What is presented on pornographic material? Quantitative analysis of pornographic images

INTRODUCTION

Pornographic material is assumed to be a group of audio-visual or visual materials that are produced in order to elicit sexual arousal in recipients. However, it should be noted that the very definition of pornography has not been clearly operationalized and pornographic materials are not homogenous [1, 2]. For example, sometimes materials that do not represent sexual activity or nudity, but have a clear sexual message for a specific audience are considered as pornographic. Images of sexual activity will be a material produced and disseminated to induce sexual arousal in the generic public, while fetish pornography will target a specific subgroup of audiences with fetish preferences. In this work, pornographic materials are those that have been identified by their producers as materials that cause sexual arousal in the recipients or in a specific group of recipients.
As the availability of new technologies increases, so does the use of pornographic materials. At present, pornographic materials are not only viewed on computer screens, but it is also observed that viewing pornographic materials in virtual reality googles is gaining on popularity [3]. The development of information technologies and the increase in the reality of pornography users’ experiences is a challenge for psychology and psychiatry, due to the possible intensification of problems related to excessive pornography use and the gradual blurring of the boundary between the reality of experiences related to its reception. However, currently it is assumed that viewing pornographic material by adults does not always have to lead to negative consequences [4]. As an example, it is mentioned that the vast majority of people who have access to the Internet also watch pornographic materials and this is not associated with an increased risk of sexual dysfunction or related to the functioning of close relationships [5]. However, it seems that there are at least a few areas where the impact of frequent viewing of pornographic materials seems to have negative effects. In the literature, there are the notions of “problematic pornography use”, understood as viewing pornographic materials that has negative consequences for its recipients, such as the presence of sexual disorders and disorders related to the inability to establish close romantic relationships [6]. In addition, selected personality traits are associated with problematic pornography use – among others, it has been shown that the higher the neuroticism in men, the more frequent excessive pornography use, difficulties with self-control, and a tendency to use pornography to avoid negative emotions. In women, a similar relation was observed in the case of neuroticism and watching pornography to avoid negative emotions [7]. Viewing pornographic materials to divert attention from the experiences may be interpreted as a mechanism with both positive and negative effects. On the one hand, it makes it possible to reduce the intensity of experiences perceived as unpleasant, on the other hand, it may make it difficult to find a way out of a given situation.
It should be added that the concept of “frequent viewing of pornographic materials” was not clearly operationalized in scientific publications that deal with the problem of watching pornographic materials. “Watching too often” is defined as any time spent watching pornographic materials that adversely affect psychosocial functioning. However, psychological tools are being developed to differentiate between problematic and non-problematic pornography use [8]. It is indicated that watching pornography, both those pornographic materials described as “problematic” and “non-problematic”, does not have negative correlations with one’s own satisfaction with life, but nevertheless has a negative impact on the satisfaction with close romantic relations [9]. However, what is interesting, it is indicated that occasional pornography use improves sexual satisfaction, while more frequent pornography use worsens it [10]. A hypothesis that can explain the described phenomenon is viewing such pornographic materials, the implementation of which is not possible in reality, and which becomes the point of reference of the target sexual contact for a given person.
Among the motivations accompanying viewing pornographic materials in the non-clinical population are the desire to obtain sexual pleasure, satisfaction of curiosity, the desire to distract from the currently experienced emotions, stress reduction, counteracting boredom and lack of sexual satisfaction, getting to know oneself and seeking experiences [11]. It is also indicated to satisfy curiosity, understood as the possibility of seeing sexual intercourse or other sexual activity that would be difficult or impossible to see in everyday life. For some people, however, watching pornographic material is rated as a habit that has no other motivations. While it is difficult to find only negative effects on the psychological functioning of pornography users, it seems that the analysis of individual categories of pornographic material requires reflection. A recently raised issue is the dehumanization of women in pornographic materials [12]. Since the goal of pornographic producers is to provide a product that will present highly sexual stimulating material, it can be expected that the actual image of women will be reduced to the role of the object – not the subject – of the sexual act. The adoption of such an assumption by the recipients of pornographic materials may lead to the adaptation of beliefs inconsistent with reality about sexual activity, as a consequence of not taking into account the perspective of their sexual partners. Moreover, the labelling of pornographic materials by their producers in terms of the physical characteristics of women participating in the given pornographic materials seems consistent with the considerations of Neufeld [12]. Selected categories of pornographic materials seem to be particularly associated with the objectification of women by the pornographic material industry1. Particular attention should be paid to the nature of fetish pornographic materials containing objects or behaviour that causes sexual arousal in a specific group of recipients. Sexual preferences in terms of interaction are defined as the relationship between sex drive and a specific type of stimulus (person or situation). The appearance of the selected stimulus provides a given person with an optimal course of sexual response, and the ways of realizing paraphilic fantasies may refer to atypical sexual behaviour or atypical objects of sexual attraction [13]. According to the DSM-5 classification of the American Psychiatric Association, a diagnosis of paraphilic disorders is made when a person has a consistent patterns of obtaining sexual satisfaction, and this method causes suffering or limitations in psychosocial functioning in that person. An example of such a limitation is the paedophilic disorder, which is diagnosed when sexual fantasies about contact with minors are implemented, as it is assumed that it causes suffering in third parties, except for the person diagnosed with paraphilia.
Most of the people who turn to clinicians because of their paraphilic preferences do so under the influence of the pressure they experience from their immediate environment or for fear of legal consequences [13]. An obstacle in taking therapeutic measures is denial, convincing that paraphilias are no longer a problem for the patient and his environment. As indicated previously, paraphilias alone do not justify therapeutic interventions, but in the case of paraphilic disorders, such interventions are indicated. Currently, attention is drawn to the fact that paraphilias realized in a partnership, with the approval of both parties, may constitute a significant complement to sexual life. If a person, introducing certain types of objects or behaviours, meets the partner’s favourable attitude – paraphilia may not interfere with the love game and lead to an increased in excitement (e.g. Lewis [14]). However, if paraphilic preferences are not socially acceptable, thus being difficult to implement during sexual contacts with potential sexual partners, the pursuit of sexual activity other than sexual intercourse, also referred to as normative2, may limit the number of potential partners [15]. Therefore, it can be suspected that preferences that are impossible to achieve (due to legal reasons or the lack of social acceptance) are sometimes a source of internal conflict, which causes frustration when a person refrains from them, or shame if he succumbs to his fantasies. In the Internet resources, it is possible to find such fetish materials, the implementation of which might not be possible in everyday life, additionally strengthening the person’s belief that such fantasies can be realized.
The above can be illustrated with the example of a hypothetical clinical case. A person with known paraphilias in the form of pregnancy fetishism and acrotomophilia could find hundreds of photos of women on the Internet (naked or sexually active) with characteristics matching the person’s preferences, i.e. with visible signs of pregnancy and without limbs. Gathering a collection of such pornographic materials and masturbating as a result of viewing them, an individual could become convinced that engaging in such non-virtual contact is possible, which would in fact be difficult to achieve and would greatly limit a person’s choice of potential sexual partners. The aim of the article is to characterize pornographic materials related to the implementation of paraphilia. So far, no studies have been conducted to establish the basic characteristics of pornographic materials with the participation of adults and to compare the frequency of the occurrence of given objects on pornographic materials, in particular on fetish materials. Conducting research in this direction could allow, from a clinical perspective, to determine which group of pornographic materials is characterized by the most divergent frequency of occurrence of given objects or behaviours. Consequently, it seems that the development of the above variables could allow for estimating which types of pornographic materials may have the least realistic image of sexual contact, and then transferring this image to actual sexual contact.

Methods

There are dozens of types of pornographic material due to their belonging to thematic categories. These categories may refer to the types of sexual activity, the situation presented on a given material, a specific object, or the characteristics of people participating in sexual activity. Following the results of studies on the prevalence of given pornographic materials [16, 17], several thematic groups of pornographic materials were distinguished. Not all of the groups of pornographic materials presented above are the most common. The most common pornographic material prioritization criterion was adopted, but the final version of the list of topics also included subjects that did not appear most often, but were of greater clinical importance, such as AB/DL [17]. Moreover, selected types of pornographic materials seem to be the most important for clinical practice, considering their prevalence [13]. Selected topics of pornographic material are presented in Table 1. The authors of the study randomly downloaded photos included in a given category of pornographic material from pornographic websites – PornHub and FetLife. Due to the nature of the materials, they were searched using the following keywords, directly related to the analysed pornographic material categories: “AB/DL”, “ageplay”, “feet”, “pregnant”, “heels”, “knee high socks”, “latex”, “tattoo”, “BDSM”, “acrotomophilia”. These photos were then verified in terms of their belonging to a given topic and fulfilment of the basic technical conditions related to their identification. Such a classification was made by one sexologist, and then verified by another sexologist. The criterion of popularity of a given photo in the appropriate thematic group was adopted. The randomness of downloading research material was ensured by automatically downloading all photos from a given website. Each photo was given an individual number and assigned to a database containing the basic characteristics of objects that are visible in a given photo. Some of the classified objects were common to all categories, while some of them were specific only for selected categories (see Table 1). Common to all categories of pornographic material were the following identification categories: a) ID number of the photo; b) number of people; c) number of women; c) number of men; d) no data on gender3; e) presence of a vagina; f) presence of a penis; g) presence of buttocks; h) presence of anus; i) presence of breasts; j) penetration4; k) sexual activity5; l) items of clothing. The total number of analysed photos was 4,500 – each of the nine categories contained 500 described photos.

Results

The results were analysed both collectively and holistically, depending on the analysed topics of pornographic materials. Table 2 presents basic information on the number of people visible in the photos. Table 3 presents the characteristics common to all types of pornographic materials. Individual Tables 4-8 present descriptive statistics for identification categories exclusive to the categories of pornographic materials. The ANOVA variance analysis was performed to verify that the total number of people, number of women and number of men represented in a given pornographic material is related to the category of pornographic materials. The results of all three comparisons turned out to be statistically significant (respectively: F(8,4491) = 31.505; p < 0.001; F(8.4491) = 19.942; p < 0.001; F(8.4491) = 62.744; p < 0.001), therefore post-hoc LSD tests were performed. The results of significant comparisons are shown in Tables 9-11. Tables 12-19 show cross-tables showing the presence of the relevant objects that are visible on the given type of pornographic materials. Due to the size of the sample and the large number of analysed categories, no statistical analysis of the frequency of occurrence was performed.

Discussion

A study was conducted to identify the variables that occur with each category of pornographic materials and to identify the differences between them. The research material consisted of 4,500 photos assigned to nine topics of pornographic materials. These materials were analysed in a collective manner for a specific category of pornographic materials. There is no sexual activity of any kind in fetish pornography, nor is there any nudity. Instead, there are objects that can completely replace sexual intercourse. Lewis [14] describes a childhood role-playing fetishism with a full adult disguise as a child, with the whole attire of a child, as well as various other attributes from a pacifier to a diaper. The results of our analysis (Table 4) partially confirm these observations, however, children’s clothing does not occur as often as one might expect. The results of our research show that the diaper is by far the most important element in this type of photo. It is also worth noting that this type of pornographic material has never had female or male genitalia (Tables 12 and 13), which would be characteristic of fetishism. Hawkinson and Zamboni [17] in their research confirmed the heterogeneity of the “AB/DL” group, i.e. the online community of people who get sexual arousal as a result of playing roles from childhood. “AB” people get satisfaction by playing the role of a child with the right props. “DL” people mostly focus on diapers, with no other childlike behaviour. Initially, interests are focused on diapers, which are supposed to lead to sexual arousal, although they can also serve only to play the role of a child. The authors also suggest that at some level of behaviour, “AB/DL” may be some variant of BDSM (restraining diaper) behaviour in the sense of “submission-dominance”. In the light of the above research, it is surprising that in principle, a diaper was visible in almost every photo in this thematic group. Based on the results of Hawkinson and Zamboni [17], one might rather expect the diaper to appear less frequently. There were also almost always items of clothing (Table 19) that obscured the genital area.
Feet without the sexual activity appear most frequently in the results presented above (Table 5). It is one of the most common body fetishes, as is the case with many paraphilias, it is most common in men, and is rare among women [13]. In the research conducted by Łoś [25], more than half of the respondents knew paraphilia from experience, which consists in sexual interest in human feet. The overwhelming majority of study participants reported that these tendencies worsened their functioning in relationships. People who reported their own experiences of this kind indicated that they first appeared in childhood, between the ages of 7 and 12. The situation is similar in case of another fetish – knee high socks. Knee high socks as a fetish are probably a derivative of the so-called Lolita fashion, which appeared in the 1970s and 1980s in Japan. One of the typical items of clothing are knee-highs, socks and tights [26]. This fashion trend could have transformed into the Lolita complex that is popular today, that is, the erotic interest of mature men in women dressed in a way characteristic of younger age groups. Our results (Table 6) indicate a more frequent occurrence of knee high socks, not over knee high socks. It is difficult to reliably assess whether the observed difference justifies the statement that knee socks may cause more sexual arousal compared to over-the-knee socks, but it seems to be an interesting hypothesis that can be verified in future studies.
In one of the first publications on the phenomenon of obtaining sexual arousal under the influence of contact with a person with a disability [27], it was specified that sexual arousal is caused by the sight of people after amputation (acrotomophilia). The single lower limbs amputated above the knee were to be of greatest importance for such stimulation. More than 2/3 of the respondents in the Dixon study [27] had a collection of visual materials depicting amputees6. Nearly 3/4 of people fantasized “from time to time” that they themselves were mutilated in this way, which was also a source of sexual arousal. A small percentage of men declaring sexual arousal as a result of contact with persons after a limb amputation married an amputee woman. Interestingly, given the social context and the duration of the survey, the respondents indicated that as many as a quarter of the wives of men with acrotomophilia were ready to play the role of an amputee for them. In pornographic materials, in the category of deformities, the highest score was obtained for the absence of one lower limb. Lack of both limbs was less frequent (Table 7). Limoncin et al. [28] stated in their research that every third respondent considers amputation the most attractive, but prostheses are the close second, which in our results did not occur so often. The authors confirmed the hypothesis that the occurrence of sexual arousal in relation to people after limb amputations can be classified as paraphilia. Over 70% of respondents displaying this type of sexual preference admitted that they do not achieve sexual arousal with anyone who is not an amputee, and at the same time more than half feel discomfort because of it, which seems to be a high percentage, especially when compared to other paraphilias and studies of this time [17]. It is also worth noting that in this category (as in the case of BDSM) men constituted a significant majority (Table 11).
A dozen or so years ago, many specialists working in the field of mental health assumed the clinical assumption that BDSM a priori is a pathological phenomenon. In the following years, the narrative on this subject has changed towards a better understanding of BDSM experiences [29]. Masochism seems to be so popular that included into BDSM with the message “safe, healthy and consensual” was to be a response to the fairly common point of view that MS practices are always derogatory, abusive and coercive [30]. Although our results are dominated by elements related to bondage and discipline (regarding physical limitations of the sexual partner), but without force solutions related to pain or acting pain. Practices of this sort were previously associated with psychopathology, although in recent years they have been perceived as activities involving people with the same mental health. Richters et al. [31] found no statistically significant relationship between engaging in such practices and difficulties in the sphere of sex. The authors emphasize above all that this type of activity is undertaken with the mutual consent of the partners.
Among fetish behaviours in the BDSM groups, almost 76% related to clothing (including shoes) and over 56% reported the type of material as fetish [21]. Materials called “second skin materials” have been used most often as body covering elements, such as leather or “latex”, a term used in the chemical industry to describe all polymer emulsions, including synthetic rubbers and plastics. In our research, in the BDSM category, the rope appears most often, followed by handcuffs and a gag with almost the same frequency (Table 8). Objects that are directly related to sensory elements involving pain or the threat of pain (with masochistic practices) are much less frequent. For example, the swat appeared only 6 times (1.2% of photos), riding crop 12 times (2.4% of photos), but the nipple clamps were present in 71 photos (14.2% of photos).
Comparisons of BDSM categories and other topics in pornographic materials are noteworthy. This category often differed in terms of the total number of people shown in the photo, the number of women, and the number of men, where there were usually more people in the BDSM materials (Tables 9-11). The results of the comparisons lead to the conclusion that the human body is the element necessary to arouse sexual arousal in materials of this type, and the presence of a fetish is not enough, as in the case of other categories. The observed results are generally consistent with the literature [30]. On the basis of the analysis of the obtained results, it is difficult to define which of the items presented in BDSM materials can be classified as primary or secondary for sexual arousal, but it seems that the basic element is showing the other person as restrained. The most frequently used groups of objects seem to be those intended to limit the physical mobility of another person (rope, chain, handcuffs), which allows to dominate the sexual partner, consequently inducing sexual arousal in people who prefer BDSM practices [30].
An observation that attracts attention is the frequent presence of breasts in BDSM materials, compared to other categories of pornographic materials (Table 16). The breasts are also used in BDSM materials as a body part for nipple clamps. While the literature does not indicate that the breasts play a significant role in arousing sexual stimulation [29, 30], inflicting pain (or stimulating it) seems to occur frequently. It was found that in 44% of people involved in the masochistic practices, sexual arousal was in a different way associated with tattoos [21]. In our research, tattoos in sadomasochistic materials were generally absent, and in the category of pornographic material related to tattoos, there were no BDSM-related elements. The phenomenon of pregnancy pornography, i.e. hyper-sexualization of a pregnant woman’s abdomen and treating pregnancy as a fetish, occurs when a pregnant woman’s body becomes an object used to induce sexual arousal. It is indicated that the fetishization of body parts is the reason why some people get sexually aroused at the sight of pregnant women [32]. According to the literature, it may seem that the belly of a pregnant woman itself is treated as an independent object, replacing, in extreme cases, the sexual partner, as in the case of other objects that are not related to the anatomical details of the human body. On the other hand, it was observed that, contrary to other fetishes, female genital organs were significantly more frequent on materials classified as the pregnancy fetish (Table 13). This proves that this fetish may not induce sexual arousal on its own, and nudity is an additional feature that coexists with it.

Conclusions

The presented research results lead to several conclusions. Firstly, in the analysed subject groups of fetish pornographic materials, genital organs or sexual activity were rare, which suggests that these fetishes are a sufficient condition for considering this type of material as sexually stimulating for people with specific paraphilias. On the basis of this analysis, however, it is impossible to conclude that a given type of fetish material may be more or less sexually arousing for people with paraphilias than just watching sexual activity. It seems that in clinical practice the above information can be used as a starting point for conducting clinical consultations with patients. The presented information on the characteristics of selected groups of pornographic materials can be treated as starting points in determining the sexual preferences of people with given paraphilic preferences. For example, if a patient comes to a clinician experiencing difficulties in realizing sexual fantasies related to “AB/DL”, the starting point may be that he may be sexually aroused by watching pornographic materials with people wearing diapers, and this object seems to replace sexual activity. The above information can be used as a clinical hypothesis regarding the inability to achieve sexual arousal in a way other than that described above. Secondly, the essentially closest categories of sexual activity without fetish elements are those in which knee socks or feet are present. It seems that these categories are to the greatest extent independent of the fetish itself presented in the photos, which when translated into clinical practice can be interpreted in the category of diversifying sexual activity.

WPROWADZENIE

Przyjmuje się, że materiały pornograficzne stanowią grupę materiałów audiowizualnych lub wizualnych, które są produkowane w celu wywołania pobudzenia seksualnego u odbiorców. Należy jednak zauważyć, że sama definicja pornografii nie została wyraźnie zoperacjonalizowana, a materiały pornograficzne nie stanowią tworów jednorodnych [1, 2]. Przykładowo niekiedy za materiały pornograficzne uznaje się takie materiały, które nie prezentują aktywności seksualnej lub nagości, jednak mają wyraźny podtekst seksualny dla określonej grupy odbiorców. Zdjęcia przedstawiające aktywność seksualną będą materiałem produkowanym i rozpowszechnianym w celu wywołania pobudzenia seksualnego u ogółu odbiorców, natomiast pornografia fetyszystyczna będzie kierowana na specyficzną podgrupę odbiorców, u których występują preferencje fetyszystyczne. W niniejszej pracy za materiały pornograficzne uznaje się te materiały, które zostały określone przez ich producentów jako materiały wywołujące pobudzenie seksualne u odbiorców lub u specyficznej grupy odbiorców.
Wraz z rozwojem nowych technologii wzrasta też częstotliwość korzystania z materiałów pornograficznych. Obecnie materiały pornograficzne nie są oglądane jedynie na ekranach komputerów, ale obserwuje się, że na popularności zyskuje oglądanie materiałów pornograficznych w goglach wirtualnej rzeczywistości [3]. Rozwój technologii informacyjnych i wzrost realności doświadczeń użytkowników pornografii stanowi wyzwanie dla psychologii oraz psychiatrii, z uwagi na możliwe nasilenie problemów związanych z nadmiernym użytkowaniem pornografii oraz stopniowym zacieraniem granicy pomiędzy realnością doświadczeń związanych z jej odbiorem. Obecnie przyjmuje się, że oglądanie materiałów pornograficznych przez osoby dorosłe nie zawsze musi prowadzić do występowania negatywnych konsekwencji [4]. Jako przykład wymienia się, że zdecydowana większość osób posiadających dostęp do internetu ogląda również materiały pornograficzne i nie wiąże się to ze zwiększonym ryzykiem występowania zaburzeń seksualnych czy też związanych z funkcjonowaniem bliskich związków [5]. Wydaje się jednak, że można wyróżnić co najmniej kilka obszarów, w których wpływ częstego oglądania materiałów pornograficznych wydaje się mieć negatywne skutki.
W literaturze występuje pojęcie „problematyczne używanie pornografii”, rozumiane jako takie oglądanie materiałów pornograficznych, które wiąże się dla ich odbiorców z negatywnymi skutkami, jak obecność zaburzeń seksualnych i zaburzeń związanych z brakiem możliwości nawiązania bliskich związków romantycznych [6]. Z problematycznym użytkowaniem pornografii wiążą się ponadto wybrane cechy osobowości, m.in. wykazano, że im wyższa była neurotyczność u mężczyzn, tym częstsze było również nadmierne użytkowanie pornografii, trudności z samokontrolą oraz tendencja do użytkowania pornografii w celu unikania negatywnych emocji. U kobiet podobną zależność zaobserwowano w przypadku neurotyczności oraz oglądania pornografii, aby uniknąć przeżywania negatywnych emocji [7]. Oglądanie materiałów pornograficznych, aby odwrócić uwagę od doświadczanych przeżyć może być interpretowane jako mechanizm zarówno o skutkach pozytywnych, jak i negatywnych. Z jednej strony umożliwia zmniejszenie intensywności przeżyć odbieranych jako przykre, z drugiej strony może utrudniać odnalezienie wyjścia z danej sytuacji.
Należy dodać, że pojęcie „częste oglądanie materiałów pornograficznych” nie było wyraźnie operacjonalizowane w publikacjach naukowych, w których porusza się kwestię problematycznego oglądania materiałów pornograficznych. Za „częste oglądanie” przyjmuje się taki czas spędzony na oglądaniu materiałów pornograficznych, który wpływa negatywnie na funkcjonowanie psychospołeczne. Tworzone są jednak narzędzia psychologiczne, które pozwalają na różnicowanie między problematycznym i nieproblematycznym użytkowaniem pornografii [8]. Wskazuje się, że oglądanie pornografii, zarówno określane jako „problematyczne”, jak i „nieproblematyczne”, nie wiąże się negatywnie z własną satysfakcją z życia, niemniej wpływa negatywnie na satysfakcję z bliskich związków romantycznych [9]. Co jednak interesujące, wskazuje się, że sporadyczne użytkowanie pornografii poprawia satysfakcję z życia seksualnego, natomiast częstsze użytkowanie – pogarsza ją [10]. Hipotezą mogącą tłumaczyć opisane zjawisko jest oglądanie takich materiałów pornograficznych, których realizacja nie jest możliwa w rzeczywistości, a staje się ona punktem odniesienia docelowego kontaktu seksualnego dla danej osoby.
Wśród motywacji towarzyszących oglądaniu materiałów pornograficznych w populacji nieklinicznej wymienia się chęć uzyskania przyjemności seksualnej, zaspokojenie ciekawości, dążenie do odwrócenia uwagi od obecnie odczuwanych emocji, redukcję stresu, przeciwdziałanie nudzie oraz brakowi satysfakcji seksualnej, poznawanie samego siebie i poszukiwanie przeżyć [11]. Wskazuje się również na zaspokojenie ciekawości, rozumianej jako możliwość zobaczenia stosunku seksualnego lub innej aktywności seksualnej, która byłaby trudna lub niemożliwa do zaobserwowania w życiu codziennym. W przypadku niektórych osób oglądanie materiałów pornograficznych jest jednak oceniane w kategorii nawyku, który nie wiąże się z innymi motywacjami. O ile trudno jest doszukiwać się wyłącznie negatywnych wpływów na funkcjonowanie psychospołeczne użytkowników pornografii, o tyle wydaje się, że refleksji wymaga analiza poszczególnych kategorii materiałów pornograficznych.
Ostatnio podnoszoną kwestią jest dehumanizacja kobiet w materiałach pornograficznych [12]. Z uwagi na to, że celem producentów materiałów pornograficznych jest dostarczenie takiego produktu, który będzie przedstawiał materiał wysoce stymulujący seksualnie, to można oczekiwać tego, że rzeczywiście wizerunek kobiet będzie sprowadzony do roli przedmiotu – a nie podmiotu – aktu seksualnego. Przyjęcie takiego założenia przez odbiorców materiałów pornograficznych może w konsekwencji doprowadzić do adaptacji przekonań niezgodnych z rzeczywistością o aktywności seksualnej i w następstwie do braku uwzględnienia perspektywy swoich partnerek lub partnerów seksualnych. Zgodne z rozważaniami Neufelda [12] obecne wydaje się ponadto etykietyzowanie materiałów pornograficznych przez ich producentów pod względem cech fizycznych kobiet obecnych w danych materiałach pornograficznych. Wybrane kategorie materiałów pornograficznych wydają się zatem w sposób szczególny wiązać się z uprzedmiotowieniem kobiet przez przemysł materiałów pornograficznych7.
Szczególnej uwagi wymaga charakter fetyszystycznych materiałów pornograficznych zawierających przedmioty lub sposób zachowania się, który wywołuje pobudzenie seksualne u określonej grupy odbiorców. Preferencje seksualne w kategoriach interakcyjnych definiowane są jako związek popędu seksualnego z określonym rodzajem bodźców (osób lub sytuacji). Pojawienie się wybranego bodźca zapewnia danej osobie optymalny przebieg reakcji seksualnej, a sposoby realizacji fantazji o charakterze parafilicznym mogą dotyczyć nietypowych zachowań seksualnych lub nietypowych obiektów pociągu seksualnego [13]. Zgodnie z klasyfikacją DSM-5 Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego rozpoznanie zaburzeń parafilicznych ustalane jest, gdy u danej osoby występuje stale określony wzorzec uzyskiwania satysfakcji seksualnej, przy czym sposób ten wywołuje u tej osoby cierpienie lub ograniczenie w funkcjonowaniu psychospołecznym. Ograniczeniem jest zaburzenie pedofilne, które jest rozpoznawane w przypadku wcielenia w życie fantazji seksualnych dotyczących kontaktu z małoletnimi, ponieważ przyjmuje się, że powoduje to cierpienie u osób trzecich, poza osobą, u której rozpoznawana jest parafilia.
Większość osób zwracających się do klinicystów w związku z preferencjami parafilicznymi czyni to pod wpływem doświadczanej presji ze strony najbliższego otoczenia czy w obawie przed konsekwencjami prawnymi [13]. Przeszkodą w podejmowaniu działań terapeutycznych bywa zaprzeczanie, przekonywanie, że parafilie nie stanowią już dla pacjenta i jego otoczenia problemu. Jak wskazywano wcześniej, parafilie same w sobie nie stanowią uzasadnienia dla podejmowania interwencji terapeutycznych, niemniej w przypadku zaburzeń parafilicznych takie interwencje są wskazane. Obecnie zwraca się uwagę na to, że parafilie realizowane w układzie partnerskim, przy akceptacji obu stron, mogą stanowić istotne dopełnienie życia seksualnego. Jeżeli wprowadzając określonego rodzaju przedmioty, zachowania, dana osoba spotyka się z przychylną postawą partnera – parafilia może nie zakłócać gry miłosnej i prowadzić do wzrostu podniecenia (np. Lewis [14]).
Jeżeli jednak preferencje parafiliczne nie są akceptowalne społecznie, tym samym będąc trudnymi do realizacji podczas kontaktów seksualnych z potencjalnymi parterami lub partnerkami seksualnymi, to dążenie do aktywności seksualnej innej niż stosunek seksualny, określanej również jako normatywna8, może ograniczać liczbę potencjalnych partnerów [15]. Można zatem podejrzewać, że preferencje niemożliwe do realizacji (ze względów prawnych czy też braku akceptacji społecznej) bywają źródłem konfliktu wewnętrznego, który powoduje frustrację, gdy osoba powstrzymuje się od nich, lub wstyd, jeżeli zrealizuje swoje fantazje. W zasobach internetu możliwe jest natomiast odnalezienie takich materiałów fetyszystycznych, których realizacja mogłaby nie być możliwa w życiu codziennym, dodatkowo wzmacniając przekonanie danej osoby o możliwości realizacji takich fantazji.
Powyższe można zilustrować na przykładzie hipotetycznego przypadku klinicznego. Osoba z rozpoznanymi parafiliami w postaci grawiditofilii oraz akrotomofilii mogłaby odnaleźć w internecie setki zdjęć kobiet (nagich lub podejmujących aktywność seksualną) o cechach odpowiadających preferencjom danej osoby, tj. z widocznymi oznakami ciąży i bez kończyn. W przypadku zgromadzenia kolekcji takich materiałów pornograficznych oraz masturbacji w wyniku ich oglądania dana osoba mogłaby dojść do przekonania, że podejmowanie takiej formy kontaktów poza światem wirtualnym jest możliwe, co w rzeczywistości byłoby trudne do osiągnięcia i znacznie ograniczałoby wybór potencjalnych partnerów lub partnerek seksualnych. Celem artykułu jest scharakteryzowanie materiałów pornograficznych związanych z realizacją parafilii. Dotychczas nie przeprowadzono badań w zakresie ustalenia podstawowych charakterystyk materiałów pornograficznych z udziałem osób dorosłych i porównania częstości występowania danych obiektów w materiałach pornograficznych, szczególnie fetyszystycznych. Przeprowadzenie badań w takim kierunku mogłoby pozwolić, z perspektywy klinicznej, na określenie, która grupa materiałów pornograficznych cechuje się w największym stopniu rozbieżną częstością występowania danych obiektów lub zachowań. W konsekwencji wydaje się, że opracowanie powyższych zmiennych mogłoby pozwolić na oszacowanie, w których rodzajach materiałów pornograficznych może występować najmniej realistyczny obraz kontaktów seksualnych, a w dalszej kolejności przeniesienie tego wyobrażenia na rzeczywiste kontakty seksualne.

Metody

Wyróżnia się dziesiątki typów materiałów pornograficznych z uwagi na ich przynależność do kategorii tematycznych. Kategorie te mogą się odnosić do typów aktywności seksualnej, sytuacji przedstawianej w danym materiale, specyficznego obiektu czy też charakterystyki osób uczestniczących w czynności seksualnej. Kierując się wynikami badań dotyczących częstości występowania danych materiałów pornograficznych [16, 17], wyodrębniono kilka grup tematycznych. Nie wszystkie z zaprezentowanych powyżej grup materiałów pornograficznych występują najczęściej. Przyjęto kryterium priorytetyzacji materiałów pornograficznych występujących najczęściej, niemniej w ostatecznej wersji listy tematów uwzględniono również takie tematy, które nie pojawiały się najczęściej, ale miały większe znaczenie kliniczne, jak AB/DL [17]. Ponadto wybrane typy materiałów pornograficznych wydają się mieć największe znaczenie dla praktyki klinicznej, biorąc pod uwagę częstość ich występowania [13]. Wybrane tematy materiałów pornograficznych zostały przedstawione w tabeli 1.
Autorzy badania pobierali w sposób losowy zdjęcia wchodzące w skład danej kategorii materiałów pornograficznych z internetowych stron pornograficznych – PornHub i FetLife. Z uwagi na charakter materiałów wyszukiwano je przy użyciu następujących słów kluczowych odnoszących się bezpośrednio do badanych kategorii materiałów pornograficznych: „AB/DL”, „ageplay”, „feet”, „pregnant”, „heels”, „knee high socks”, „latex”, „tattoo”, „BDSM”, „acrotomophilia”. Zdjęcia te były w dalszej kolejności weryfikowane pod względem ich przynależności do danego tematu i spełnienia podstawowych warunków technicznych związanych z ich identyfikacją. Klasyfikacja taka była dokonywana przez jednego seksuologa, a następnie weryfikowana przez drugiego seksuologa. Przyjmowano kryterium popularności danego zdjęcia do odpowiedniej grupy tematycznej. Losowość pobierania materiału badawczego zapewniono przez automatyczne pobranie wszystkich zdjęć z danej strony internetowej. Każde zdjęcie uzyskało indywidualny numer i zostało przypisane do bazy danych zawierającej podstawową charakterystykę obiektów, które są widoczne na danym zdjęciu. Część klasyfikowanych obiektów była wspólna dla wszystkich kategorii, natomiast inne specyficzne jedynie dla wybranych kategorii (zob. tab. 1). Wspólne dla wszystkich kategorii materiałów pornograficznych były następujące kategorie identyfikacyjne: a) numer ID danego zdjęcia, b) liczba osób, c) liczba kobiet, c) liczba mężczyzn, d) brak danych o płci9, e) obecność pochwy, f) obecność penisa, g) obecność pośladków, h) obecność odbytu, i) obecność piersi, j) penetracja10, k) aktywność seksualna11, l) elementy ubioru. Łączna liczba analizowanych zdjęć wynosiła 4500 – każda z dziewięciu kategorii zawierała po 500 opisanych zdjęć.

Wyniki

Wyniki były analizowane zarówno w sposób zbiorczy, jak i całościowy, w zależności od analizowanych tematów materiałów pornograficznych. W tabeli 2 przedstawiono podstawowe informacje dotyczące liczby osób widocznych na zdjęciach. W tabeli 3 zaprezentowano charakterystykę wspólną dla wszystkich typów materiałów pornograficznych, a w tabelach 4–8 statystyki opisowe dla kategorii identyfikacyjnych wyłącznych dla danych kategorii materiałów pornograficznych. Przeprowadzono analizę wariancji ANOVA w celu zweryfikowania, czy ogólna liczba osób, liczba kobiet oraz liczba mężczyzn przedstawionych w danych materiałach pornograficznych jest zależna od kategorii materiałów pornograficznych. Wyniki wszystkich trzech porównań okazały się istotne statystycznie (odpowiednio: F(8,4491) = 31,505; p < 0,001; F(8,4491) = 19,942; p < 0,001; F(8,4491) = 62,744; p < 0,001), zatem wykonano testy post-hoc LSD. Wyniki istotnych porównań zostały zestawione w tabelach 9–11. W tabelach 12–19 przedstawiono tabele krzyżowe zawierające obecność odpowiednich obiektów, które są widoczne w danych typach materiałów pornograficznych. Ze względu na wielkość próby i dużą liczbę analizowanych kategorii nie przeprowadzono statystycznej analizy częstości występowania.

Dyskusja

Badanie przeprowadzono w celu określenia zmiennych występujących przy danych kategoriach materiałów pornograficznych oraz w celu wskazania różnic między nimi. Materiał badawczy stanowiło 4500 zdjęć przypisanych do dziewięciu tematów materiałów pornograficznych. Materiały te były analizowane w sposób zbiorczy dla określonej kategorii materiałów pornograficznych. W materiałach pornograficznych dotyczących fetyszyzmu nie pojawia się jakakolwiek aktywność seksualna, nie ma też w nich nagości. Występują natomiast obiekty, które mogą pozwolić na całkowite zastąpienie stosunku seksualnego. Lewis [14] opisuje fetyszyzm polegający na odgrywaniu ról z okresu dzieciństwa, przejawiający się pełnym przebraniem dorosłej osoby za dziecko, ze wszystkimi elementami dziecięcej garderoby, a także różnymi innymi atrybutami – od smoczka po pieluchę. Wyniki naszej analizy (tab. 4) częściowo potwierdzają te spostrzeżenia, jednak dziecięce ubranie nie występuje tak często, jak można by się tego spodziewać. Wyniki naszych badań wskazują na to, że zdecydowanie najważniejszym elementem na zdjęciach tego typu jest pielucha. Uwagę zwraca również, że na materiałach pornograficznych tego typu nigdy nie występowały żeńskie lub męskie narządy płciowe (tab. 12 i 13), co byłoby charakterystyczne dla fetyszyzmu. Hawkinson i Zamboni [17] uzyskali w swoich badaniach potwierdzenie niejednorodności grupy „AB/DL”, a więc internetowej społeczności osób uzyskujących pobudzenie seksualne w wyniku odgrywania ról z okresu dzieciństwa. Osoby „AB” uzyskują zadowolenie przez odgrywanie roli dziecka za pomocą odpowiednich rekwizytów, a osoby „DL” skupiają się głównie na pieluchach, bez innych zachowań dziecięcych. Wyjściowo zainteresowania kierowane są na pieluchy, które mają prowadzić do pobudzenia seksualnego, choć mogą służyć także tylko do odgrywania roli dziecka. Autorzy wysuwają też sugestię, że na pewnym poziomie zachowania „AB/DL” mogą być jakimś wariantem zachowań BDSM (pielucha służąca krępowaniu) w znaczeniu „uległość–zdominowanie”. W świetle powyższych badań zaskakuje zatem, że zasadniczo prawie na każdym zdjęciu przynależącym do tej grupy tematycznej widoczna była pielucha. Wychodząc od wyników Hawkinsona i Zamboniego [17], można raczej oczekiwać, że pielucha będzie pojawiała się rzadziej. Prawie zawsze występowały również elementy ubrania (tab. 19), które przysłaniały okolice narządów płciowych. Stopy bez aktywności seksualnej pojawiają się w powyżej przedstawionych wynikach najczęściej (tab. 5). Jest to jeden z najpowszechniej występujących fetyszy związanych z ciałem, podobnie jak w przypadku wielu parafilii najczęściej występuje u mężczyzn, wśród kobiet jest rzadko spotykany [13]. W badaniach, które prowadził Łoś [25] ponad połowa respondentów znała z doświadczenia parafilię, która polega na seksualnym zainteresowaniu ludzkimi stopami. Przeważająca większość z uczestników badania zgłaszała, że te skłonności pogarszały ich funkcjonowanie w związkach. Osoby, które relacjonowały własne doświadczenia tego rodzaju, wskazywały na to, że po raz pierwszy pojawiły się one w dzieciństwie, w wieku 7–12 lat. Podobnie jest z innym fetyszem – podkolanówkami. Podkolanówki lub zakolanówki jako fetysz są zapewne pochodną tzw. Lolita fashion, która pojawiła się w latach 70. i 80. XX w. w Japonii. Jednym z typowych elementów ubioru są tam kolanówki, skarpety czy rajstopy [26]. Ten trend w modzie mógł się przekształcić w popularny dziś kompleks Lolity, czyli erotyczne zainteresowanie dojrzałych mężczyzn kobietami ubranymi w sposób charakterystyczny dla młodszych grup wiekowych. Nasze wyniki (tab. 6) wskazują na częstsze występowanie podkolanówek, a nie zakolanówek. Trudno jest o rzetelną ocenę, czy zaobserwowana różnica uzasadnia stwierdzenie, że podkolanówki w porównaniu z zakolanówkami mogą wywoływać częściej pobudzenie seksualne, niemniej wydaje się to interesującą hipotezą, która może być poddana weryfikacji w przyszłych badaniach. W jednej z pierwszych publikacji na temat zjawiska uzyskiwania pobudzenia seksualnego pod wpływem kontaktu z osobą z niepełnosprawnością [27] określono, że pobudzenie seksualne jest wywołane widokiem osób po amputacjach (akrotomofilia). Największe znaczenie dla takiego pobudzenia miały mieć pojedyncze kończyny dolne amputowane powyżej kolana. Ponad 2/3 respondentów w badaniu Dixona [27] miało swoje kolekcje materiałów wizualnych przedstawiających osoby po amputacjach12. Blisko 3/4 osób „od czasu do czasu” fantazjowało, że sami są w ten sposób okaleczeni, co też bywało źródłem pobudzenia seksualnego. Nieliczny odsetek mężczyzn deklarujących występowanie pobudzenia seksualnego w wyniku kontaktu z osobami po amputacji kończyn poślubił kobiety po amputacji. Co interesujące, zważywszy na kontekst społeczny i czas prowadzenia ankiety, badani wskazywali, że aż 1/4 żon mężczyzn z akrotomofilią gotowa była odgrywać dla nich rolę osoby po amputacji.
W materiałach pornograficznych w kategorii deformacji najwyższy wynik uzyskaliśmy w odniesieniu do braku jednej kończyny dolnej. Nieco rzadziej wstępował brak obu kończyn dolnych (tab. 7). Limoncin i wsp. [28] w swoich badaniach stwierdzili, że co trzeci badany jako najbardziej atrakcyjne dla siebie uznaje amputacje, ale tuż za nimi pojawiają się protezy, które w naszych wynikach nie występowały tak często. Autorzy potwierdzili hipotezę, że występowanie pobudzenia seksualnego w stosunku do osób po amputacjach kończyn można sklasyfikować jako parafilię. Ponad 70% badanych przejawiających ten typ preferencji seksualnych przyznawało, że nie osiąga pobudzenia seksualnego z nikim, kto nie jest osobą po amputacji, a jednocześnie ponad połowa odczuwa z tego powodu dyskomfort, co wydaje się wysokim odsetkiem, zwłaszcza przy porównaniu z innymi parafiliami i badaniami tego typu [17]. Warto również zauważyć, że w tej kategorii (podobnie jak w przypadku BDSM) znacząco częściej występowali mężczyźni (tab. 11).
Jeszcze kilkanaście lat temu wielu specjalistów pracujących w obszarze zdrowia psychicznego wychodziło z założenia klinicznego, że BDSM a priori jest zjawiskiem patologicznym. W następnych latach narracja na ten temat ulegała zmianie w kierunku lepszego zrozumienia doświadczeń BDSM [29]. Masochizm wydaje się na tyle popularny, że włączony do BDSM z przesłaniem „bezpiecznie, zdrowo i za obopólną zgodą” miał być odpowiedzią na dość powszechny punkt widzenia, że praktyki SM są zawsze uwłaczające, wykorzystujące i przymusowe [30]. W uzyskanych przez nas wynikach przeważają co prawda elementy związane z niewolą i dyscyplinowaniem (dotyczące ograniczeń fizycznych partnera seksualnego), ale bez rozwiązań siłowych związanych z bólem lub odgrywaniem bólu. Praktyki tego rodzaju wiązane były wcześniej z psychopatologią, choć w ostatnich latach postrzegane są jako aktywność dotycząca osób z takim samym zdrowiem psychicznym. Richters i wsp. [31] nie stwierdzili istotnego statystycznie związku pomiędzy angażowaniem się w tego rodzaju praktyki a trudnościami w sferze seksu. Autorzy podkreślają przede wszystkim, że aktywność tego rodzaju podejmowana jest za obopólną zgodą partnerów.
Wśród zachowań fetyszystycznych w grupie BDSM prawie 76% dotyczyło ubioru (w tym butów), a ponad 56% jako fetysz zgłaszało rodzaj materiału [21]. Najczęściej wykorzystywane były tworzywa nazywane „materiałami drugiej skóry” jako elementy pokrywające ciało, takie jak skóra czy „lateks”, którym to pojęciem w przemyśle chemicznym określa się wszelkie emulsje polimerów, w tym gumy syntetyczne i plastiki. W naszych badaniach w kategorii BDSM najczęściej pojawia się lina, a w następnej kolejności, prawie z jednakową częstotliwością, kajdanki i knebel (tab. 8). Zdecydowanie rzadziej występują takie obiekty, które wiążą się bezpośrednio z elementami sensorycznymi z udziałem bólu lub groźbą bólu (z praktykami masochistycznymi). Przykładowo packa wystąpiła zaledwie 6 razy (1,2% zdjęć), szpicruta 12 razy (2,4% zdjęć), jednak klamry na sutki obecne były już 71 razy (14,2% zdjęć).
Uwagę zwracają porównania kategorii BDSM oraz innych tematów materiałów pornograficznych. Kategoria ta często różniła się pod względem całkowitej liczby osób przedstawionych na zdjęciu, liczby kobiet i liczby mężczyzn, gdyż na materiałach BDSM było zazwyczaj więcej osób (tab. 9–11). Wyniki porównań skłaniają do wniosku, że elementem niezbędnym do wzbudzenia pobudzenia seksualnego przy materiałach tego typu jest ciało ludzkie, nie wystarczy jedynie obecność fetyszu, jak w przypadku innych kategorii. Zaobserwowane wyniki są zasadniczo zgodne z literaturą [30]. Na podstawie analizy uzyskanych wyników trudno jest co prawda określić, które z przedmiotów przedstawionych na materiałach BDSM można klasyfikować jako pierwotne lub wtórne dla pobudzenia seksualnego, jednak wydaje się, że elementem podstawowym jest ukazanie drugiej osoby jako skrępowanej. Najczęściej używanymi grupami przedmiotów wydają się te, które są przeznaczone do ograniczenia możliwości fizycznego przemieszczania się drugiej osoby (lina, łańcuch, kajdanki), co pozwala na zdominowanie partnera seksualnego, w konsekwencji wywołując pobudzenie seksualne u osób preferujących praktyki BDSM [30].
Obserwacją, która zwraca uwagę, jest częsta obecność piersi w materiałach BDSM, w porównaniu z innymi kategoriami materiałów pornograficznych (tab. 16). Piersi są również wykorzystywane w materiałach BDSM jako część ciała, na którą zakładane są klamry na sutki. O ile w literaturze nie wskazuje się na to, aby piersi odgrywały istotną rolę przy wzbudzaniu pobudzenia seksualnego [29, 30], o tyle zadawanie bólu (lub pozorowanie go) wydaje się często występować. Stwierdzono, że u 44% osób z grupy stosującej praktyki masochistyczne pobudzenie seksualne następowało w różny sposób związany z tatuażami [21]. W naszych badaniach tatuaże w materiałach sadomasochistycznych zasadniczo nie występowały, ponadto w kategorii materiałów pornograficznych dotyczących tatuaży nie przejawiały się elementy związane z BDSM.
Zjawisko pornografii ciąży, czyli hiperseksualizacji brzucha kobiety w ciąży i traktowania ciąży jako fetyszu, pojawia się, kiedy ciało ciężarnej staje się przedmiotem służącym do wywołania pobudzenia seksualnego. Wskazuje się, że powodem, dla którego część osób uzyskuje pobudzenie seksualne na widok kobiet w ciąży, jest fetyszyzacja części ciała [32]. Zgodnie z literaturą wydawać się może, że sam brzuch ciężarnej jest traktowany jako niezależny przedmiot, zastępujący w skrajnych przypadkach partnera seksualnego, podobnie jak w przypadku innych obiektów, które nie są związane z anatomicznymi szczegółami ciała człowieka. Z drugiej jednak strony zaobserwowano, że przeciwnie niż w przypadku innych fetyszów, na materiałach zaklasyfikowanych jako grawiditofilia znacząco częściej występują żeńskie narządy płciowe (tab. 13). Wynika z tego, że fetysz ten może nie wywoływać samodzielnie pobudzenia seksualnego, a dodatkową cechą, która przy nim współwystępuje jest nagość.

Wnioski

Przedstawione wyniki badań prowadzą do kilku wniosków. Po pierwsze, w przypadku analizowanych grup tematycznych materiałów pornograficznych o charakterze fetyszystycznym rzadko występowały narządy płciowe czy też aktywność seksualna, co sugeruje, że fetysze te są warunkiem wystarczającym do uznania materiałów tego typu za pobudzające seksualnie dla osób z określonymi parafiliami. Na podstawie niniejszej analizy niemożliwe jest jednak wysunięcie wniosku, że dany typ materiałów fetyszystycznych może być mniej lub bardziej pobudzający seksualnie dla osób z parafiliami niż samo oglądanie aktywności seksualnej. Wydaje się, że w praktyce klinicznej można wykorzystać powyżej przedstawione informacje jako punkt wyjścia w prowadzeniu konsultacji klinicznych z pacjentami. Zaprezentowane informacje o charakterystyce wybranych grup materiałów pornograficznych można traktować jako punkty wyjścia w określeniu preferencji seksualnych osób z danymi preferencjami parafilicznymi. Przykładowo, jeżeli do klinicysty zgłosi się pacjent doświadczający trudności w realizacji fantazji seksualnych związanych z „AB/DL”, to za punkt wyjścia można przyjąć, że może on uzyskiwać pobudzenie seksualne w wyniku oglądania materiałów pornograficznych z osobami w pieluchach, przy czym obiekt ten wydaje się zastępować aktywność seksualną. Powyższą informację można wykorzystać jako hipotezę kliniczną dotyczącą braku możliwości osiągnięcia pobudzenia seksualnego w sposób inny niż powyżej opisany. Po drugie, zasadniczo najbliższymi kategoriami aktywności seksualnej bez elementów fetyszystycznych są kategorie, w których są obecne podkolanówki lub stopy. Wydaje się, że kategorie te są w największym stopniu niezależne od samego fetyszu przedstawionego na zdjęciach, co, przekładając na praktykę kliniczną, można interpretować w kategorii urozmaicenia aktywności seksualnej.

Conflict of interest/Konflikt interesu

Absent./Nie występuje.

Financial support/Finansowanie

Absent./Nie występuje.