Bezpieczeństwo i immunogenność szczepionki przeciw grypie sezonowej u dzieci z nieswoistymi zapalnymi chorobami jelit

Jednym z kluczowych elementów holistycznego podejścia do leczenia chorych z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (IBD) jest kwestia profilaktyki chorób zakaźnych. Wynika to przede wszystkim z faktu, że nierzadko ostra choroba infekcyjna może doprowadzić do zaostrzenia przebiegu IBD. Z drugiej strony, co może nawet istotniejsze, chorzy z IBD często otrzymują leki immunosupresyjne, które mogą zmieniać przebieg kliniczny poszczególnych chorób zakaźnych, a także stanowić istotne utrudnienie w ich leczeniu.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania wielu chorobom zakaźnym jest immunoprofilaktyka w postaci szczepień ochronnych. Grypa jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób zakaźnych na świecie. Szacuje się, że rocznie choroba ta (wraz z jej powikłaniami) jest powodem zgonów ponad 35000 obywateli USA oraz 4000 mieszkańców Kanady. Od lat dysponujemy szczepionkami, które w sposób istotny zmniejszają ryzyko zachorowania na grypę sezonową. Pojawiają się jednak pytania: jaką skuteczność posiada ta szczepionka u dzieci z IBD i na ile takie szczepienie jest bezpieczne w tej populacji? Próbę odpowiedzi na to pytanie podjęli badacze kanadyjscy, a wyniki swojej analizy opublikowali na łamach styczniowego wydania Inflammatory Bowel Diseases.
W prospektywnej analizie uwzględniono 60 dzieci z rozpoznaną chorobą z kręgu IBD oraz 53 zdrowych ochotników. Jak wiadomo, jednym z kluczowych serologicznych wykładników skuteczności szczepionki przeciwko grypie jest wzrost ilości przeciwciał hamujących hemaglutyninę – HAI, który obserwuje się już 7 dnia po szczepieniu, a szczyt swój przeciwciała te osiągają w 2-4 tygodniu od podania szczepionki.
U wszystkich badanych oznaczono wyjściowe miano HAI. Następnie chorzy byli szczepieni inaktywowaną szczepionką przeciw grypie zawierającą podtypy A H1N1, A H3N2 oraz B. Po 3-5 tygodniach oznaczano u chorych ponownie miano HAI. Co najmniej 4-krotny wzrost miana przeciwciał HAI oznaczał odpowiedź immunologiczną na szczepienie, natomiast miano ≥ 1:40 uznawano za miano ochronne.
Odpowiednio 70%, 72% i 53% dzieci wykazało odpowiedź na składową H3N3, H1N1 i B. Serologiczną ochronę przeciwko zakażeniu wirusem grypy stwierdzono u 95% (H3N2), 98% (H1N1) oraz 85% (B) pacjentów. W przypadku wirusa B grypy odpowiedź na szczepienie była istotnie rzadziej odnotowywana niż w grupie kontrolnej (53% vs 81%; p=0.0009). Ponadto wykazano, że u dzieci leczonych immunosupresyjnie istotnie rzadziej osiągano ochronne miano przeciwciał HAI w porównaniu z dziećmi bez leczenia immunosupresyjnego (79% vs 100%; p=0.02). W zakresie bezpieczeństwa nie odnotowano jakichkolwiek poważnych zdarzeń niepożądanych.
W podsumowaniu autorzy wysnuwają ostateczne wnioski, że stosowanie szczepienia przeciw grypie sezonowej u dzieci z IBD jest bezpieczne i skuteczne zwłaszcza, jeśli chodzi o ochronę przeciwko zakażeniu wirusem A. W przypadku wirusa B grypy immunogenność wakcynacji jest niższa, dotyczy to szczególnie osób leczonych immunosupresyjnie.