123RF
Nowe zalecenia dotyczące przebiegu terapii trądziku z zastosowaniem izotretynoiny
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 04.07.2022
Źródło: Xia E ; Han J; Faletsky A; Baldwin H; Beleznay K; Bettoli V; Dréno B et all. Isotretinoin Laboratory Monitoring in Acne Treatment A Delphi Consensus Study JAMA Dermatol. doi:10.1001/jamadermatol.2022.2044
| Tagi: | trądzik, izotretynoina |
Izotretynoina to syntetyczna pochodna witaminy A (stereoizomer kwasu all-trans-retinowego). Po jej zastosowaniu następuje zmniejszenie aktywności gruczołów łojowych, a także dochodzi do inwolucji. Rozrost tych gruczołów ulega zahamowaniu, a różnicowanie – normalizacji. Lek ma też słabe działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.
W trakcie stosowania izotretynoiny klinicyści informowali o niekorzystnych zmianach w obrazie krwi, co spowodowało wydawanie lokalnych zaleceń, wskazujących na konieczność stałego monitorowania pacjentów, u których w terapii zastosowano ten lek.
Międzynarodowy zespół klinicystów i naukowców postanowił więc drogą głosowania delfickiego ustalić konsensus w kwestii prowadzenia terapii trądziku izotretynoiną.
Badanie ankietowe, na podstawie którego ustalono konsensus, objęło 22 ekspertów leczenia trądziku z 5 kontynentów.
Ankietowani dermatolodzy praktykowali średnio 23,7 lat, 54,5 proc. stanowiły kobiety, 54,5 proc. to osoby praktykujące w środowisku akademickim, a 63,9 proc. mieszkało w Ameryce Północnej. Mierzonym wynikiem było to, czy uczestnicy mogli osiągnąć konsensus w sprawie kluczowych parametrów monitorowania laboratoryjnego izotretynoiny.
Konsensus osiągnięto co do sprawdzania aktywności ALT w ciągu miesiąca przed rozpoczęciem leczenia (89,5 proc.) i przy maksymalnej dawce (89,5 proc.), ale nie przy sprawdzaniu tego wskaźnika co miesiąc (76,2 proc.) lub po zakończeniu leczenia (73,7 proc.). Klinicyści doszli również do konsensusu co do sprawdzania trójglicerydów w ciągu miesiąca przed rozpoczęciem leczenia (89,5 proc.) i przy maksymalnej dawce (78,9 proc.), ale nie sprawdzania poziomu co miesiąc (mimo wyniku 84,2 proc.) lub po zakończeniu leczenia (73,7 proc. ).
Osiągnięto także konsensus co do niezlecania pełnej morfologii krwi lub podstawowych parametrów panelu metabolicznego na żadnym etapie leczenia izotretynoiną (wszystkie > 70 proc.). Dopracowano się konsensusu co do nie sprawdzania transferazy gamma-glutamylowej (78,9 proc.), bilirubiny (81,0 proc.), albuminy (72,7 proc.), białka całkowitego (72,7 proc.), cholesterolu LDL (73,7 proc.), cholesterolu HDL (73,7 proc. ) lub białka C-reaktywnego (77,3 proc. ).
– Nasze wyniki opierają się na danych z najnowszej literatury i są zgodne z ostatnimi badaniami, które odradzają nadmierne monitorowanie laboratoryjne w trakcie terapii. Na przykład badania zarówno nastolatków, jak i dorosłych wykazały, że rutynowe analizy pełnej morfologii krwi są niepotrzebne i że rzadkie nieprawidłowości, jeśli występują, ustąpiły lub pozostały stabilne bez wpływu klinicznego na leczenie. Testy czynności wątroby i panele lipidowe zlecone przed rozpoczęciem leczenia i po dwóch miesiącach leczenia uznano za wystarczające, jeśli kontekst kliniczny i wyniki nie wskazują na potencjalne nieprawidłowości – stwierdził dr Arash Mostaghimi jeden ze współautorów badania.
Autorzy badania zauważyli również, że chociaż istnieją wytyczne dotyczące leczenia trądziku, np. grupy roboczej American Academy of Dermatology oraz National Institute for Health and Care Excellence, „konkretne zalecenia dotyczące częstotliwości monitorowania laboratoryjnego są niestandaryzowane i często niespecyficzne”.
– Wymagane są dodatkowe badania w celu określenia najlepszych praktyk w zakresie pomiarów laboratoryjnych, w sprawie których nie osiągnięto konsensusu. Chociaż nasze zalecenia nie mogą zastąpić oceny klinicznej opartej na wyjątkowych przypadkach poszczególnych pacjentów, uważamy, że stanowią one ramy postępowania z typowym, zdrowym pacjentem leczonym izotretynoiną z powodu trądziku.
„Należy rozważyć bardziej rutynowe monitorowanie lub ograniczenie monitorowania indywidualnie dla każdego przypadku, biorąc pod uwagę historię medyczną, okoliczności i nieprawidłowości wyjściowe, jeśli ewentualnie występują, u każdego pacjenta” – stwierdzili w końcowej publikacji autorzy badań.
Opracowanie: Marek Meissner
Międzynarodowy zespół klinicystów i naukowców postanowił więc drogą głosowania delfickiego ustalić konsensus w kwestii prowadzenia terapii trądziku izotretynoiną.
Badanie ankietowe, na podstawie którego ustalono konsensus, objęło 22 ekspertów leczenia trądziku z 5 kontynentów.
Ankietowani dermatolodzy praktykowali średnio 23,7 lat, 54,5 proc. stanowiły kobiety, 54,5 proc. to osoby praktykujące w środowisku akademickim, a 63,9 proc. mieszkało w Ameryce Północnej. Mierzonym wynikiem było to, czy uczestnicy mogli osiągnąć konsensus w sprawie kluczowych parametrów monitorowania laboratoryjnego izotretynoiny.
Konsensus osiągnięto co do sprawdzania aktywności ALT w ciągu miesiąca przed rozpoczęciem leczenia (89,5 proc.) i przy maksymalnej dawce (89,5 proc.), ale nie przy sprawdzaniu tego wskaźnika co miesiąc (76,2 proc.) lub po zakończeniu leczenia (73,7 proc.). Klinicyści doszli również do konsensusu co do sprawdzania trójglicerydów w ciągu miesiąca przed rozpoczęciem leczenia (89,5 proc.) i przy maksymalnej dawce (78,9 proc.), ale nie sprawdzania poziomu co miesiąc (mimo wyniku 84,2 proc.) lub po zakończeniu leczenia (73,7 proc. ).
Osiągnięto także konsensus co do niezlecania pełnej morfologii krwi lub podstawowych parametrów panelu metabolicznego na żadnym etapie leczenia izotretynoiną (wszystkie > 70 proc.). Dopracowano się konsensusu co do nie sprawdzania transferazy gamma-glutamylowej (78,9 proc.), bilirubiny (81,0 proc.), albuminy (72,7 proc.), białka całkowitego (72,7 proc.), cholesterolu LDL (73,7 proc.), cholesterolu HDL (73,7 proc. ) lub białka C-reaktywnego (77,3 proc. ).
– Nasze wyniki opierają się na danych z najnowszej literatury i są zgodne z ostatnimi badaniami, które odradzają nadmierne monitorowanie laboratoryjne w trakcie terapii. Na przykład badania zarówno nastolatków, jak i dorosłych wykazały, że rutynowe analizy pełnej morfologii krwi są niepotrzebne i że rzadkie nieprawidłowości, jeśli występują, ustąpiły lub pozostały stabilne bez wpływu klinicznego na leczenie. Testy czynności wątroby i panele lipidowe zlecone przed rozpoczęciem leczenia i po dwóch miesiącach leczenia uznano za wystarczające, jeśli kontekst kliniczny i wyniki nie wskazują na potencjalne nieprawidłowości – stwierdził dr Arash Mostaghimi jeden ze współautorów badania.
Autorzy badania zauważyli również, że chociaż istnieją wytyczne dotyczące leczenia trądziku, np. grupy roboczej American Academy of Dermatology oraz National Institute for Health and Care Excellence, „konkretne zalecenia dotyczące częstotliwości monitorowania laboratoryjnego są niestandaryzowane i często niespecyficzne”.
– Wymagane są dodatkowe badania w celu określenia najlepszych praktyk w zakresie pomiarów laboratoryjnych, w sprawie których nie osiągnięto konsensusu. Chociaż nasze zalecenia nie mogą zastąpić oceny klinicznej opartej na wyjątkowych przypadkach poszczególnych pacjentów, uważamy, że stanowią one ramy postępowania z typowym, zdrowym pacjentem leczonym izotretynoiną z powodu trądziku.
„Należy rozważyć bardziej rutynowe monitorowanie lub ograniczenie monitorowania indywidualnie dla każdego przypadku, biorąc pod uwagę historię medyczną, okoliczności i nieprawidłowości wyjściowe, jeśli ewentualnie występują, u każdego pacjenta” – stwierdzili w końcowej publikacji autorzy badań.
Opracowanie: Marek Meissner
