Wczesne zapalenia stawów

Definicja choroby

Wczesne zapalenie stawów to grupa schorzeń określanych jako niesklasyfikowane zapalenie stawów charakteryzujące się zapaleniem jednego, kilku lub wielu stawów trwającym nie dłużej niż 6–12 tygodni. U ok. 20–60% chorych wczesne zapalenie stawów ma przebieg samoograniczający, a u 13–54% chorych rozwija się reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) [1].

Kryteria klasyfikacyjne

Kryteria klasyfikacyjne wczesnego zapalenia stawów są oparte na ocenie możliwości przejścia wczesnego niesklasyfikowanego zapalenia stawów w postać przewlekłą i rozwinięcie się reumatoidalnego zapalenia stawów, spondyloartropatii czy innych zapalnych chorób reumatycznych.

Postępowanie diagnostyczne

Postępowanie diagnostyczne powinno opierać się na wstępnej kategoryzacji wczesnego zapalenia stawów (tab. I) [2].
Postępowanie diagnostyczne we wczesnych zapaleniach stawów powinno polegać na [3, 4]:
 1. Stwierdzeniu badaniem fizykalnym przynajmniej jednego obrzękniętego stawu.
 2. Wykluczeniu urazu w zajętym stawie lub stawach.
 3. Wykluczeniu zakażenia w zajętym stawie lub stawach.
 4. Wykonaniu pełnego badania podmiotowego uwzględniającego:
• dane demograficzne (wiek, płeć, miejsce zamieszkania),
• czas trwania objawów stawowych,
• występowanie objawów osiowych spondyloartropatii,
• czas trwania sztywności porannej,
• ocenę stanu funkcjonalnego przez chorego (np. przy użyciu kwestionariusza HAQ).
 5. Wykonaniu pełnego badania przedmiotowego z oceną:
• liczby stawów bolesnych,
• liczby stawów obrzękniętych,
• nasilenia bólu w ocenie pacjenta (skala wzrokowo-analogowa – VAS, lub numeryczna – NRS),
• występowania zmian osiowych spondyloartropatii,
• zapalenia przyczepów ścięgnistych (enthesitis),
• zmian pozastawowych i narządowych.
 6. Wykonaniu badań laboratoryjnych i ich okresowe powtarzanie [5, 6]:
• odczyn Biernackiego (OB), białko C-reaktywne (C-reactive protein – CRP),
• pełna morfologia,
• czynnik reumatoidalny (RF),
• przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (anti-citrullinated protein antibodies – ACPA),
• przeciwciała przeciwjądrowe (anti-nuclear antibodies – ANA),
• aminotransferazy,
• kreatynina,
• kwas moczowy,
• antygen HBs,
• przeciwciała anty-HCV.
 7. Wykonaniu badań obrazowych [7–9]:
• badanie radiologiczne (RTG) zajętych stawów (w przypadku zajęcia...


Pełna treść artykułu...