Czy należy wydłużać czas trwania eradykacji Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori jest bakterią bardzo rozpowszechnioną w świecie. Jego związek z szeregiem patologii górnego odcinka przewodu pokarmowego jest dobrze udokumentowany. Bardzo ważnym problemem ostatnich lat jest narastanie oporności H. pylori na stosowane schematy eradykacji. Jedną z hipotez tłumaczących mechanizm lekooporności tej bakterii jest przechodzenie H. pylori w stan tzw. „uśpienia” (ang. persister state), w czasie którego patogen ten nie namnaża się, pozostając niewrażliwym na szereg substancji bakteriobójczych.

Najbardziej znanym przykładem bakterii, która wykorzystuje podobne mechanizmy jest prątek gruźlicy. Dlatego też powszechnie przyjętą zasadą jest długotrwałe leczenie gruźlicy – chodzi o wyeliminowanie wszystkich, także tych nieaktywnych metabolicznie prątków. Podobne tendencje obserwuje się w przypadku schematów eradykacji H. pylori. W ostatnim czasie coraz powszechniej promuje się dłuższe okresy eradykacji – początkowo terapia trwała 7 dni, czas ten wydłużano do 10 i 14 dni.
W jednym z badań potwierdzono, że odsetek skutecznych eradykacji zwiększa się w miarę czasu trwania eradykacji, a przy 6-tygodniowej eradykacji uzyskano 100% eliminację H. pylori (Tanimura i wsp.). Hipotezę ta postanowili zweryfikować badacze amerykańscy. Przeprowadzili pilotażowe otwarte badanie prospektywne, w którym oceniano skuteczność eradykacji H. pylori z zastosowaniem dwóch leków: amoksycyliny dawkowanej 2 x 1 g oraz omeprazolu 2 x 20mg. U wszystkich chorych potwierdzono zakażenie H. pylori przed leczeniem co najmniej dwiema niezależnymi metodami. Następnie chorzy przyjmowali ww. leki wg podanego schematu. Skuteczność eliminacji bakterii była oceniana między 4-6 tygodniem od momentu rozpoczęcia kuracji z zastosowaniem testem oddechowym. Wyniki badania pokazały, że długotrwała terapia eradykacyjna nie wiązała się z istotną poprawa skuteczności eradykacji. Z uwagi na złe wyniki badanie zostało przerwane. W grupie chorych, którzy spełniły warunki protokołu badania odsetek eradykacji H. pylori wyniósł 62,5%, a więc był znacznie gorszy od spodziewanego pułapu procentowego (powyżej 90%). Dlatego autorzy wysnuli wniosek, że stosowanie długotrwałej terapii z zastosowaniem obu wymienionych leków nie znajduje uzasadnienia klinicznego.
Autorzy zastanawiają się w dyskusji dlaczego więc wyniki ich obserwacji różnią się tak istotnie z badaniami Tanimury. Jedną z hipotez jest różnica w zakresie grup badanych chorych (różnice w aktywności układu cytochromu P 450). Wskazane przez autorów wątpliwości odnośnie efektywności przedłużonej terapii eradykacyjnej H. pylori są przyczynkiem do dalszych dyskusji w tym obszarze tematycznym.