Uzupełniająca radioterapia u chorych na czerniaka po limfadenektomii
Autor: Izabela Żmijewska
Data: 14.05.2012
Źródło: Burmeister BH, Henderson MA, Ainslie J et al. Adjuvant radiotherapy versus observation alone for patients at high risk of lymph-node field relapse after therapeutic lymphadenectomy for melanoma: a randomized trial. Lancet Oncology, published online May 9
W Lancet Oncology zaprezentowano wyniki randomizowanego badania klinicznego, w którym oceniano efektywność adiuwantowej radioterapii u chorych na czerniaka skóry po chirurgicznej resekcji przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych. Zakwalifikowani chorzy prezentowali wysokie ryzyko nawrotu choroby.
Obecnie brakuje naukowych dowodów potwierdzających skuteczność uzupełniającej radioterapii u chorych na czerniaka skóry po limfadenektomii z powodu przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych. Większość wyników pochodzi z badań retrospektywnych, bez randomizacji, często jednoośrodkowych i nierzadko źle zaprojektowanych. W praktyce klinicznej uzupełniającą radioterapię można zastosować gdy występuje: naciekanie torebki węzła chłonnego, przerzuty do ≥4 węzłów chłonnych, średnica przerzutu powyżej 3 cm, przerzuty do węzłów chłonnych szyi lub nawrót po resekcji.
Do randomizowanego badania, przeprowadzonego w 16 ośrodkach (Australia, Nowa Zelandia, Brazylia, Holandia) zakwalifikowano 250 chorych na czerniaka skóry, u których wykonano limfadenektomię z powodu przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych. Zakwalifikowani chorzy prezentowali wysokie ryzyko nawrotu regionalnego definiowanego jako: wystąpienie ≥1 przerzutu do węzłów chłonnych przyusznych, ≥2 do węzłów szyjnych lub pachowych, ≥3 do węzłów pachwinowych, obecność naciekania torebki węzła, średnica przerzutowego szyjnego węzła chłonnego ≥ 3 cm lub pachowego/pachwinowego ≥ 4 cm. W jednym ramieniu badania chorzy otrzymywali uzupełniająco radioterapię w dawce 48 Gy w 20 frakcjach nie później niż 30 dni po limfadenektomii, w drugim ramieniu chorzy poddani byli obserwacji (randomizacja 1:1). Uzupełniająca terapia interferonem była dozwolona, jednak zastosowano ją jedynie u kilku chorych. Mediana czasu obserwacji wynosiła 40 miesięcy. Zaobserwowano istotne statystycznie obniżenie ryzyka wznowy regionalnej u chorych otrzymujących radioterapię w porównaniu do badanych poddanych obserwacji (wznowa regionalna u 20 chorych, u których zastosowano radioterapią i u 34 obserwowanych; HR 0.56, 95 CI% 0.32-0.98; p=0.041). Jednak nie zaobserwowano różnicy w medianie przeżycia wolnego od nawrotu (RFS – relapse free survival) – 70 vs 73 zdarzenia (HR 0.91, 95% CI 0.65-1.26; p=0.56) oraz mediany całkowitego przeżycia chorych (OS – overall survival) – 59 vs 47 zgonów (HR 1.37, 95% CI 0.94-2.01; p=0.12) odpowiednio u chorych poddanych radioterapii i obserwacji. Ilość wczesnych ciężkich powikłań związanych z leczeniem była zbliżona w obu grupach poza odczynami skóry związanymi z radioterapią, które występowały u 19 badanych.
Powyższe wyniki wskazują, że kwalifikacja chorych na czerniaka skóry do uzupełniającej radioterapii po limfadenektomii powinna być bardzo ostrożna.
Do randomizowanego badania, przeprowadzonego w 16 ośrodkach (Australia, Nowa Zelandia, Brazylia, Holandia) zakwalifikowano 250 chorych na czerniaka skóry, u których wykonano limfadenektomię z powodu przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych. Zakwalifikowani chorzy prezentowali wysokie ryzyko nawrotu regionalnego definiowanego jako: wystąpienie ≥1 przerzutu do węzłów chłonnych przyusznych, ≥2 do węzłów szyjnych lub pachowych, ≥3 do węzłów pachwinowych, obecność naciekania torebki węzła, średnica przerzutowego szyjnego węzła chłonnego ≥ 3 cm lub pachowego/pachwinowego ≥ 4 cm. W jednym ramieniu badania chorzy otrzymywali uzupełniająco radioterapię w dawce 48 Gy w 20 frakcjach nie później niż 30 dni po limfadenektomii, w drugim ramieniu chorzy poddani byli obserwacji (randomizacja 1:1). Uzupełniająca terapia interferonem była dozwolona, jednak zastosowano ją jedynie u kilku chorych. Mediana czasu obserwacji wynosiła 40 miesięcy. Zaobserwowano istotne statystycznie obniżenie ryzyka wznowy regionalnej u chorych otrzymujących radioterapię w porównaniu do badanych poddanych obserwacji (wznowa regionalna u 20 chorych, u których zastosowano radioterapią i u 34 obserwowanych; HR 0.56, 95 CI% 0.32-0.98; p=0.041). Jednak nie zaobserwowano różnicy w medianie przeżycia wolnego od nawrotu (RFS – relapse free survival) – 70 vs 73 zdarzenia (HR 0.91, 95% CI 0.65-1.26; p=0.56) oraz mediany całkowitego przeżycia chorych (OS – overall survival) – 59 vs 47 zgonów (HR 1.37, 95% CI 0.94-2.01; p=0.12) odpowiednio u chorych poddanych radioterapii i obserwacji. Ilość wczesnych ciężkich powikłań związanych z leczeniem była zbliżona w obu grupach poza odczynami skóry związanymi z radioterapią, które występowały u 19 badanych.
Powyższe wyniki wskazują, że kwalifikacja chorych na czerniaka skóry do uzupełniającej radioterapii po limfadenektomii powinna być bardzo ostrożna.
