Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – jak rozpoznawać i leczyć według aktualnych wytycznych?

Wstęp

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to jedna z nieswoistych chorób zapalnych jelit o nie w pełni poznanej etiologii i przewlekłym przebiegu, z okresami zaostrzeń i remisji. Zapadalność na WZJG na świecie wykazuje tendencję wzrostową, zwłaszcza w krajach zurbanizowanych. Objawy choroby mogą się pojawić w każdym wieku, ale obserwuje się dwa szczyty zachorowań: pomiędzy 15. a 30. i pomiędzy 55. a 65. rokiem życia [1–4]. W Polsce w 2020 r. na WZJG chorowało ok. 74 000 osób, a współczynnik zapadalności wynosił 187,85 na 100 000 mieszkańców [5].
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego ze względu na przewlekły i postępujący przebieg prowadzi do niesprawności fizycznej i obniżenia jakości życia chorego. Ze względu na koszty zdrowotne i ekonomiczne stanowi istotny problem dla systemów opieki zdrowotnej. Chory z WZJG wymaga multidyscyplinarnego podejścia – współpracy gastroenterologa, lekarza rodzinnego, lekarzy innych specjalności, psychologa czy dietetyka. W ostatnich 25 latach obserwuje się dynamiczny rozwój badań nad etiologią WZJG i nowymi możliwościami terapii – pojawiły się leki ukierunkowane molekularnie (biologiczne i małocząsteczkowe), skuteczne w umiarkowanym i ciężkim przebiegu choroby, co pozytywnie wpłynęło na losy wielu chorych. W związku z ogromną liczbą publikacji nowych wyników badań i potrzebą implementacji nowoczesnych strategii leczniczych do codziennej praktyki lekarskiej wiele krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych zajmujących się chorobami zapalnymi jelit w ciągu kilku ostatnich lat opracowało i wydało wytyczne postępowania, w tym: Polskie Towarzystwo Gastroenterologii w 2023 r., The European Crohn’s and Colitis Organization w 2022 r., The American Society of Colon and Rectal Surgeons w 2021 r., The American Gastroenterological Association w 2020 i 2019 r., The British Society of Gastroenterology i American College of Gastroenterology w 2019 r. [1, 4, 6–10].
Niniejszy artykuł stanowi odpowiedź na pytanie, jak rozpoznawać i leczyć WZJG według wymienionych powyżej aktualnych wytycznych.

Rozpoznanie, określenie aktywności i zasięgu choroby

Rozpoznanie WZJG opiera się na ocenie klinicznej i badaniu endoskopowym jelita grubego z pobraniem wycinków do analizy histopatologicznej. Typowym objawem jest biegunka z domieszką świeżej krwi, a mniej typowymi: ból brzucha, spadek masy ciała, podwyższona temperatura ciała oraz objawy pozajelitowe – głównie artropatia obwodowa lub osiowa,...


Pełna treść artykułu...