Wybrane mutacje związane z dużym ryzykiem wystąpienia nowotworów jelita grubego

Rak jelita grubego (RJG) zajmuje obecnie drugie miejsce pod względem śmiertelności wśród nowotworów w krajach rozwiniętych. Dwadzieścia, dwadzieścia pięć procent przypadków RJG to choroby dziedziczne. Często predyspozycja do RJG uwarunkowana jest jednogenowo, jak np. w zespole rodzinnej polipowatości gruczolakowatej jelit, gdzie istotna jest mutacja w genie APC. Kolejną genetyczną predyspozycją do RJG są dziedziczne mutacje w genie MUTYH. Nie zawsze RJG rozwija się na bazie polipowatości. Dziedziczny RJG niezwiązany z polipowatością (hereditary nonpolyposis colorectal cancer – HNPCC) stanowi 2–4% zachorowań na RJG. Najczęstszą postacią HNPCC jest tzw. syndrom Lyncha. Zespół ten jest spowodowany mutacją w genach naprawy DNA, tzw. genach MMR. Mutacje te, określane mianem dużego ryzyka, prowadzą do genomowej niestabilności w komórkach, która nadaje im fenotyp mutatorowy. Dużą część pozostałych dziedzicznych predyspozycji do rozwoju RJG przypisuje się kombinacji znacznie bardziej powszechnych zmian, w genach o niższej penetracji, które w sposób tylko umiarkowany zwiększają ryzyko zachorowania.

Colorectal cancer (CRC) is a disease having the second highest mortality rate in developed countries. Twenty-twenty-five percent of CRC cases are hereditary. Often, a predisposition to CRC is conditioned by just one gene mutation, as in familial adenomatous polyposis syndrome bowel disease (FAP), where the key mutation is in the APC gene. Another genetic predisposition to CRC is through hereditary mutations in the MUTYH gene. Not all hereditary colorectal cancer develops on the basis of polyposis. Hereditary colorectal cancer not associated with polyposis (HNPCC) represents 2-4% of cases of CRC. The most common form of HNPCC is Lynch syndrome. This syndrome is caused by mutations in DNA repair genes called the MMR genes. These mutations, known as high-risk, lead to the genomic instability in cells that confers the mutator phenotype. A large number of the remaining hereditary predispositions to CRC are attributed to a combination of much more extensive changes, in genes with lower penetration, that only moderately increase the risk of colorectal cancer.