Znaczenie kwasu masłowego dla zachowania homeostazy

Wprowadzenie

Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (short chain fatty acids – SCFA), np. kwas octowy, propionowy i masłowy, powstają głównie podczas fermentacji mikrobiologicznej węglowodanów w okrężnicy. U ludzi są one produkowane chociażby z fruktanów, takich jak inulina, mogą zwiększać aktywność metaboliczną, ze wskazaniem na wpływ troficzny na kolonocyty [1].
Około 80–90% produkowanych SCFA jest wchłanianych w jelicie grubym, a reszta zostaje wydalona z kałem [2]. Zawartość w stolcu krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych może być więc wykorzystana jako biomarker procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie, może też służyć do oceny skuteczności interwencji żywieniowych [3].
Coraz więcej dowodów wskazuje na istotną rolę SCFA w utrzymaniu homeostazy błony śluzowej okrężnicy, a spośród nich głównie kwasu masłowego jako głównego materiału energetycznego dla kolonocytów oraz jako czynnika promującego zdrowie jelita (skuteczniejszy od pozostałych dwóch kwasów w stymulowaniu procesów proliferacji komórek błony śluzowej) [4].
Kwas masłowy jest podstawową substancją dostarczającą komórkom nabłonka jelita grubego energii, stąd jego korzystny wpływ na przebieg schorzeń przewodu pokarmowego. Może być wykorzystany chociażby w zapobieganiu i leczeniu chorób zapalnych jelit. Poprzez odziaływanie na różnicowanie linii komórkowych ma ochronny wpływ na rozwój nowotworów jelit [5].
Sam kwas masłowy charakteryzuje się krótką trwałością i przykrym zapachem, dlatego w leczeniu znalazły zastosowanie jego sole, czyli maślany. Szybki metabolizm maślanu w żołądku i początkowym odcinku jelita cienkiego zmusza do zamknięcia preparatu w mikrogranulkach, aby dotarł do miejsca docelowego, czyli jelita grubego [6].

Choroby zapalne jelit

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NZJ), takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) i choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) to grupa różnych zaburzeń charakteryzujących się nawrotami procesów zapalnych przewodu pokarmowego. Ich etiologia nie jest do końca poznana. Stawia się hipotezę, że to nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna u osób predysponowanych genetycznie prowadzi do rozwoju choroby [7]. Limfocyty CD4+ T pomocnicze (Th) to komórki regulujące odporność i zapalenie poprzez aktywację procesów zależną od antygenu i cytokin. Tym samym prowadzą do różnicowania subpopulacji limfocytów Th17, komórek prozapalnych determinowanych przez receptor RORyt i interleukinę 17 (IL-17). Ścieżka...


View full text...