Łuszczyca a nieswoiste choroby zapalne jelit – czy to współwystępowanie jest regułą?
Autor: Alicja Kostecka
Data: 18.02.2019
Źródło: AK/Medscape
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
| Tagi: | łuszczyca, choroby zapalne jelit |
Do tej pory, kilka badań sugerowało związek między łuszczycą a chorobą zapalną jelit (IBD), chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem okrężnicy. Podwyższone poziomy cytokin prozapalnych w surowicy i tkankach, w tym czynnik martwicy nowotworów alfa, IL-12 i IL-23, występują zarówno w łuszczycy, jak i chorobach zapalnych jelit, a docelowa blokada tych cytokin (lub receptorów cytokin) często daje skuteczne poprawa w obu chorobach.
Łuszczyca jest przewlekłym zapalnym schorzeniem skóry, z którym związane są ogólnoustrojowe choroby współistniejące, takie jak: zapaleniem stawów, choroba sercowo-naczyniowa, choroby nerek, cukrzyca i zespół metaboliczny. W ten sposób dochodzi do powstania "marszu łuszczycowego", czyli przewlekłego stanu zapalnego powodującego chorobę zapalną w wielu narządach.
Łuszczyca dotyka 10% ludzi na całym świecie, dlatego świadomość współistniejących chorób jest ważną częścią opieki nad pacjentami. Znajomość tych wzajemnych powiązań doprowadziła klinicystów do zlecenia odpowiednich badań laboratoryjnych (np. stężenia glukozy we krwi na czczo i profilu lipidowego).
W celu dokładnego zbadania związków między łuszczycą a chorobami zapalnymi jelit, badacze przeprowadzili metaanalizę pięciu badań klinicznych kontrolujących przypadki (n = 1 826 777) i czterech badań kohortowych (n = 5,967,410).
Metaanaliza badań kliniczno-kontrolnych i kohortowych wykazały statystycznie istotny związek między łuszczycą a chorobami zapalnymi jelit. Metaanaliza pięciu badań kliniczno-kontrolnych wykazała, że u pacjentów z łuszczycą 1,7 razy częściej występowała choroba Leśniowskiego-Crohna i 1,75 razy częściej rozwijało się wrzodziejące zapalenie jelita grubego niż u osób z grupy kontrolnej. Podobnie badania kohortowe wykazały zwiększone iloraz szans występowania łuszczycy 2,53 przy chorobi Leśniowskiego-Crohna) i 1,71 w przypadku wrzodziejącego zapalenia okrężnicy. Tylko jedno z badań przeprowadzonych na Tajwanie wykazało negatywny związek między łuszczycą a chorobą Leśniowskiego-Crohna (iloraz szans, 0,70).
Związek pomiędzy łuszczycą a zapaleniem stawów i chorobą sercowo-naczyniową jest dobrze znany, a badania pokazują, że terapie blokujące TNF-alfa (np. etanercept , adalimumab , infliksymab) oczyszczają blaszki skórne, hamując zapalenie stawów, zmniejszają markery stanu zapalnego w surowicy i mogą nawet spowalniać postęp choroby sercowo-naczyniowej. Takie terapeutyczne nakładanie się efektu obejmuje choroby zapalne jelit, a wiele leków biologicznych stosuje się do leczenia łuszczycy, choroby Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.
Metaanaliza dostarcza przekonujących dowodów łączących zapadalność na łuszczycę i choroby zapalne jelit. Jak spekulują, związek ten może wynikać ze wspólnych nieprawidłowości genetycznych, dysfunkcji immunologicznych, a nawet zmniejszonej różnorodności bakteryjnej i zmian chorobotwórczych w mikrobiocie jelitowej. Co interesujące, wszystkie badania z udziałem rasy białej wykazały pozytywny związek między łuszczycą a chorobami zapalnymi jelit, a tylko jedno badanie pochodzące z populacji azjatyckiej wykazało odwrotną zależność (mniejsza częstość występowania choroby Leśniowskiego-Crohna u pacjentów z łuszczycą). Pozostaje do ustalenia, czy ta rozbieżność odzwierciedla prawdziwą różnicę etniczną, którą można być powtarzalna.
/ak/
O komentarz na ten temat poprosiliśmy naszych polskich badaczy:
Prof. Witold Owczarek
Łuszczyca jest chorobą o podłożu zapalnym, ogólnoustrojowym. To właśnie stan zapalny o charakterze układowym odpowiada za nasilanie i przewlekłość choroby, jak również za rozwój chorób współistniejących np. chorób sercowo-naczyniowych czy zespołu metabolicznego. W badaniach epidemiologicznych wykazano również, że chorzy na łuszczycę częściej cierpią na inne schorzenia autoimmunologiczne o nakładającej się patofizjologii, m.in. nieswoiste zapalenia jelit (IBD)czy zapalenie błony naczyniowej. W ocenie chorób towarzyszących należy zatem rozróżnić te, które są wynikiem nasilonego stanu zapalnego od chorób o pewnych wspólnych cechach patogenetycznych, jak w przypadku IBD. Wspólne elementy powodują, że w chorobach tych wykorzystuje się z powodzeniem podobne technologie lecznicze jak np. leki blokujące TNF alfa. Z tym również wiąże się możliwość wzajemnego nasilania bądź wywołania zmian u chorych leczonych pewnymi grupami leków biologicznych, np. łuszczycy u chorych z IBD lub odwrotnie. Do przypadków takich można zaliczyć paradoksalny wysiew łuszczycy u chorych leczonych inhibitorami TNF alfa z powodu IBD.
Dr hab. Piotr Eder
W chorobach tych jest wspólne tło, chociaż nieco inne są szczegóły patogenezy. W NZJ dominującą rolę odgrywa niewłaściwa odpowiedź na bodźce antygenowe (głównie bakteryjne) w ścianie przewodu pokarmowego, skutkujące uruchomieniem kaskady zjawisk prozapalnych. Niemniej jednak stosujemy podobne lub te same leki. Co więcej, u wielu chorych z łuszczycą stwierdza się zmiany zapalne w jelicie krętym - w tym u części zupełnie bezobjawowe. Czasem nawet zastanawiamy się, czy zmiany skórne w łuszczycy i stawowe w łuszczycowym zapaleniu stawów, to objaw pozajelitowy NZJ, czy może na odwrót - zmiany w jelitach, to manifestacje gastroenterologiczne łuszczycy.
Pozostaje jeszcze ciekawe zjawisko łuszczycy paradoksalnej - czyli wywołanej lekami anty-TNF, które przecież działają przeciwzapalnie i są stosowane w leczeniu łuszczycy.
Łuszczyca dotyka 10% ludzi na całym świecie, dlatego świadomość współistniejących chorób jest ważną częścią opieki nad pacjentami. Znajomość tych wzajemnych powiązań doprowadziła klinicystów do zlecenia odpowiednich badań laboratoryjnych (np. stężenia glukozy we krwi na czczo i profilu lipidowego).
W celu dokładnego zbadania związków między łuszczycą a chorobami zapalnymi jelit, badacze przeprowadzili metaanalizę pięciu badań klinicznych kontrolujących przypadki (n = 1 826 777) i czterech badań kohortowych (n = 5,967,410).
Metaanaliza badań kliniczno-kontrolnych i kohortowych wykazały statystycznie istotny związek między łuszczycą a chorobami zapalnymi jelit. Metaanaliza pięciu badań kliniczno-kontrolnych wykazała, że u pacjentów z łuszczycą 1,7 razy częściej występowała choroba Leśniowskiego-Crohna i 1,75 razy częściej rozwijało się wrzodziejące zapalenie jelita grubego niż u osób z grupy kontrolnej. Podobnie badania kohortowe wykazały zwiększone iloraz szans występowania łuszczycy 2,53 przy chorobi Leśniowskiego-Crohna) i 1,71 w przypadku wrzodziejącego zapalenia okrężnicy. Tylko jedno z badań przeprowadzonych na Tajwanie wykazało negatywny związek między łuszczycą a chorobą Leśniowskiego-Crohna (iloraz szans, 0,70).
Związek pomiędzy łuszczycą a zapaleniem stawów i chorobą sercowo-naczyniową jest dobrze znany, a badania pokazują, że terapie blokujące TNF-alfa (np. etanercept , adalimumab , infliksymab) oczyszczają blaszki skórne, hamując zapalenie stawów, zmniejszają markery stanu zapalnego w surowicy i mogą nawet spowalniać postęp choroby sercowo-naczyniowej. Takie terapeutyczne nakładanie się efektu obejmuje choroby zapalne jelit, a wiele leków biologicznych stosuje się do leczenia łuszczycy, choroby Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.
Metaanaliza dostarcza przekonujących dowodów łączących zapadalność na łuszczycę i choroby zapalne jelit. Jak spekulują, związek ten może wynikać ze wspólnych nieprawidłowości genetycznych, dysfunkcji immunologicznych, a nawet zmniejszonej różnorodności bakteryjnej i zmian chorobotwórczych w mikrobiocie jelitowej. Co interesujące, wszystkie badania z udziałem rasy białej wykazały pozytywny związek między łuszczycą a chorobami zapalnymi jelit, a tylko jedno badanie pochodzące z populacji azjatyckiej wykazało odwrotną zależność (mniejsza częstość występowania choroby Leśniowskiego-Crohna u pacjentów z łuszczycą). Pozostaje do ustalenia, czy ta rozbieżność odzwierciedla prawdziwą różnicę etniczną, którą można być powtarzalna.
/ak/
O komentarz na ten temat poprosiliśmy naszych polskich badaczy:
Prof. Witold Owczarek
Łuszczyca jest chorobą o podłożu zapalnym, ogólnoustrojowym. To właśnie stan zapalny o charakterze układowym odpowiada za nasilanie i przewlekłość choroby, jak również za rozwój chorób współistniejących np. chorób sercowo-naczyniowych czy zespołu metabolicznego. W badaniach epidemiologicznych wykazano również, że chorzy na łuszczycę częściej cierpią na inne schorzenia autoimmunologiczne o nakładającej się patofizjologii, m.in. nieswoiste zapalenia jelit (IBD)czy zapalenie błony naczyniowej. W ocenie chorób towarzyszących należy zatem rozróżnić te, które są wynikiem nasilonego stanu zapalnego od chorób o pewnych wspólnych cechach patogenetycznych, jak w przypadku IBD. Wspólne elementy powodują, że w chorobach tych wykorzystuje się z powodzeniem podobne technologie lecznicze jak np. leki blokujące TNF alfa. Z tym również wiąże się możliwość wzajemnego nasilania bądź wywołania zmian u chorych leczonych pewnymi grupami leków biologicznych, np. łuszczycy u chorych z IBD lub odwrotnie. Do przypadków takich można zaliczyć paradoksalny wysiew łuszczycy u chorych leczonych inhibitorami TNF alfa z powodu IBD.
Dr hab. Piotr Eder
W chorobach tych jest wspólne tło, chociaż nieco inne są szczegóły patogenezy. W NZJ dominującą rolę odgrywa niewłaściwa odpowiedź na bodźce antygenowe (głównie bakteryjne) w ścianie przewodu pokarmowego, skutkujące uruchomieniem kaskady zjawisk prozapalnych. Niemniej jednak stosujemy podobne lub te same leki. Co więcej, u wielu chorych z łuszczycą stwierdza się zmiany zapalne w jelicie krętym - w tym u części zupełnie bezobjawowe. Czasem nawet zastanawiamy się, czy zmiany skórne w łuszczycy i stawowe w łuszczycowym zapaleniu stawów, to objaw pozajelitowy NZJ, czy może na odwrót - zmiany w jelitach, to manifestacje gastroenterologiczne łuszczycy.
Pozostaje jeszcze ciekawe zjawisko łuszczycy paradoksalnej - czyli wywołanej lekami anty-TNF, które przecież działają przeciwzapalnie i są stosowane w leczeniu łuszczycy.
