Cukrzyca a ryzyko cholecystektomii
Autor: Izabela Żmijewska
Data: 10.10.2011
Źródło: Bodmer M, Brauchli YB, Jick SS i wsp. Diabetes mellitus and the risk of cholecystectomy. Dig Liv Dis 2011, 43: 742 – 747.
Kamica żółciowa dotyczy około 10-15% obywateli krajów europejskich, z czego u około 10% jest to kamica objawowa. W krajach rozwiniętych zdecydowana większość kamieni żółciowych to kamienie cholesterolowe. Najważniejszymi czynnikami ryzyka powstania takich złogów są otyłość, częściej narażone na nie są kobiety, ich częstość rośnie także wraz z wiekiem.
Ważną rolę odgrywa też niewłaściwa dieta, niski stopień aktywności fizycznej czy pochodzenie etniczne. Jak wiadomo otyłość jest także kluczowym elementem prowadzącym do rozwoju zjawiska insulinooporności i w efekcie do zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Z uwagi więc na podobne tło etiopatogenetyczne toczy się wciąż debata czy cukrzyca sama w sobie jest niezależnym czynnikiem ryzyka kamicy żółciowej. Wyniki dotychczasowych obserwacji są sprzeczne.
Na łamach jednego z ostatnich wydań Digestive and Liver Disease opublikowano pracę, która porusza powyższe zagadnienie. Autorzy dokonali analizy bazy danych General Practice Research Database w Wielkiej Brytanii i wyszczególnili grupę pacjentów > 20 roku życia, którzy w latach 1994 – 2008 poddani zostali cholecystektomii. Następnie poddano analizie wskazaną grupę pod kątem występowania innych chorób oraz pod kątem wskazań do cholecystektomii. Całość odnoszono do adekwatnej grupy kontrolnej.
W analizie uwzględniono 22574 chorych, średni wiek badanej populacji wynosił 57 lat. 76% chorych stanowiły kobiety. Częstość występowania cukrzycy w badanej grupie wynosiła 4,7% i była bardzo zbliżona do częstości występowania tej choroby w grupie kontrolnej. Nie stwierdzono więc częstszej konieczności poddawania cholecystektomii wśród chorych z cukrzycą. Także po uwzględnieniu jakości kontroli glikemii, długości czasu trwania choroby czy konieczności stosowania leków przeciwcukrzycowych, pacjenci z cukrzycą nie znajdowali się w grupie chorych częściej poddawanych temu zabiegowi chirurgicznemu. Co ciekawe natomiast – zaobserwowano, że długotrwałe stosowanie statyn wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem konieczności cholecystektomii zarówno wśród osób chorujących na cukrzycę, jak i w grupie kontrolnej.
Jak podkreślają więc autorzy – diagnoza cukrzycy nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem cholecystektomii. Co więcej – jedna z subanaliz pokazała, że wśród osób długotrwale chorujących leczonych wyłącznie insuliną (głównie cukrzyca typu 1) to ryzyko w tej grupie było niższe. Autorzy zwracają jednak uwagę na fakt, że badali konieczność wykonywania cholecystektomii, a nie samo występowanie kamicy żółciowej wśród diabetyków. Co prawda najczęstszym wskazaniem do cholecystektomii jest kamica pęcherzyka żółciowego, a autorzy wykluczyli z analizy osoby poddawane temu zabiegowi z powodu choroby nowotworowej. Niemniej jednak należy podkreślić, że wyniki badania nie wskazują bezpośrednio, że częstość występowania kamicy żółciowej nie jest większa wśród chorych na cukrzycę. Pamiętać należy bowiem o ogromnej populacji pacjentów z bezobjawową kamicą pęcherzyka żółciowego. To najistotniejsze ograniczenie tego badania, które dotyczyło ogromnej populacji chorych.
Na łamach jednego z ostatnich wydań Digestive and Liver Disease opublikowano pracę, która porusza powyższe zagadnienie. Autorzy dokonali analizy bazy danych General Practice Research Database w Wielkiej Brytanii i wyszczególnili grupę pacjentów > 20 roku życia, którzy w latach 1994 – 2008 poddani zostali cholecystektomii. Następnie poddano analizie wskazaną grupę pod kątem występowania innych chorób oraz pod kątem wskazań do cholecystektomii. Całość odnoszono do adekwatnej grupy kontrolnej.
W analizie uwzględniono 22574 chorych, średni wiek badanej populacji wynosił 57 lat. 76% chorych stanowiły kobiety. Częstość występowania cukrzycy w badanej grupie wynosiła 4,7% i była bardzo zbliżona do częstości występowania tej choroby w grupie kontrolnej. Nie stwierdzono więc częstszej konieczności poddawania cholecystektomii wśród chorych z cukrzycą. Także po uwzględnieniu jakości kontroli glikemii, długości czasu trwania choroby czy konieczności stosowania leków przeciwcukrzycowych, pacjenci z cukrzycą nie znajdowali się w grupie chorych częściej poddawanych temu zabiegowi chirurgicznemu. Co ciekawe natomiast – zaobserwowano, że długotrwałe stosowanie statyn wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem konieczności cholecystektomii zarówno wśród osób chorujących na cukrzycę, jak i w grupie kontrolnej.
Jak podkreślają więc autorzy – diagnoza cukrzycy nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem cholecystektomii. Co więcej – jedna z subanaliz pokazała, że wśród osób długotrwale chorujących leczonych wyłącznie insuliną (głównie cukrzyca typu 1) to ryzyko w tej grupie było niższe. Autorzy zwracają jednak uwagę na fakt, że badali konieczność wykonywania cholecystektomii, a nie samo występowanie kamicy żółciowej wśród diabetyków. Co prawda najczęstszym wskazaniem do cholecystektomii jest kamica pęcherzyka żółciowego, a autorzy wykluczyli z analizy osoby poddawane temu zabiegowi z powodu choroby nowotworowej. Niemniej jednak należy podkreślić, że wyniki badania nie wskazują bezpośrednio, że częstość występowania kamicy żółciowej nie jest większa wśród chorych na cukrzycę. Pamiętać należy bowiem o ogromnej populacji pacjentów z bezobjawową kamicą pęcherzyka żółciowego. To najistotniejsze ograniczenie tego badania, które dotyczyło ogromnej populacji chorych.
Przegląd Gastroenterologiczny
