który a priori staje się chorym bardzo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. Poniżej opisano postępowanie w prewencji pierwotnej i wtórnej w kontekście zapobiegania pierwszemu lub kolejnemu udarowi mózgu.

Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli czy statyny są skuteczne w prewencji pierwotnej udaru mózgu

W Polsce ryzyko wystąpienia udaru w ciągu całego życia wzrosło w ostatnim ćwierćwieczu o 5,8% i wynosiło...


View full text...