Ryzyko śmiertelności u chorych na OZT jest większe we wczesnym okresie chororby
Autor: Marta Koblańska
Data: 03.09.2018
Źródło: Li L, Neogi T, Jick S. Mortality in Patients With Giant Cell Arteritis: A Cohort Study in UK Primary Care. Arthritis Care Res (Hoboken). 2018 Aug;70(8):1251-1256. doi: 10.1002/acr.23538.
Spośród odnotowanych w elektronicznej bazie danych przyczyn zgonu w grupie chorych na OZT (przyczyna znana w 318 na ponad 3400 zgonów) główną powodem były choroby serca (30,5%), nowotwory (21,1%), zapalenie płuc (19,5%), inne schorzenia sercowo-naczyniowe, infekcje.
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic (OZT) jest autoimmunologiczną chorobą dużych i średnich naczyń. Niejednoznaczne wyniki dotychczasowych obserwacji dotyczących śmiertelności w tej grupie chorych, skłoniły naukowców do ponownego pochylenia sie nad tematem. Na podstawie analizy brytyjskiej bazy lekarzy ogólnych Clinical Practice Research Datalink w okresie 1990-2014, zgromadzono dane o 9778 pacjentach z nowo rozpoznanym OZT. Zgromadzono informację o danych demograficznych, przepisywanych lekach, schorzeniach współistniejących, badaniach laboratoryjnych, hospitalizacjach. Średni okres obserwacji wynosił w badanej grupie 4,5 roku (w grupie kontrolnej liczącej ponad 92 tysiące osób (bez OZT) - 5 lat). W czasie obserwacji zmarło około 35% chorych na OZT. Dla porównania w grupie kontrolnej - 29%. Spośród odnotowanych w elektronicznej bazie danych przyczyn zgonu w grupie chorych na OZT (przyczyna znana w 318 na ponad 3400 zgonów) główną powodem były choroby serca (30,5%), nowotwory (21,1%), zapalenie płuc (19,5%), inne schorzenia sercowo-naczyniowe, infekcje. Średnia wieku w populacji osób chorych wynosiła 74 lata.
Wyniki badania wskazują na większą śmiertelność we wczesnym okresie choroby. W pierwszym roku od ustalenia rozpoznania ryzyko względne (HR, hazard ratio) wynosiło 1,51. Wśród chorych poniżej 65 roku życia w chwili rozpoznania, ryzyko zgonu było jeszcze większe - HR 2,32. Zwiększone ryzyko zgonu we wczesnym okresie choroby może być wynikiem z jej dużej aktywności, a także działań niepożądanych stosowanego leczenia zwłaszcza gilkokortykosteroidami. Ciekawą obserwacją jest mniejsza śmiertelność we wczesnym okresie, wśród chorych z rozpoznaniem ustalonym po roku 2000, co może być związane z lepszą opieką nad chorymi z tym rozpoznaniem. W kolejnych latach obserwacji (okres po pierwszym roku do 5 lat od rozpoznania) ryzyko śmiertelności było istotnie mniejsze (HR 1,16). Po okresie dłuższym niż pięć lat od momentu rozpoznania, ryzyko było zbliżone do populacji niechorującej na OZT (HR 1,06). Ryzyko śmiertelności nie było zależne od płci oraz roku kalendarzowego rejestracji w bazie danych.
Wyniki badania wskazują na większą śmiertelność we wczesnym okresie choroby. W pierwszym roku od ustalenia rozpoznania ryzyko względne (HR, hazard ratio) wynosiło 1,51. Wśród chorych poniżej 65 roku życia w chwili rozpoznania, ryzyko zgonu było jeszcze większe - HR 2,32. Zwiększone ryzyko zgonu we wczesnym okresie choroby może być wynikiem z jej dużej aktywności, a także działań niepożądanych stosowanego leczenia zwłaszcza gilkokortykosteroidami. Ciekawą obserwacją jest mniejsza śmiertelność we wczesnym okresie, wśród chorych z rozpoznaniem ustalonym po roku 2000, co może być związane z lepszą opieką nad chorymi z tym rozpoznaniem. W kolejnych latach obserwacji (okres po pierwszym roku do 5 lat od rozpoznania) ryzyko śmiertelności było istotnie mniejsze (HR 1,16). Po okresie dłuższym niż pięć lat od momentu rozpoznania, ryzyko było zbliżone do populacji niechorującej na OZT (HR 1,06). Ryzyko śmiertelności nie było zależne od płci oraz roku kalendarzowego rejestracji w bazie danych.
