Diagnostic and therapeutic recommendations for selected neoplasm of the head and neck. Tumours of the salivary glands

W 2003 r. Krajowy Rejestr Nowotworów (http://148.81.190.321/krn/std) w Polsce zarejestrował ogółem 316 nowych przypadków złośliwych nowotworów dużych
gruczołów ślinowych (C07 + C08), a zmarło z powodu tych nowotworów w analizowanym okresie 102 mężczyzn i 52 kobiety. Rzadko występujące przypadki raka wywodzącego się z małych gruczołów ślinowych rejestrowane są w ich narządowej lokalizacji. Surowy współczynnik zachorowań u mężczyzn wynosił 0,5/100 tys., u kobiet 0,3/100 tys. Proporcja zachorowań M:K=1,5:1) [1]. Wśród nowotworów gruczołów ślinowych dominują guzy niezłośliwe, co często
jest przyczyną opóźnienia w podjęciu leczenia. Jedynie 10–15% stanowią guzy złośliwe [2–4]. Nowotwory gruczołów ślinowych rozwijają się najczęściej
w tzw. dużych gruczołach ślinowych – śliniance przyusznej,
podżuchwowej czy podjęzykowej, ale sporadycznie rozwijają się w błonie śluzowej górnego odcinka drogi pokarmowej i oddechowej, gdzie znajduje się od 600 do 1000
małych gruczołów ślinowych. Około 80% wszystkich nowotworów gruczołów ślinowych zlokalizowane jest w śliniankach przyusznych, od 10 do 20% w śliniankach podżuchwowych, a kilka procent w śliniankach podjęzykowych i małych
gruczołach ślinowych [3, 5]. Klasyfikacja TNM odnosi się tylko do przypadków raka w obrębie ślinianki przyusznej, podżuchwowej i podjęzykowej [6].
W śliniankach przyusznych ok. 15% nowotworów to guzy złośliwe, w śliniankach podżuchwowych to już ok. 40%, a w śliniankach podjęzykowych i małych gruczołach ślinowych blisko 80% [4, 7]. Odsetek guzów złośliwych wzrasta znamiennie wraz z wiekiem we wszystkich wymienionych lokalizacjach [3, 5, 8].
Histologiczna klasyfikacja guzów gruczołów ślinowych wg WHO z 1991 r. wymienia aż 32 typy nowotworów wywodzących się z nabłonka tkanki gruczołowej ślinianek, a obok jeszcze liczną grupę nowotworów nienabłonkowych, chłoniaków złośliwych i nowotworów wtórnych zlokalizowanych w gruczołach ślinowych [9]. Tak duże zróżnicowanie histologii nowotworów i nowotworopodobnych zmian w obrębie ślinianek sprawia, że do precyzyjnej diagnostyki patologicznej konieczne staje się
często obok badania cytomorfologicznego badanie immunohistochemiczne
[2, 10]. Dla określenia zaleceń terapeutycznych, w grupie nabłonkowych
nowotworów złośliwych gruczołów ślinowych, powszechnie przyjęty jest podział na guzy o niskim (low grade) i wysokim (high grade) stopniu złośliwości...


View full text...