Stanowisko zespołu ekspertów w zakresie diagnostyki i leczenia zespołu jelita nadwrażliwego

Zespół jelita nadwrażliwego (ZJN) stanowi istotny problem zdrowotny, z którym może się borykać nawet 11% populacji ogólnej. Zdecydowanie częściej dotyka on kobiet oraz osób młodych, zwłaszcza w 3. dekadzie życia. Etiologia choroby nie została w pełni poznana, ale obecnie uważa się, że jedną z przyczyn może być dysregulacja osi mózg–jelito. Ponadto rolę w powstawaniu choroby przypisuje się czynnikom psychogennym, genetycznym oraz nawykom żywieniowym. Podstawą rozpoznania jest obraz kliniczny oraz wykluczenie innych przyczyn organicznych mogących odpowiadać za występowanie objawów klinicznych. Według IV kryteriów rzymskich rozpoznanie ZJN jest możliwe przy stwierdzeniu nawracającego bólu brzucha, występującego co najmniej raz w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące. Ból musi spełniać co najmniej dwa z następujących kryteriów: wiąże się z wypróżnieniem, wiąże się ze zmianą częstości wypróżnień lub wiąże się ze zmianą konsystencji stolca. Zespół jelita nadwrażliwego jest schorzeniem przewlekłym, o charakterze nawrotowym, z różną częstotliwością zaostrzeń i wyciszenia, zależnym od wielu czynników. Dotychczas nie ustalono jednoznacznej etiologii, dlatego nie ma możliwości leczenia przyczynowego, a tym samym skutecznego i trwałego wyleczenia. W tej sytuacji leczenie musi być kompleksowe, obejmować postępowanie niefarmakologiczne polegające na zmianie trybu życia oraz nawyków żywieniowych, a w sytuacji braku odpowiednich efektów – farmakoterapię. Leczenie farmakologiczne powinno być leczeniem objawowym, ukierunkowanym na dominujące dolegliwości i postaci ZJN. Można wykorzystywać leki rozkurczowe, pobudzające perystaltykę jelit, przeciwdepresyjne, ryfaksyminę, leki przeczyszczające, zapierające i przeciwwzdęciowe, probiotyki oraz leki roślinne, np. olejek z mięty pieprzowej.