Rozwój szkolnictwa pielęgniarskiego. Dziewięćdziesięciolecie powstania Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Opiekunek Zdrowia w Krakowie

Wstęp. Rozwój pielęgniarstwa w Polsce rozpoczął się znacznie później niż w wielu innych krajach. Na krótko doszło do niego w latach 1911–1939, ale niemal całkowicie zatrzymał się w czasie wojny, po której nastąpił 20-letni okres chaosu. Wychodzenie z trudnego okresu rozpoczęło się z początkiem lat 60. XX wieku. Dziś pielęgniarstwo rozwija się intensywniej niż kiedykolwiek wcześniej — zarówno w teorii, jak i w praktyce.

Cel pracy. Ukazanie rozwoju kształcenia pielęgniarek w Polsce na przykładzie Krakowa.

Materiał i metody. W pracy wykorzystano analizę piśmiennictwa oraz materiałów archiwalnych.

Wyniki. W Krakowie w 1911 roku powstała Szkoła Zawodowych Pielęgniarek Stowarzyszenia PP. Ekonomek św. Wincentego à Paulo, która funkcjonowała do 1921 roku. Cztery lata później otwarto Uniwersytecką Szkołę Pielęgniarek i Opiekunek Zdrowia (Higienistek). W 1950 roku kształcenie pielęgniarek zostało odłączone od Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mimo zmian nazwy i struktury organizacyjnej w kolejnych dziesięcioleciach kontynuowano kształcenie pielęgniarek zgodnie z tradycją szkoły krakowskiej i najwyższymi standardami. W 1975 roku powstał Wydział Pielęgniarski Akademii Medycznej kształcący pielęgniarki na poziomie wyższym. W 40-letniej historii akademickiego kształcenia pielęgniarek w Krakowie dokonało się kilka znaczących zmian organizacyjnych. W 1998 roku Wydział Nauk o Zdrowiu zainicjował w Polsce kształcenie pielęgniarek w zakresie podstawowym w systemie 3-letnich studiów wyższych zawodowych.

Wnioski. Krakowskie środowisko akademickie pielęgniarek nie zaprzepaściło wkładu nestorek w rozwój pielęgniarstwa zawodowego, lecz przyczyniło się do jego rozwoju naukowego.

Introduction. Nursing in Poland started to develop much later than in many other countries. Short period of initial development in 1911–1939 has been followed by almost entire pause period during Second World War time and afterwards almost 20-years period of chaos. Getting over of the difficult period began with the beginning of the 1960’. Today, like never ever in the past, it is developing significantly, both in terms of theory and practice.

The aim of the work. The exhibition of the development of the education of nurses in Poland based on the example of Krakow city.

Material and method. To complete this work analysis of the literature and archival materials have been used.

Results. The Professional Nurses School of the Company of the Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul was opened in 1911 in Krakow and operated until 1921. Following a 4-year break, the graduates of the Professional Nurses School put forward and saw through the initiative of opening the University School for Nurses and Healthcare Professionals (Hygienists). Although nursing training was removed from the curriculum at the Jagiellonian University in 1950. In 1975 the Faculty of Nursing of the Medical Academy has been established to provide nursing education at an academic level. Several fundamental organisational changes have taken place in the course of the 40 years since nursing education at an academic level was first introduced in Krakow. In 1998 the Faculty of Health Sciences pioneered the education of nurses at an elementary level in the form of a 3-year vocational baccalaureate programme.

Conclusions. Krakow’s academic nursing community haven’t brought to ruing nestors’ contribution into the development of the professional nursing. It has contributed to the development of the scientific nursing.